Döllenme, spermin vajinaya ulaşması ve fallop tüplerindeki yumurtaya nüfuz etmesi ile gerçekleşen bir süreçtir. Döllenme, korunmasız cinsel ilişkiden sonra birkaç saat ila birkaç gün içinde gerçekleşebilir. Döllenen yumurtanın rahim içine tutunmasıyla birlikte gebelik başlamış olur.
Döllenme, gebeliğin gerçekleşmesi için ilk adımlardan bir tanesidir. Bu nedenle döllenmenin ne olduğunu, nasıl gerçekleştiğini ve döllenmeye dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyarak gebeliğe dair daha fazla bilgiye sahip olabilirsiniz.
Döllenme Nedir?
Döllenme, sperm ve yumurtanın bir araya gelmesiyle gerçekleşmektedir. Döllenme, gebeliğin oluşması için gereken pek çok adımdan bir tanesidir.
Döllenme, adet döngüsüyle yakından ilişkilidir. Kadın vücudu, her adet döngüsü boyunca olası bir gebelik için hazırlanır. Döllenme için gerçekleşmesi gereken süreçlerden biri olan yumurtlama sonrası yumurta, fallop tüplerine ve rahme ilerler. Yumurta, fallop tüplerindeki yolculuğu sırasında spermle karşılaşması halinde döllenebilir.
Döllenme için gereken spermler ise testislerde üretilir. Ejakülasyon sırasında milyonlarca sperm hücresi ortaya çıktığı için korunmasız ilişki sonrası bu spermler vajinaya ve fallop tüplerine ulaşabilir. Bununla birlikte milyonlarca spermden yalnızca bir tanesi yumurtaya nüfuz edebilir Spermin yumurtaya nüfuz edememesi halinde ise yumurta çözünerek yok olur.
Sperm ile yumurtanın bir araya gelmesi halinde döllenme gerçekleşmek zorunda değildir. Yumurta ve spermin bir araya geldiği durumlarda döllenmenin gerçekleşme ihtimali yaklaşık olarak yüzde 25 ila yüzde 35 olmaktadır. Bu oranlar, kadının 35 yaşına gelmesiyle birlikte azalma göstermektedir.
Döllenme Nasıl Olur?
Sperm, fallop tüplerine ulaştığında döllenme gerçekleşebilir. Spermin yumurtayı döllemede başarılı olması halinde döllenmiş yumurta, fallop tüplerinden aşağı hareket eder ve bölünmeye başlar. Spermin yumurtayı döllemesinden yaklaşık bir hafta sonra döllenmiş yumurta ya da zigot rahme doğru hareket eder. Bu aşamada döllenmiş yumurta, yaklaşık 100 hücreden oluşan blastosist aşamasına gelir.
Blastosist, rahme ulaştıktan sonra gebeliğin kalanı boyunca burada tutunur. Blastosistin rahme tutunmasına, yerleşme adı verilir. Bununla birlikte döllenmenin gerçekleşmesi, yerleşmenin gerçekleşeceği anlamına gelmez. Bazen yumurta döllenmiş olsa dahi tutunma gerçekleşmez ve döllenmiş yumurta, adet kanamasıyla birlikte dışarı atılır.
Yerleşmenin gerçekleşmesi halinde hücre bölünmesi devam eder ve hücrelerin bir kısmı bebeği bir kısmı ise plasentayı oluşturur. Rahimde fetüsün büyümeye başlamasıyla birlikte vücutta çeşitli hormonlar üretilmeye başlanır. Bu hormonların görevlerinden bir tanesi, normalde adet kanamasıyla birlikte atılan rahim içi tabakanın, fetüsün gelişimi için rahimde tutulmasını sağlamaktır. Bu nedenle gebeliğin ilk belirtisi genelde adet gecikmesi olmaktadır.
Döllenme Ne Zaman Olur?
Adet döngüsü, adet kanamasının başladığı ilk günden sonraki adet kanamasının ilk gününe kadar geçen süreyi kapsamaktadır. Normal bir adet döngüsünün 28 gün sürdüğü kabul edilmektedir. Yumurtlamanın ne zaman gerçekleşeceği, adet döngüsünün uzunluğuna bağlı olarak her kadında farklılık göstermektedir.
28 günlük bir adet döngüsünde 14. gün civarı yumurtlama gerçekleşir. Yumurtlamadan sonra 24 saat içinde sperm yumurtayı dölleyebilir. Döllenme gerçekleştikten yaklaşık 6 gün sonra döllenmiş yumurta, rahim içi tabakaya tutunur. Bu durumda gebelik gerçekleşmiş olur.
Döllenmiş yumurtanın rahim içi tabakaya tutunmasıyla birlikte plasenta oluşmaya başlar. Plasenta, hCG hormonunu üreterek bu hormonun kana ve idrara karışmasını sağlar. HCG, döllenme gerçekleştikten yaklaşık 11 gün sonra kanda tespit edilebilmektedir. Bununla birlikte evde yapılan gebelik testleri, idrardaki hCG’yi tespit ettiği için gebelik testinden doğru sonuç alabilmek için adetin gecikmesini beklemek gerekir.
Döllenme Nerede Olur?
Döllenmenin genelde rahimde gerçekleştiği düşünülse de rahim, bebeğin geliştiği yerdir. Döllenme ise fallop tüplerinde gerçekleşmektedir.
