Vajinal mantar enfeksiyonu, vajinadaki mantarların aşırı çoğalması sonucu meydana gelen bir enfeksiyondur. Vajinal mantar, vajinanın etrafındaki derinin yanmasına ve kaşınmasına neden olabilir ve vajinal akıntıda değişikliklere yol açabilir. Vajinal mantar tedavisi, enfeksiyonun türüne ve tekrar edip etmediğine göre farklılık gösterebilir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Nedir?
Vajinal mantar enfeksiyonu, candida adı verilen mantar türü nedeniyle meydana gelmektedir. Vücuttaki mantarlar ile bakteriler dengede olduğu sürece hiçbir soruna yol açmamaktadır. Ancak bu denge bozulduğunda mantarlar hızlı bir şekilde çoğalmakta ve enfeksiyona neden olabilmektedir.
Vajinal mantar enfeksiyonu sonucu vulvada kaşıntı, yanma ve kızarıklık gibi belirtiler görülebilir. Aynı zamanda vajinal akıntıda da değişiklikler olabilir. Vajinal mantar, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon değildir. Cinsel ilişki, mantarın yayılmasına neden olabilmekle birlikte mantar enfeksiyonu cinsel hayatı aktif olmayan kadınlarda da görülebilmektedir.
Vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisine başladığı zaman belirtiler genelde birkaç gün içinde hafiflemeye başlamaktadır. Bununla birlikte daha ciddi vakalarda iyileşme görülmesi için daha fazla süre geçmesi gerekebilmektedir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Neden Olur?
Vajinal mantar enfeksiyonu genelde candida mantarı nedeniyle meydana gelmektedir. Vajinada normalde bakteriler ve mantarlar bir arada bulunmaktadır. Bazı bakteriler, mantarların aşırı çoğalmasını engellemeye yardımcı olmaktadır.
Bazı durumlarda vajinadaki mantar ve bakteri dengesinin bozulması mümkündür. Candida mantarının aşırı çoğalması veya vajinada derinlere ulaşması, vajinal mantar enfeksiyonuna neden olabilmektedir.
Vajinada mantarların aşırı çoğalmasına neden olabilen faktörlerden bazıları şu şekildedir:
- Antibiyotik kullanımı
- Gebelik
- Kontrol altına alınmamış diyabet
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Östrojen seviyesinin yükselmesine neden olabilecek hormon tedavisi almak veya doğum kontrol hapı kullanmak
Vajinal mantar enfeksiyonuna genelde candida albicans neden olmaktadır. Bu mantar, kolay bir şekilde tedavi edilebilmekle birlikte tekrarlayan mantar enfeksiyonu sorununuz varsa enfeksiyonun nedeni başka bir candida türü olabilir. Bu durumda tedavi planı oluşturmak için mantarın türünün belirlenmesi adına test yapılması gerekebilir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Belirtileri
Vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri genel olarak şu şekildedir:
- Vajinada kaşıntı
- Vajinanın etrafında şişkinlik
- İdrar yapma veya cinsel ilişki sırasında yanma
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Kızarıklık
- Döküntü
Vajinal mantar enfeksiyonu, beyazımsı-sarımsı ve koyu kıvamlı vajinal akıntıya da neden olabilir. Akıntının sulu bir yapıda olması da mümkündür.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Teşhisi
Vajinal mantar enfeksiyonunun teşhisi için doktorunuz öncelikle sağlığınız hakkında bazı sorular soracaktır. Bu sorular arasında geçmişte yaşadığınız vajinal enfeksiyonlar veya cinsel yolla bulaşan hastalıklar varsa bunlardan bahsetmeniz gerekecektir.
Vajinal mantar teşhisi için pelvik muayene yapılması önemlidir. Bu sayede dış genital organlar, enfeksiyon açısından kontrol edilebilir. Aynı zamanda vajinanın ve rahim ağzının da kontrol edilmesi gerekebilir.
Enfeksiyona neden olan mantar türünün anlaşılabilmesi için vajinal sıvıdan örnek alınarak test yapmak üzere laboratuvara gönderilebilir. Bu sayede tedavi için gerekli ilaçlar belirlenebilir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Tedavisi
Vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisi, enfeksiyonun şiddetine ve gerçekleşme sıklığına göre farklılık gösterecektir. Hafif ila orta şiddetli belirtiler ve sık tekrarlamayan enfeksiyonlar için uygulanan tedavi genellikle şu şekilde olmaktadır:
Kısa süreli vajinal tedavi: Antifungal ilaçları 3 ila 7 gün süreyle kullanmak, mantar enfeksiyonunu ortadan kaldırmak için yeterli olacaktır. Bu ilaçlar krem, tablet veya fitil şeklinde olabilir.
Kısa süreli oral tedavi: Doktorunuz, tek dozluk flukonazol tedavisi önerebilir. Belirtilerin daha şiddetli olması halinde 3 gün arayla iki dozluk tedavi gerekli olabilir. Oral tedavi, gebelik halinde tavsiye edilmeyebilir.
Vajinal mantar tedavisi görmenize rağmen belirtileriniz geçmediyse veya iki ay içinde tekrar enfeksiyon olduysanız, doktorunuz aşağıdaki tedavileri önerebilir:
Uzun süreli vajinal tedavi: Doktorunuz, iki haftaya kadar her gün antifungal ilaç kullanmanızı isteyebilir. Bu tedaviye altı ay boyunca haftada bir ilaç kullanarak devam etmeniz gerekebilir.
