Sezaryen doğum, vajinal doğumun güvenli bir şekilde gerçekleştirilemeyeceği durumlarda gerçekleştirilen cerrahi bir prosedür olmaktadır. Sezaryen doğum, önceden planlanarak yapılacağı gibi acil durumlarda da yapılabilmektedir.
Sezaryen doğum, gebelikte komplikasyonlar olması halinde önceden planlanabilmektedir. Bunun yanı sıra önceki doğumunu sezaryenle yapmış kadınların bir sonraki doğumları için de sezaryen planlamaları gerekebilmektedir.
Sezaryen doğum, vajinal doğuma göre daha riskli olabildiği gibi iyileşme süresi de vajinal doğumdan daha uzun sürmektedir. Bununla birlikte vajinal doğumun mümkün olmadığı veya güvenli olmadığı durumlarda doğumun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için sezaryen ile doğum yapmak en iyi seçenek olacaktır.
Sezaryen Doğum Nedir?
Sezaryen doğum, bebeğin annenin karnında ve rahminde açılan kesiden alınarak doğmasıdır. Vajinal yoldan doğumun mümkün olmaması halinde annenin ve bebeğin sağlığını riske atmamak için sezaryen doğum yapılması gerekir.
Sezaryen doğum genelde tıbbi nedenlerden dolayı tercih edilmekle birlikte doğum yapma konusunda kaygısı çok yüksek olan kadınlar, gebelikleri sırasında doktorlarıyla konuşarak doğumu nasıl yapmak istediklerine karar verebilirler.
Sezaryene karar vermeden önce ameliyatın avantajlarını ve riskli yönlerini doktorunuzla konuşmanız gerekir. Doktorunuzla birlikte sezaryenin olası risklerini konuştuktan sonra vajinal doğumun sizin için uygun olmadığına karar verirseniz, ne zaman sezaryen yapabileceğinizi planlayabilirsiniz.
Sezaryen Doğuma Nasıl Hazırlanılır?
Sezaryen doğuma hazırlanmak için öncelikle anesteziyle ilgili herhangi bir komplikasyon yaşama ihtimalinize karşı sağlık sorunlarınız varsa bunlar hakkında doktorunuzla konuşmanız gerekir.
Doktorunuz, sezaryen öncesi kan testi yaptırmanızı isteyebilir. Bu sayede sezaryen sırasında kan nakline ihtiyacınız olup olmayacağı anlaşılabilir.
Sezaryen doğumdan önceki gece ve ameliyat sabahı doktorunuz antiseptik sabun kullanarak duş almanızı isteyebilir. Ancak sezaryene 24 saatten az bir süre kalmışken kasık tüylerinizi almaktan kaçınmanız gerekir. Aksi halde ameliyat bölgesinde enfeksiyon görülme riskinin artmasına neden olabilirsiniz. Kasık tüylerinin alınması gerekirse hastane personeli, ameliyattan önce gerekli işlemleri yapacaktır.
Hastaneye gittiğinizde ameliyattan önce karın bölgeniz temizlenecektir. Ardından mesane kateteri takılacaktır. Bunun yanı sıra elinizde veya kolunuzda damar yolu açılarak gerekli ilaçları ve sıvıları almanız sağlanacaktır.
Sezaryen Doğum Nasıl Yapılır?
Sezaryen doğumun ilk aşaması, annenin anesteziye hazırlanmasıdır. Önceden planlanan sezaryenlerde epidural kullanıldığı için doğum sırasında anne kendinde olur. Bununla birlikte genel anestezi gerektiren durumlarda olabilir.
Ameliyattan önce annenin karnı antiseptik ile temizlenir ve bebeğe giden oksijenin artması için oksijen maskesi kullanılması gerekebilir. Sonrasında kesi yerinin etrafına ve bacaklar ile göğüslerin üzerine steril örtü yerleştirilir. Son olarak ise başınız ile alt vücudunuz arasına steril bir perde yerleştirilir.
