Rahim şekil bozukluğu, rahmin anatomik olarak normalden farklı olmasını ifade etmektedir. Rahimdeki şekil bozukluklarının pek çok nedeni olabilir ve bu bozukluklar üreme sağlığı üzerinde çeşitli sorunlara yol açabilir.
Rahmin şeklindeki anomaliler doğuştan gelen bir sorun olabileceği gibi travma, enfeksiyon ve cerrahi müdahale gibi nedenlerden dolayı sonradan da ortaya çıkabilir. Rahminde şekil bozukluğu olan kadınlarda adet düzensizliği, ağrılı adet dönemleri aşırı kanama, tekrarlayan düşük ve kısırlık gibi sorunlar görülebilir.
Rahim şekil bozukluklarının neler olduğunu, belirtilerini ve neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Rahim Şekil Bozukluğu Nedir?
Rahim şekil bozuklukları, kadın üreme sisteminin bir parçası olan rahmin anatomik olarak normalden farklı olmasıdır. Pek çok kadının rahmi normalden farklı bir şekle sahip olsa da bu durum genelde hiçbir belirtiye neden olmamakta ve ultrason kontrolü sırasında fark edilmektedir.
Rahimde şekil bozuklukları bazen hiçbir soruna neden olmamakla birlikte bazense hem gebe kalma hem de gebeliği sürdürmeyle ilgili sorunlara neden olabilmektedir. Rahimde görülen şekil bozuklukları genel olarak şu şekildedir:
Bikornuat uterus (İki boynuzlu rahim)
İki boynuzlu rahimde rahmin üst kısmında derin bir çentik vardır. Bu şekil bozukluğuna sahip kadınlarda gebe kalmada ya da gebeliğin erken dönemlerinde genelde herhangi bir sorun görülmemektedir. Bununla birlikte düşük ve erken doğum riski normale göre biraz daha yüksek olabilmektedir. Ayrıca gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin pozisyonu etkilenebileceği için sezaryen gerekli olabilir.
Unikornuat uterus (Tek boynuzlu rahim)
Tek boynuzlu rahim oldukça nadir olarak görülen bir anomalidir. Bu bozuklukta rahim, bir tarafı gelişmediği için normal bir rahmin yarısı kadardır. Tek boynuzlu rahimde dış gebelik, gebeliğin ilerleyen dönemlerinde düşük ve erken doğum riski artar. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin pozisyonunda sorunlar olabileceği için sezaryen gerekebilir. Bu bozukluğa sahip olan kadınların gebe kalmaları mümkün olmakla birlikte kısırlık söz konusu olabilir.
Uterus didelfis (Çift rahim)
Uterus didelfiste rahim, her iki tarafta ayrı ayrı rahim boşluğu olacak şekilde ikiye bölünmüştür. Genelde rahmi ve rahim ağzını etkiyen bu sorun vulvayı, mesaneyi, üretrayı ve vajinayı da etkileyebilir. Çift rahmi olan kadınlarda gebe kalmada zorluk olmamakla birlikte erken doğum riskinde hafif artış olabilir.
Bikornuat uterus(Perdeli rahim)
Septat uterusta rahim boşluğunu ikiye bölen bir kas duvarı mevcuttur. Perdeli rahim olarak isimlendirilen bu bozuklukta kadınların gebe kalmayla ilgili sorunlar yaşaması mümkündür. Gebe kaldıktan sonra ise erken dönemde düşük ve erken doğum riski söz konusu olabilir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde ise bebeğin pozisyonuyla ilgili sorunlar olabileceği için sezaryen gerekebilir.
Arkuat uterus (Kalp şeklinde rahim)
Arkuat uterusta rahim normal gibi görünse de üstünde çukur bir kısım vardır. Rahmin kalp şekline benzediği bu durumda erken dönemde düşük veya erken doğum riski yüksek olmamakla birlikte gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin kaybedilme riskinde artış olabilir. Bazense bebeğin doğum pozisyonuna geçmemesi nedeniyle sezaryen yapılması gerekebilir.
Rahim Şekil Bozukluğu Belirtileri
Rahimde şekil bozukluğu çeşitli şekillerde olabilir ve bu bozukluklar her kadında aynı belirtilere neden olmayabilir. Belirtiler, bozukluğun tipine ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir.
Rahim bozukluğunda rastlanan belirtiler genel olarak şu şekildedir:
- Adet düzensizlikleri olabilir. Adet döngüleriyle ilişkili olarak adet gecikmesi, ara kanama veya aşırı adet kanaması gibi belirtiler görülebilir.
