Tüp bebek tedavisi, anne-baba adayları açısından oldukça duygusal bir süreçtir. Kısırlık tedavileri arasında en sık tercih edilen tedavilerden biri olan tüp bebek, çeşitli adımlardan oluşan bir tedavi süreci olduğundan dolayı tedavi öncesi pek çok faktörün değerlendirilmesi önemlidir.
Tüp bebek öncesi histeroskopi önerilmesinin nedeni, histeroskopinin rahim boşluğunun detaylı bir şekilde incelemeye izin vermesinden kaynaklanmaktadır. Histeroskopi ile rahim görüntülenerek polip, rahim içi yapışıklık ve miyom gibi yapıların olup olmadığı saptanabilmektedir. Laparoskopi ise histeroskopiye göre daha invaziv bir işlem olmakla fallop tüplerinde sorun ya da yapısal anomali gibi kısırlığa neden olabilen sorunların tespit edilebilmesi açısından gerekli olabilmektedir.
Tüp bebek öncesi histeroskopi ile laparoskopinin gerekli olabildiği durumları ve bu prosedürlerin ne işe yaradığını bu yazıda okuyabilirsiniz.
Tüp Bebek Öncesi Histeroskopi/Laparoskopi Nedir?
Laparoskopi ve histeroskopi, üreme sisteminin yakından incelenmesine ve gerekirse tedavi edilmesine yardımcı olan minimal invaziv ameliyatlardır. Histeroskopi ve laparoskopi ile kısırlık sorunlarının teşhisi ve tedavisi mümkün olabilmektedir.
Histereskopi, herhangi bir kesi gerektirmeyen bir prosedürdür. Histereskopide rahim ağzından rahme doğru ufak bir kamera yerleştirilerek rahim görüntülenir. Bazen rahim filmi gibi yöntemlerle halihazırda tespit edilmiş sorunların ortadan kaldırılması için histereskopi yapılabilir.
Doktorunuz, pelvik bölgede bir anomalinin kısırlığa neden olabileceğinden şüphelenmesi halinde ise laparoskopi yapmak isteyebilir. Laparoskopi ile göbek deliğinin altında kesi açılır ve kamera yardımıyla pelvik organlar görüntülenir.
Laparoskopi ve histeroskopi genelde yatış gerektirmeyen prosedürlerdir. Bu nedenle laparoskopi ve histeroskopi sonrası bir gece hastanede kalmanız gerekmeyecektir.
Tüp bebek tedavisi öncesinde kişinin gebe kalmasını ya da gebeliği sürdürmesini zorlaştıran sorunların olduğundan şüphelenilmesi halinde genellikle laparoskopi veya histeroskopi kullanılır. Bu anomalilerin düzeltilmesiyle tüp bebek başarısının arttırılması mümkün olabilmektedir:
Laparoskopi ve histeroskopi, aşağıdakiler dahil olmak üzere kısırlığa neden olabilen şu sorunların tespit ve tedavi edilmesini sağlayabilir:
- Pelvik ağrı
- Miyomlar
- Endometriozis
- Rahim anomalileri
- Açıklanamayan kısırlık
- Dış gebelik
- Yumurtalık kistleri
- Polipler
- Anormal rahim kanamaları
- Skar dokular
- Fallop tüplerinde tıkanıklık
- Yumurtalıklarla ilgili sorunlar
Histeroskopi ve laparoskopi farklı işlemler olduklarından dolayı bunların farklarını ve hangi durumlarda yapıldıklarını aşağıda okuyabilirsiniz.
Tüp Bebek Öncesi Histeroskopi Başarıyı Arttırır mı?
Tüp bebek öncesi histeroskopi, yapılması gereken prosedürlerden bir tanesidir. Histeroskopi ile rahim sağlığını değerlendirmek ve rahmin gebelik için hazır olup olmadığını anlamak mümkündür. Röntgende gözden kaçan şeylerin histeroskopi ile fark edilmesi mümkündür.
Tüp bebek tedavisine başlamadan önce histeroskopi yapılması, embriyonun tutunması veya gelişimi açısından sorun yaratabilecek potansiyel sorunların tespit edilebilmesi açısından önemlidir. Rahim miyomları ve polipler gibi genelde belirti göstermeyen sorunlar, embriyonun tutunamamasına ve gebeliğin kaybına neden olabilmektedir. Tüp bebek başarısının arttırılması için bu sorunların histeroskopi ile tespit edilmesi ve tedavi edilmesi önemlidir.