Ameliyat için her şey hazır olduktan sonra ciltte ve karın duvarında kesi açılacaktır. Bu kesi, dikey veya enine olacak şekilde açılabilir. Ardından bebek bu kesiden alınarak doğum gerçekleşmiş olur. Bebek alındıktan sonra göbek kordonu kesilir, plasenta çıkarılır ve kesi kapatılır.
Acil sezaryen doğumda izlenilen adımlar da aynı şekildedir. Ancak bu durumda bebek, önceden planlanmış sezaryene göre daha hızlı bir şekilde çıkarılır.
Doğum sırasında bölgesel anestezi uygulandıysa doğumdan kısa bir süre sonra bebeğinizi kucağınıza alabilirsiniz.
Sezaryen Doğum Ne Zaman Yapılır?
Sezaryen, annede bazı sağlık sorunlarının olması veya doğum sırasında bazı komplikasyonların ortaya çıkması sonucu gerekli olabilir. Sezaryen gerektiren sorunlardan bazıları şu şekildedir:
Doğumun gerektiği gibi ilerlememesi: Doğumun ilerlememesi, sezaryen ihtiyacı doğuran faktörlerin başında gelmektedir. Rahim ağzının açılması ancak sonrasında durması veya bebeğin doğu kanalına ilerleyişinin durması gibi durumlarda sezaryen gerekebilir.
- Fetal distres: Bebeğin kalp atışlarındaki değişikliklerle ilgili endişe duyuluyorsa sezaryen yapılması, en güvenli seçenek olabilir.
- Bebeğin pozisyonu: Doğum kanalına bebeğin önce ayakları ya da poposu girdiyse veya doğumun mümkün olmadığı başka pozisyonlar mevcutsa sezaryen yapılması gerekir.
- Çoğul gebelik: Çoğul gebelikte sezaryen ile doğum yapılması gerekebilir. Özellikle doğumun erken başlaması veya bebeklerin baş aşağı pozisyonda olmaması halinde sezaryen zorunlu olabilir.
- Plasentayla ilgili sorunlar: Plasentanın rahim ağzını kapatması halinde sezaryen ameliyat gerekebilir.
- Göbek kordonuyla ilgili sorunlar: Göbek kordonu rahim ağzına doğru inerek bebeğin önüne geçtiyse sezaryen gerekli olabilir.
- Sağlık sorunları: Annenin bazı sağlık sorunları yaşaması nedeniyle sezaryen yapılabilir.
- Doğum kanalında tıkanıklık: Doğum kanalını tıkayacak büyüklükte bir miyom mevcutsa veya sağlık sorunu nedeniyle bebeğin kafası normalden büyükse sezaryen gerekebilir.
- Daha önce sezaryen yapmış olmak: Sezaryen ameliyat sonrası vajinal doğum genelde mümkün olmakla birlikte bazı durumlarda tekrar sezaryene başvurulması gerekebilir.
Sezaryen Doğum Riskleri
Tüm ameliyatlarda olduğu gibi sezaryende de bazı riskler söz konusudur.
Sezaryenin bebek açısından taşıdığı riskler şunlardır:
- Solunum sorunları: Planlanmış sezaryen ile doğan bebeklerde, doğumdan sonra ilk birkaç gün hızlı nefes alma gibi solunum sorunları görülebilir.
- Yaralanma: Nadir olarak görülmekle birlikte ameliyat sırasında bebeğin cildi yaralanabilir.
Sezaryenin anne açısından taşıdığı riskler ise şu şekildedir:
- Enfeksiyon: Sezaryen sonrası kesi bölgesinde, idrar yolunda veya rahim iç duvarında enfeksiyon görülebilir.
- Kan kaybı: Sezaryen sırasında ve sonrasında yoğun kan kaybı olabilir.
