Her kadının adet döngüsü birbirinden farklıdır. Normal bir adet döngüsü 28 gün kabul edilmekle birlikte 21 ila 35 gün süren adet döngüleri de normal olarak kabul edilmektedir. Hormon seviyelerinde değişiklik, stres, sağlık sorunları ve kullanılan ilaçlar gibi pek çok faktör adet döngülerinin düzensiz hale gelmesine neden olabilmektedir.
Adet döngülerinde ara sıra ufak değişiklikler olması normal olmakla birlikte adet dönemlerinin sürekli düzensiz olması ortada bir sorun olduğuna işaret edebilmektedir. Adet düzensizliğinin nedenlerini, doğurganlık üzerindeki etkilerini ve neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Adet Düzensizliği Hamileliğe Engel mi?
Adet düzensizliği olan kadınların hamile kalması mümkün olmakla birlikte zor olabilmektedir. Adet döngülerinin uzunluğu her ay değişiklik gösterdiğinde yumurtlamanın ne zaman gerçekleşeceğini tahmin etmek zorlaştığı için doğurganlık penceresini tahmin etmek mümkün olmayabilir.
Yumurtlama döneminde düzenli olarak korunmasız cinsel ilişkiye girmek, hamile kalma şansını arttırmak açısından önemlidir. Bu dönem yumurtlamadan önceki ve sonraki birkaç gün ile yumurtlama gününü kapsamakta ve adet döngüsü içinde yalnızca bu günlerde hamile kalmak mümkün olmaktadır.
Adet düzensizliği, cinsel ilişkinin zamanlamasını zorlaştırabileceği gibi yumurtlamanın gerçekleşmediğine de işaret ediyor olabilir. Yumurtlamanın her ay olmaması halinde ise döllenme gerçekleşmeyeceği için hamilelik gerçekleşmeyecektir.
Adet Düzensizliği Yumurtlamaya Engel mi?
Adet kanaması yaşamadan yumurtlamak mümkün olabilir. Bu durum genelde rahimde bulunan skar doku veya hormonal bozukluk sonucu meydana gelmektedir.
Bazense yumurtlama olmadan adet kanamasına benzer kanama yaşamak mümkündür. Bu durum ise genelde rahim duvarının çok kalınlaşması ve doğal olarak dökülmesiyle meydana gelmektedir. Yumurtlama öncesi üretilen östrojen hormonunun yumurtlama sonrası üretilen progesteron ile aynı anda salgılanması halinde yumurtlama olmadan da rahim duvarında kalınlaşma olabilmektedir.
Adet düzensizliğine neden olan çok fazla faktör bulunmakta ve bunlar yumurtlamayı etkileyerek hamile kalmayı zorlaştırabilmektedir. Yumurtlamayı etkileyen ve hamile kalma şansını azaltabilen sorunlardan bazıları şunlardır:
Polikistik over sendromu (PKOS)
Polikistik over sendromu veya PKOS, erkeklik hormonu olan androjenin çok fazla salgılanmasına neden olmaktadır. Androjenin kadın vücudunda çok fazla miktarlarda bulunması, yumurtanın olgunlaşmasını ve gelişmesini engelleyebilmektedir. PKOS, yumurtlama olmaması nedeniyle kısırlığa yol açan sorunların başında gelmektedir. PKOS, genetik bir bozukluk olabildiği gibi aşırı kilolu olma ve hareketsiz bir yaşam sürme gibi sağlıksız alışkanlıklardan da etkilenebilmektedir.
Tiroit bozukluğu
Tiroit, vücutta hormonların üretimine yardımcı olduğu gibi yumurtlamayı ve adet dönemini etkileyebilen bir organdır. Tiroit bozukluğu, adet döngülerinin düzensiz hale gelmesine neden olabilmektedir. Tiroit bozukluğunda adet düzensizliğinin yanı sıra zihin bulanıklığı, vücut ağırlığında değişimler ve kalp atış hızı ile metabolizma hızında değişimler görülebilmektedir.
Stres
Stres, yumurtlama dahil olmak üzere vücuttaki pek çok süreci etkileyebilmektedir. Yoğun stres hisseden kadınlarda adet düzensizliğinin daha sık görüldüğünü gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Bu nedenle stresi kontrol altına almayı öğrenmek önemlidir.
Vücut ağırlığı
Aşırı kilolu veya zayıf olmak, hormonları etkileyerek adet düzensizliğine neden olabilmektedir. Bu durumda yumurtlama ara sıra gerçekleşmekte veya hiç gerçekleşmeyebilmektedir.
Perimenopoz
Perimenopoz, menopoz öncesi dönem olup östrojen ve progesteron hormonlarında azalmaya neden olmaktadır. Bu da yumurtlamanın düzensizleşmesine yol açabilmektedir. Perimenopozda adet düzensizliğinin yanı sıra sıcak basması, gece terlemeleri ve ruh halinde değişimler görülebilmektedir.
Adet Düzensizliği Nasıl Tedavi Edilir?