- Adet dönemlerinde yaşanan ağrılar normalden daha şiddetli olabilir.
- Rahmin şeklinin normal olmaması, embriyonun rahme yerleşmesini etkileyebilir ve kısırlığa yol açabilir.
- Gebelik komplikasyonu riski normalden daha yüksek olabilir. Bu komplikasyonlar arasında düşük, erken doğum, plasenta previa ve plasenta akreata gibi sorunlar bulunabilir.
- İdrar yapma sırasında ağrı, sık idrara çıkma veya kabızlık gibi belirtilere rastlanabilir.
Rahimde şekil bozukluğu yukarıdaki belirtilere neden olabilmekle birlikte bazı kadınlarda hiçbir belirti olmaması mümkündür. Bu nedenle ortada bir sorun olabileceğini düşünüyorsanız, doğru tanı ve tedavi planı için doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Rahim Şekil Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
Rahminde şekil bozukluğu olan kadınların pek çoğu bu durumun farkına varmamaktadır. Rahimde şekil bozukluğu genelde gebe kalmada zorluk olması halinde veya düşük sonrası ultrason yapıldığında ortaya çıkmaktadır.
Doktorunuz, rahminizde şekil bozukluğundan şüphelenmesi halinde aşağıdaki prosedürlere başvurabilir:
Histerosalpingografi (HSG)
Histerosalpingografi veya HSG, özel bir boyanın kullanıldığı bir röntgendir. Kateter yardımıyla rahme ve fallop tüplerine boya verildikten sonra röntgen çekilir. Bu sayede rahmin şeklinde herhangi bir bozukluk olup olmadığı kontrol edilebilir.
Laparoskopi
Laparoskopi ile rahim ve fallop tüpleri kontrol edilebilir. Bu cerrahi işlem için karında küçük bir kesi açıldıktan sonra kamera geçirilir ve maueyene gerçekleştirilir.
Ultrason
Abdominal ultrason ile karın üzerinden rahmin görüntüsü elde edilir. Veya daha ayrıntılı görüntüleme için transvajinal ultrason gerekebilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
MR tamamen ağrısız bir yöntem olmakla birlikte düz bir yatakta hareketsiz bir şekilde yatmanızı gerektirir. MR’da daha net görüntü elde etmek için rahme özel bir boya enjekte edilmesi gerekebilir.
Rahim Şekil Bozukluğu Tedavisi
Rahminizde şekil bozukluğu varsa gebe kalmak ve sağlıklı bir gebelik geçirmek için tedavi olmanız gerekli olmayabilir. Bununla birlikte şekil bozukluğu nedeniyle gebe kalmakta zorlanıyorsanız, göreceğiniz tedavi sahip olduğunuz bozukluğa bağlı olarak farklılık gösterecektir.
Rahimde şekil bozuklukları arasında en yaygın olarak görülen perdeli rahimdir. Perdeli rahim nedeniyle tekrarlayan düşük geçmişiniz olduysa doktorunuz, metroplasti adı verilen operasyonu önerebilir. Bu operasyon, rahimdeki perdeyi kaldırmakla birlikte rahmin iç yüzeyine zarar verebilir. Bu nedenle operasyonun artıları ve eksileri hakkında doktorunuzla konuşmanız önemlidir.
Doktorunuz, gebe kalma veya gebeliği sürdürme ile ilgili yaşadığınız sorunların, rahminizdeki şekil bozukluğundan kaynaklandığını düşünüyorsa ameliyat olmanızı önerebilir. Bununla birlikte bazı sorunların ameliyat ile tedavisi mümkün olmadığı için neler yapabileceğiniz hakkında doktorunuzla konuşmalı ve gerekirse bir uzmandan psikolojik destek almayı ihmal etmemelisiniz.
Sonuç Olarak
Rahim şekil bozuklukları, kadın üreme sisteminin önemli bir parçası olan rahim ile ilgili anatomik bozukluklarla ilişkilidir. Bu bozukluklar, doğuştan gelebileceği gibi travma, enfeksiyon, hormonal değişimler veya cerrahi operasyonlar sonrası da ortaya çıkabilir. Rahim bozukluğu tanısında ultrason, röntgen ve laparoskopik cerrahi gibi pek çok prosedüre başvurulmaktadır. Bazı vakalarda ilaç ve hormon kullanımı ile belirtilerin hafifletilmesi mümkün olmakla birlikte bozukluğun şiddetli olması halinde ameliyat gerekebilir. Rahminizde şekil bozukluğu varsa doktorunuzla iletişim halinde olmayı ihmal etmemeli ve gebelik konusunda neler yapabileceğinizi doktorunuza danışmalısınız.