- Vücudun anesteziye tepki vermesi: Vücudun anesteziye karşı tepki vermesi mümkündür.
- Kan pıhtılaşması: Sezaryen, özellikle bacaklarda ve pelvik bölgede kan pıhtılaşması riskinin artmasına neden olabilir. Bazı durumlarda pıhtı akciğerlere ilerleyerek hayati tehlikeye neden olabilmektedir.
- Yaralanma: Nadir olarak görülmekle birlikte ameliyat sırasında mesanede veya bağırsaklarda yaralanma olabilir.
- Gelecek gebeliklerde komplikasyon görülmesi: Sezaryen, gelecekteki gebeliklerde komplikasyon görülme riskini arttırabilir. Sezaryen sayısı arttıkça plasentayla ilgili sorunlar yaşama riskinde artış olabilir.
Sezaryen Doğum Ne Kadar Sürede İyileşir?
Sezaryen sonrası birkaç gün hastanede kalmanız gerekebilir. Doktorunuz bu süreçte ağrılarınıza ve rahatsızlıklarınıza bağlı olarak bazı ilaçlar reçete edebilir.
Doğum sonrası anestezinin etkisi geçmeye başladıktan sonra su içmeniz ve yürümeye başlamanız tavsiye edilir. Bu sayede olası bir kabızlığın veya derin ven trombozunun önüne geçilmiş olur. Bu süreçte kesi yerinin enfeksiyon belirtilerine karşı kontrol edilmesi gerekir.
Sezaryen doğumdan sonra iyileşme sürecinde kendinizi yorgun hissetmeniz ve bazı rahatsızlıklarınızın olması normaldir. İyileşme sürecinizi desteklemek için yapabileceğiniz şeylerden bazıları şunlardır:
- Acele etmeyin. Mümkün olan her an dinlenin. İlk birkaç hafta 10 kilogramın üzerinde hiçbir şey kaldırmayın.
- Ağrı kesici kullanın. Kesi yeri sızlıyorsa ısı bandı veya ağrı kesicilerle ağrınızı rahatlatmaya çalışın. Emzirme döneminde kullanılması güvenli olan ağrı kesicileri doktorunuza danışın.
- Cinsel ilişkiden uzak durun. Enfeksiyonu engellemek için en az altı hafta cinsel ilişkiden uzak durun.
Sezaryen sonrası yaşadığınız belirtilere dikkat etmeniz, enfeksiyonunuz olup olmadığını anlamanıza yardımcı olacaktır. Aşağıdaki belirtileri, enfeksiyona işaret ediyor olabileceği için bu belirtileri görmeniz halinde bir an önce doktorunuzla iletişime geçmelisiniz:
- Kesi yerinin kızarık, şişkin ve sızdırıyor olması
- Ateş
- Yoğun kanama
- Gittikçe kötüleşen ağrı
Sezaryen sonrası ruh halinizde yoğun dalgalanmalar, iştah kaybı, aşırı yorgunluk ve hiçbir şeyden zevk alamama gibi belirtiler yaşamaya başladıysanız, doğum sonrası depresyon yaşıyor olabilirsiniz. Kendinizi depresif hissediyor ve belirtilerinizin geçmediğini görüyorsanız, bu durumu mutlaka doktorunuzla konuşmalısınız.
Sonuç Olarak
Sezaryen doğum, hem annenin hem de bebeğin sağlığı açısından gerekli olabilen bir doğum şeklidir. Sezaryen olacağınız daha önceden planlandıysa ameliyat sırasında sizi neler beklediğini doktorunuzla önceden konuşabilirsiniz. Bununla birlikte vajinal doğum yapmak istemenize rağmen sezaryenin gerekli olduğu durumlarda olabilmektedir. Doktorunuz, vajinal doğum yerine sezaryen doğuma karar verdiyse bunun sizin sağlığınız ve bebeğinizin sağlığı açısından en iyisi olduğunu unutmayın.