Uzun süreli oral tedavi: Vajinal tedavi yerine 2-3 dozluk oral tedavi gerekli olabilir. Bu tedavinin gebelik döneminde uygulanması önerilmemektedir.
Vajinal mantar tedavisi görüyorsanız, tedaviniz sonlanana kadar cinsel ilişkiden kaçınmalısınız. Cinsel ilişki, vajinadaki tahrişi arttırabilir ve bazı antifungal ilaçlar kondomun etkinliğini azaltabilir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Kendiliğinden Geçer mi?
Vajinal mantar enfeksiyonu, vajinadaki mantar ve bakteri dengesinin bozulması sonucu meydana gelmektedir. Mantar enfeksiyonunun şiddeti ise tedavi görmeden önce candida mantarının ne kadar çoğaldığıyla ilişkilidir. Bu anlamda enfeksiyonun hafif ya da şiddetli olması mümkündür.
Hafif şiddetli enfeksiyonlar kendi kendine geçebilir. Ancak mantar enfeksiyonunun kendiliğinden geçmesi nadir olarak görülen bir durum olduğu için belirtileriniz hafif olsa dahi tedavi olmanız gerekli olabilir. Mantar enfeksiyonu gerektiği şekilde tedavi edilmediğinde tekrarlayabilir.
Vajinal mantar tedavisinde amaç, mantarın etkilediği bölgenin rahatlatılması ve aşırı çoğalan candida mantarının hedef alınmasıdır. Bu sayede kaşıntı ve yanma hissi azaltılırken vajinadaki mantar ve bakteri dengesi yeniden sağlanmış olmaktadır.
Vajinal mantar enfeksiyonunu doğal yollarla tedavi eden kişiler olmakla birlikte bunların işe yaradığını kanıtlayan bilimsel araştırmalar bulunmamaktadır. Bu nedenle vajinal mantar enfeksiyonu belirtisi yaşadığınızı düşünüyorsanız, doktorunuzu ziyaret etmeniz ve gerekli tedaviye başlamanız önemlidir.
Vajinal Mantar Neden Sürekli Tekrarlar?
Bir yıl içinde dört defadan fazla vajinal mantar enfeksiyonu yaşıyorsanız, bu durumu doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Tekrarlayan enfeksiyon durumunda doktorunuz şunları isteyebilir:
Enfeksiyonun mantardan kaynaklandığından emin olmak için test
- Diyabet için kan testi
- HIV ve AIDS testi
- Hormonal değişiklikler olup olmadığına bakılması
Doktorunuz, test sonuçlarınıza bakarak doğru tedaviyi almanıza yardımcı olacaktır. Mantar enfeksiyonunu tedavi ederken altta yatan nedeni anlamak önemlidir. Bu sayede enfeksiyona neden olan faktörler kontrol altına alınarak enfeksiyonun tekrarlanmasının önüne geçilebilir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Vajinal mantar enfeksiyonu riskini azaltmak için pamuk ve fazla sıkı olmayan iç çamaşırlar tercih etmek önemlidir. Enfeksiyon riskini azaltmak için yapabileceğiniz diğer şeyler şu şekildedir:
- Vajinal duş, mantarları kontrol altında tutan bakterileri öldürebileceği için vajinal duştan uzak durun.
- Vajinal bölgede parfüm kullanmayın.
- Kokulu tamponlar veya pedler kullanmayın.
- Mayo gibi ıslanan kıyafetleri en kısa zamanda değiştirin.
- Su bazlı kayganlaştırıcı kullanın.
- Diyabetiniz varsa kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutmaya çalışın.
Vajinal mantar enfeksiyonunda görülen belirtiler, başka hastalıklarla karıştırılabileceği için doğru teşhis ve tedavi için doktora gitmeniz önemlidir.
Gebelikte Vajinal Mantar Enfeksiyonu
Gebelikte vajinal mantar enfeksiyonu, reçetesiz satılan antifungal kremlerle veya fitillerle tedavi edilebilmektedir. Bununla birlikte belirtilerinizin mantar enfeksiyonundan kaynaklandığından emin olmak için doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
Gebelikteki hormonal değişimler, vajinanın pH dengesini kolayca bozabildiği için mantar enfeksiyonları sık görülebilir. Gebelikte vajinal mantar enfeksiyonu yaşadığınızda vajinal kaşıntı ve beyaz renkli vajinal akıntı gibi belirtilerle karşılaşabilirsiniz.
Reçetesiz satılan antifungal ilaçlar gebelik açısından riskli değildir ve herhangi bir komplikasyona neden olmamaktadır. Bununla birlikte oral yolla kullanılan ilaçlar tehlikeli olabileceği için bunların gebelik sırasında kullanımı önerilmemektedir.
Sonuç Olarak
Vajinal mantar enfeksiyonu, kadınlarda sıkça görülen bir enfeksiyondur. Tedavisi genelde antifungal ilaçlarla kolayca gerçekleştirilen vajinal mantarın doktor tarafından muayene edilmesi önemlidir. Bu sayede mantarın türüne ve şiddetine bağlı olarak uygun tedavi yöntemi belirlenebilir.
