Sperm sayısı, meni örneğinde bulunan ortalama sperm sayısını ifade etmektedir. Sperm sayısı, erkek doğurganlığı açısından önemli faktörlerden bir tanesidir ve sperm analizi ile tespit edilebilmektedir.
Sperm sayısının normal olarak kabul edilmesi için genel olarak mililitre (ml) başına 15 milyonun üzerinde olması gerekmektedir. Meni örneğinde 15 milyondan az sperm olması, erkekte kısırlık sorunları olduğunu gösterebilmektedir.
Sperm sayısı ve kalitesini etkileyen en önemli faktörün testosteron olduğu düşünülmekle birlikte genetik rahatsızlıklar ve enfeksiyonlar gibi çeşitli sağlık sorunlarının da sperm sayısını etkileyebileceği düşünülmektedir.
Normal Sperm Sayısı Kaç Olmalı?
Normal sperm sayısı, mililitre (ml) başına 15 milyondan başlayabilmekte ve 200 milyonu aşabilmektedir. Sperm sayısı, sperm analizi ile ölçülebilmektedir. 15 milyon ve üzeri miktarlardaki sperm sayısı normal olarak kabul edilmekle birlikte bu değerlerin laboratuvardan laboratuvara değişiklik göstermesi mümkündür.
Bebek sahibi olmak için sperm sayısı önemli olmakla birlikte gebelik başarısını etkileyen tek faktör sperm sayısı değildir. Sperm sayısının az olması, kişinin bebek sahibi olamayacağını göstermemektedir. Bununla birlikte sperm sayısının az olması halinde uzman yardımı almak gerekebilir.
Sperm sayısı, sperm analizinde dikkate alınan faktörlerden yalnızca bir tanesidir. Erkek doğurganlığının değerlendirilmesinde sperm sayısının yanı sıra sperm hareketliliği ve morfolojisi dikkate alınmaktadır. Bu anlamda spermlerin sağlıklı olduğunu söyleyebilmek için yüzde 60’ının şeklinin ve hareketliliğinin normal olması gerekmektedir.
Sperm Sayısı Nasıl Arttırılır?
Sağlık sorunları, yaş ve çevresel faktörler gibi pek çok şey, sperm sayısının azalmasına neden olabilir. Ayrıca sigara içmek veya uyuşturucu madde kullanmak gibi kötü alışkanlıklar da sperm sayısının azalmasına yol açabilir. Yaşam tarzınızda yapacağınız bazı değişiklikler, sperm sayısını arttırmanıza yardımcı olabilir.
Vücudunuzun daha sağlıklı ve daha kaliteli sperm üretmesini desteklemek için şunları yapabilirsiniz:
- Egzersiz yapın. Ölçülü bir şekilde egzersiz yapmanız, ruh halinizi desteklemeye yardımcı olacaktır. Bu da sperm sayısını arttırmanızı sağlayabilir. Bunun için haftada en az 3 kez birer saat egzersiz yapabilir ve sperm sağlığınızı destekleyebilirsiniz.
- Stresinizi kontrol altına alın. Stresi kontrol altına almak kolay olmasa da özellikle bebek sahibi olmak isteyen kişilerin bunu yapması önemlidir. Stres, sperm sayısının ve hareketliliğinin azalmasına neden olabileceği için stresinizi azaltmanıza yarayacak uygulamalardan yardım almayı deneyin.
- Sigarayı bırakın. Sigara içen erkeklerde sperm sayısı, yoğunluğu ve hareketliliği daha düşük olmaktadır. Ayrıca üretilen meni miktarı da daha az olmaktadır.
- Uyuşturucu maddelerden uzak durun. Uyuşturucu maddeler kişinin erekte olmasını ve sperm üretmesini zor hale getirebilmektedir. Ayrıca spermin hareketliliğini azaltabilmekte ve spermlerin normal gelişimlerine engel olabilmektedir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenin. Taze meyve ve sebzeler bakımından zengin bir beslenme düzeni, sperm kalitesini arttırmaya yardımcı olacaktır.
- Antioksidan içeren yiyecekler tüketmeye dikkat edin. Antioksidanlar, hücrelere zarar veren serbest radikalleri yok etmeye yardımcı olmakta ve bu sayede sperm sayısının artmasını sağlayabilmektedir.
- Sağlıklı yağ tüketiminizi arttırın. Çoklu doymamış yağlar, spermlerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi açısından önemlidir. Bu nedenle günlük hayatınızda omega-3 ve omega-6 yağ asitleri içeren yiyecekler tüketmeye dikkat edin.
- Östrojen bakımından zengin yiyecekleri çok fazla tüketmeyin. Soya ürünleri dahil olmak üzere bazı yiyeceklerde bitkisel östrojen bulunmaktadır. Bitkisel östrojen, testosteronu ve dolayısıyla sperm üretimini etkileyebileceği için östrojen içeren yiyecekleri tüketirken dikkatli olun.
Aşılamada Sperm Sayısı Kaç Olmalı?
Aşılama, bazı çiftlerin bebek sahibi olma ihtimallerini arttırmaya yardımcı olabilen bir yapay dölleme yöntemidir. Bu yöntemde erkekten alınan sağlıklı spermler yıkanmakta ve konsantre bir hale getirilmektedir. Sonrasında spermler aşılama ile doğrudan kadının rahmine yerleştirilmektedir.