Adet düzensizliğinin tedavisi, adetin düzensiz olmasına neden olan faktöre göre değişiklik gösterecektir. Adet düzensizliğinde en sık başvurulan tedavi yöntemleri şu şekildedir:
PKOS, rahim miyomları, endometriozis veya başka sağlık sorunları nedeniyle görülen adet düzensizlikleri hormonlu doğum kontrol yöntemleriyle tedavi edilebilir.
- Yoğun adet kanaması söz konusuysa traneksamik asit ile kanama kontrol altına alınabilir.
- İbuprofen ve asetaminofen gibi ağrı kesicilerle adet sancıları azaltılabilir.
- Adet düzensizliğinin nedeni perimenopoz ise hormon tedavisine başlanabilir.
- Enfeksiyon nedeniyle düzensiz hale gelen adet kanamaları için antibiyotik tedavisi görülebilir.
- GnRH agonistleri ile rahim miyomlarının boyutları küçültülebilir ve kanama kontrol altına alınabilir.
Bazı durumlarda ilaç tedavisi dışında cerrahi prosedürlere de başvurulması gerekebilmektedir:
- Adet kanamasını azaltmak için rahim içindeki dokuyu yok etmek için endometrial ablasyona başvurulabilir.
- Kanamanın düzensiz olmasına neden olan miyomlar miyomektomi ile alınabilir.
- Miyomlara giden kan akışını kesmek için uterin arter embolizasyonuna başvurulabilir.
- Şiddetli vakalarda pelvis veya karındaki fazla endometriyal doku alınabilir ve rahim çok zarar görmüşse histerektomi yapılması gerekebilir.
Adet Düzensizliğinde Nasıl Hamile Kalınır?
Adet düzensizliği doğurganlığı etkileyen bir durum olsa da kadınların pek çoğu hamile kalabilmekte ve sağlıklı bir hamilelik süreci geçirebilmektedir. Adet düzensizliği olduğu halde yumurtlama mevcutsa hamile kalmak mümkündür. Yumurtlama olmaması halinde ise doktora gitmek ve tedavi görmek gerekecektir.
Doktorunuz, hormon seviyelerinizi kontrol edecek ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle adet düzensizliğinin nedenini anlamaya çalışacaktır. Bu sayede doğal yolla hamile kalıp kalamayacağınız hakkında sizi bilgilendirecek ve altta yatan sağlık sorununun tedavisi için size yardımcı olacaktır.
Adet düzensizliğiniz varsa ve hamile kalmaya çalışıyorsanız, letrozol, klomifen sitrat gibi ilaçların yanı sıra yumurtlamayı tetikleyecek enjeksiyonlar kullanmanız gerekebilir. Ancak bu ilaçları kullanmadan önce kapsamlı bir değerlendirmeden geçmeniz gerekecektir.
Adet Düzensizliği Olanlar Yumurtlama Gününü Nasıl Hesaplar?
Yumurtlama genelde adet döngüsünün ortasında gerçekleşir. Örneğin, 28 günlük adet döngüsünün 14. gününde yumurtlama olur. Ancak adet düzensizliği halinde yumurtlamanın zamanını tahmin etmek zor olabilir.
Ovülasyon testleri, idrardaki LH hormonunu tespit ederek yumurtlamayı tahmin etmeye yardımcı olmaktadır. Ovülasyon testini kullanmak kolay olmakla birlikte yumurtlamayı tespit etmek için bu testleri sürekli olarak yapmak maliyetli olabilmektedir.
Adet düzensizliğiniz varsa ovülasyon testi kullanmadan önce yumurtlama belirtileriniz olup olmadığını kontrol etmek isteyebilirsiniz. Yumurtlamanın olup olmadığını anlamak için aşağıdaki belirtilere bakabilirsiniz.
Servikal mukusta artış
Yumurtlama döneminde iç çamaşırında veya tuvalette servikal mukus görülebilir. Servikal mukusta artış olması yumurtlamanın yaklaştığını göstermektedir.
Bazal vücut sıcaklığında artış
Bazal vücut sıcaklığınızı ölçmek için sabah uyanır uyanmaz vücut sıcaklığınızı kontrol etmelisiniz. Bazal vücut sıcaklığında yarım veya bir derecelik artış, yumurtlamış olabileceğinizi gösterebilir. Ancak bu yöntem yumurtlama gerçekleştikten sonra işe yaradığı için sıcaklığınız arttığında doğurganlık pencereniz halihazırda geçmiş olacaktır.
Sonuç Olarak
Pek çok kadında düzensiz yumurtlama nedeniyle adet düzensizliği görülmektedir. Düzensiz yumurtlama hamile kalmayı zorlaştırabildiği için doktora giderek adet düzensizliğinizin nedenini ve hamile kalmak için neler yapabileceğinizi öğrenmelisiniz. Bu sayede hamile kalmanıza yardımcı olacak şeyleri öğrenebilir ve sağlıklı bir hamilelik geçirebilirsiniz.