Spermlerin tek amacı, yumurtayla bir araya gelmektir. Bu nedenle spermler öncelikle vajinadan geçerek rahim ağzına, rahme ve son olarak fallop tüplerine ulaşmaktadır. Her şey yolunda giderse spermlerden bir tanesi yumurtaya nüfuz eder ve döllenme gerçekleşir.
Döllenme gerçekleştikten sonra döllenmiş yumurta genelde rahme tutunmaktadır. Bununla birlikte döllenmiş yumurta bazen rahim dışında bir yere tutunabilmekte ve gelişebilmektedir. Buna dış gebelik adı verilmektedir.
Dış gebelik genelde fallop tüplerinden birinde gerçekleşir. Bununla birlikte dış gebeliğin yumurtalıklarda veya rahim ağzında görülmesi de mümkündür. Bebeğin rahim dışında bir yerde gelişmesi mümkün olmadığı için dış gebeliğin sonlandırılması gerekir.
Yumurta ve Sperm Ne Kadar Sürede Birleşir?
Yumurta ve spermin birleşmesi ve döllenmenin gerçekleşmesi, korunmasız cinsel ilişki sonrası çok kısa sürebilir. Spermin rahme ve fallop tüplerine ulaşması, ejakülasyon sonrası 30 dakika kadar kısa bir sürede gerçekleşebilir.
Yumurta, yumurtalıklardan bırakıldıktan sonra yalnızca 12 ila 24 saat boyunca döllenebilmektedir. Ardından yumurta parçalanmaya başladığı için bu süreden sonra gebeliğin gerçekleşmesi mümkün değildir.
Bununla birlikte yumurtlamadan önceki 5 gün içinde korunmasız ilişkiye girilmesi halinde spermin kadının vücudunda beklemesi ve bu sayede yumurtayı döllemesi mümkün olabilir. Bu nedenle yumurtlamadan önceki günler ve yumurtlama günü ilişkiye girmek, döllenmenin gerçekleşmesi açısından önemlidir.
Tüp Bebekte Döllenme Nasıl Olur?
Tüp bebek tedavisinde döllenme, doğal yolla gerçekleşen gebelikteki döllenmeyle aynı şekilde gerçekleşir. Tüp bebekte döllenme için spermin yumurtaya nüfuz etmesi gerekir. Ancak bu süreç fallop tüplerinde değil, laboratuvarda gerçekleşir.
Tüp bebek tedavisinde yumurtalar toplandıktan sonra laboratuvar ortamında spermlerle bir araya getirilir. Spermle ilgili sorunlar olması halinde mikroenjeksiyon yöntemiyle tek bir sperm alınarak yumurtaya enjekte edilebilir.
Yumurta toplama sırasında çok fazla yumurta elde edildiyse bunların bir kısmı dondurularak saklanabilir. Döllenme sırasında birden fazla kaliteli embriyo elde edilmesi halinde ise embriyo dondurmaya başvurulabilir.
Döllenme Sonrası Gebelik Belirtileri Ne Zaman Başlar?
Gebelik belirtilerinin ne zaman başladığı, kadından kadına değişiklik gösteren bir konudur. Bazı kadınlar, döllenmeden hemen sonra belirti hissetmeye başlarken bazıları ise gebelik testinden pozitif sonuç aldıktan haftalar sonra gebe hissetmeye başlamaktadır.
Gebelik belirtileri arasında en sık görülenlerden bazıları şunlardır:
- Adet gecikmesi
- Sık idrara çıkma
- Yorgun hissetme
- Mide bulantısı
- Göğüslerde ağrı veya şişkinlik
- Lekelenme
- Baş ağrısı
- Ruh halinde değişimler
Yukarıdaki belirtilere sahipseniz ve gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız, en kısa sürede evde gebelik testi yapmalısınız. Evde gebelik testinden sonra doktorunuzu ziyaret ederek kanda gebelik testi isteyebilirsiniz.
Döllenme Sonrası Gebelik Testi Ne Zaman Yapılmalı?
Döllenmenin gerçekleşmesi ve döllenen yumurtanın rahme tutunması ile gebelik testinden hemen pozitif sonuç almak mümkün değildir. Evde gebelik testleri, idrardaki hCG’yi tespit ederek çalıştığı için döllenme sonrası belli bir süre geçmesi gerekir. İdrarda hCG tespit edilebilmesi için genelde döllenmeden sonra 6 ila 14 gün geçmesi gerekmekle birlikte kesin sonuç için adetin geciktiği günü beklemek gerekir.
Evde gebelik testlerini eczanelerden alarak kolayca uygulayabilirsiniz. Yapmanız gereken tek şey, aldığınız testteki talimatları doğru bir şekilde uygulamak olacaktır. Test sonrası pozitif sonuç almanız veya negatif sonuç almanıza rağmen adet görmemeniz halinde doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Kanda gebelik testleri, hCG’yi daha erken tespit edebilmektedir. Bu nedenle gebe kalıp kalmadığınızı daha erken öğrenmek isterseniz, hastaneye giderek kanda gebelik testi yaptırabilirsiniz.
Sonuç Olarak
Döllenme, spermin yumurtaya nüfuz etmesiyle gerçekleşmektir ve gebelik için en önemli adımlardan bir tanesidir. Gebeliğin oluşması, karmaşık bir süreçtir ve pek çok faktöre bağlıdır. Bu nedenle gebe kalmakta zorluk yaşıyorsanız, döllenmeyi ve gebeliği engelleyen herhangi bir sorun olup olmadığını anlamak adına doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