Aşılama, aşağıdaki sorunları yaşayan çiftlerde etkili olabilmektedir:
- Kadında servikal mukusla veya rahim ağzıyla ilgili sorunlar olması halinde gebe kalma ihtimali azalabilir. Rahim ağzı, vajinayı ve rahmi birbirinden ayıran yapıyken servikal mukus ise spermin vajinadan rahme ve fallop tüplerine gitmesine yardımcı olur. Servikal mukusun kalın olması, spermin yüzmesini zorlaştırabilir. Aşılamada rahim ağzı kullanılmadığı ve spermler doğrudan rahme enjekte edildiği için gebelik ihtimali artmaktadır.
- Sperm sayısının az olması veya spermle ilgili başka sorunlar olması halinde aşılama yapılabilir. Aşılamada yüksek kaliteli spermler seçilip kullanıldığı için gebelik ihtimali yükselmektedir.
- Boşalma veya ereksiyon bozukluğu olan erkekler de aşılamaya başvurulabilir. Erkeğin ereksiyon olamaması veya ereksiyonu sürdürememesi halinde aşılama ile gebelik mümkün olabilir.
- Sperm alerjisi olan kadınlarda gebelik için aşılama yapılması gerekebilir. Sperm alerjisi, vajinada yanmaya, şişmeye ve kızarıklığa neden olabilir. Alerjiye neden olan proteinler yıkama sırasında spermlerden arındırıldığı için aşılama ile gebe kalınabilir.
- Aşılama, açıklanamayan kısırlıkta da kullanılabilen yöntemlerden bir tanesidir. Açıklanamayan kısırlıkta kısırlığın nedeni belirlenememekle birlikte tüp bebek gibi invaziv yöntemlere yönelmeden önce aşılama denenebilir.
Aşılama, sperm sayısının yeterli olduğu durumlarda başarılı olan tedavi yöntemlerden bir tanesidir. Erkek kısırlığı söz konusu olduğunda yumurtanın döllenmesi için gereken hareketli sperm sayısı, aşılamanın başarısıyla doğrudan ilişkilidir.
Spermin hareketliliği ve şekli normal değerleri karşılamıyorsa aşılamanın başarı oranı azalabilir. Spermler yıkandıktan sonra aşılamanın başarılı olabilmesi için hareketli sperm sayısının en az 5 milyon olması gerekir.
Yıkama sonrası 1 ila 5 milyon hareketli sperm içeren örneklerde başarı oranları azalmaktadır. Sayının 1 milyonun altında olması durumunda ise spermin yumurtayı döllemesi nadir olarak gerçekleşmektedir.
Tüp Bebekte Sperm Sayısı Kaç Olmalı?
Her yumurta için bir tane sperm bulunduğu sürece tüp bebek tedavisi başarılı olabilmektedir. Bununla birlikte spermlerle ilgili sorunlar olması halinde gebeliğin gerçekleşme ihtimali düşeceği için tüp bebek tedavisine ek olarak bazı prosedürlere başvurmak gerekebilir.
Bebek sahibi olmakta zorlanan çiftlerin yaklaşık yarısında spermlerle ilgili sorunlar bulunmaktadır. Bu durumda mikroenjeksiyona başvurmak mümkündür. Sperm sayısı az olmasına rağmen menide hareketli spermler mevcutsa bunlar cerrahi bir prosedürle alınabilir ve mikroenjeksiyon ile yumurtalara enjekte edilebilir.
Mikroenjeksiyon, spermin yumurtaya ulaşamaması veya döllenmek üzere yumurtaya nüfuz edememesi gibi sorunlarda yardımcı bir tedavidir. Sperm sayısının düşük olması veya sperm hareketliliğinin az olması gibi sorunlarda mikroenjeksiyon kullanılabilir.
Erkek kısırlığında etkin bir şekilde kullanılan tedavilerden bir tanesi olan mikroenjeksiyon genel olarak aşağıdaki durumlarda fayda sağlayabilmektedir:
- Sperm sayısının düşük olması
- Sperm şeklinin anormal olması veya normal bir şekilde hareket etmemesi
- Daha önce denenen tüp bebek tedavilerinde hiçbir yumurtanın döllenmemiş olması
- Spermlerin doğrudan testislerden veya epididimden alınmasını gerektiren sağlık sorunlarına sahip olunması
Mikroenjeksiyon, spermin yumurtayı döllemesine yardımcı olmakta etkili bir tedavidir. Tüp bebek tedavisinin bir parçası olarak kullanılan aşılama ile erkekten alınan sperm doğrudan yumurtaya enjekte edilerek döllenmenin gerçekleşmesi beklenmektedir.
Tüp bebek tedavisi yaptıracak erkeklerde en az 15 milyon sperm olması istenen bir durumdur. Bununla birlikte 15 milyon spermin içinde ölü veya anormal şekle sahip spermlerin çok sayıda olması halinde mikroenjeksiyona karar verilebilir.
Mikroenjeksiyon, pek çok açıdan faydalı bir tedavi olmakla birlikte tüp bebek tedavisinin başarısını etkileyen çok sayıda faktör olduğu için aşılamanın tedavide yüzde 100 başarı sağlayacağını söylemek mümkün değildir.
Sonuç Olarak
Yaşam tarzı ve sağlık sorunları gibi pek çok faktör, sperm sayısını etkileyebilmektedir. Sperm sayınız normal seviyelerin altında ise doktorunuz sperm sayınızı yükseltmeniz için bazı önerilerde bulunabilir.
Sperm sayınız az olmakla birlikte bebek sahibi olmayı istiyorsanız, aşılama, mikroenjeksiyon ve tüp bebek gibi tedavilerle bebek sahibi olma ihtimalinizi arttırabilirsiniz.
Sperm sayınızı arttırmak için neler yapabileceğinizi ve bebek sahibi olmak için hangi tedavilerin size uygun olduğunu doktorunuza danışarak öğrenebilirsiniz.