Çeşitli araştırmalar, embriyo transferi öncesi histeroskopi yaptıran kadınların, yaptırmayan kadınlara göre düşük riskinin daha az ve gebelik şansının daha fazla olduğunu göstermektedir. Bu durum, tüp bebek başarısını arttırmak için rahim sağlığının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Tüp bebek tedavisi, yumurtalıkların birden fazla yumurta üretmesi için uyarılmasıyla başlar. Sonrasında bu yumurtalar alınarak döllenmek üzere laboratuvara gönderilir. Oluşan embriyolar arasından seçilenler transfer edilerek gebeliğin gelişmesi beklenir. Embriyo transferinden önce histeroskopi yapılması şu konularda avantaj sağlayabilmektedir:
Rahim anomalilerinin belirlenmesi
Rahimdeki anomaliler, tüp bebek başarısını çeşitli açılardan etkileyebilir. Histeroskopi ile bu anomalilerin belirlenmesi mümkün olabilir. Rahim polipleri, miyomlar ve yapışıklıklar gibi rahimle ilgili sorunlar, histeroskopi ile tespit edilebilir.
Kişiselleştirilmiş tüp bebek tedavisi
Rahimdeki sorunlar histeroskopi ile kesin bir şekilde tanımlanarak tüp bebek tedavisi kişiye özel bir şekilde hazırlanabilir. Bu sayede embriyonun yerleşmesi ve gelişmesi için rahmin uygun olduğundan emin olunabilir.
Embriyonun yerleşme ihtimalinin arttırılması
Embriyo transferinin başarılı geçmesi ve embriyonun yerleşmesi için rahim astarının hazır olması çok önemlidir. Histeroskopi ile embriyonun yerleşmesine engel olabilecek sorunlar ortadan kaldırılarak gebelik şansı arttırılabilir.
Histeroskopi, tekrarlayan düşüklerin yaşanması halinde de gerekli bir prosedür olarak karşımıza çıkmaktadır. Tekrarlayan düşükler genelde rahimle ilgili sorunlardır. Histeroskopi ile tekrarlayan düşüklerin nedeninin rahim içi yapışıklıklar ya da rahim anomalileri gibi sorunlar olup olmadığı saptanabilir. Bu sayede hastaya özel yeni bir tedavi planı oluşturulabilir.
Tüp Bebek Öncesi Laparoskopi Başarıyı Arttırır mı?
Laparoskopi genelde kısırlığın nedenini teşhis etmek için kullanılan bir prosedürdür. Laparoskopi sırasında hastanın göbek deliğine yakın bir yerden küçük bir kesi açılarak buradan ucunda kamera ve ışık bulunan laparoskop geçirilmektedir. Laparoskopi ile rahim, yumurtalıklar ve fallop tüpleri gibi üreme organları görüntülenebilmektedir.
Laparoskopi sırasında tüm pelvik boşluk görüntülenebildiği için kısırlığın teşhisi daha kolay hale gelebilir. Rahim filmi gibi yöntemler, kısırlığa neden olan bazı faktörleri tespit etmeye yardımcı olsa da tüm sorunların görülmesi için yeterli olmayabilir. Ancak laparoskopi ile üreme organlarına ait net görüntüler elde edilerek daha kesin değerlendirmeler yapılabilmektedir.
Laparoskopi ile kısırlığa neden olan şu nedenler saptanabilir:
- Rahim ve yumurtalıklardaki anomaliler
- Fallop tüplerindeki tıkanıklıklar
- Rahim içi yapışıklıklar
- Miyomlar
- Endometriozis
Laparoskopi sırasında tespit edilen sorunlar o an tedavi edilebilir. Bunun için laparoskopun yanı sıra cerrahi aletlerin kullanılması gerekir. Cerrahi aletlerin yardımıyla rahim içi yapışıklıklar, miyomlar ya da endometriyal doku çıkartılabilir. Operasyon sonrası açılan kesi, ufal bir dikişle kapatılır ve zamanla yara izi neredeyse tamamen iyileşir.
Tüp bebek öncesi laparoskopi genelde yapılan diğer doğurganlık testlerinden bir sonuç elde edilememesi nedeniyle gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle açıklanamayan kısırlığı olan kadınlarda laparoskopi sıklıkla yapılmaktadır.
Laparoskopi aynı zamanda doğurganlığın azalmasına neden olabilecek kistlerden örnek alınmasını da sağlamaktadır. Endometriozis nedeniyle doğurganlık sorunu yaşadığı düşünülen kadınlara da laparoskopi önerilebilmektedir. Bunların yanı sıra laparoskopi ile pelvik ağrıya ya da karın ağrısına neden olabilen skar dokular da ortadan kaldırılabilir.
Laparoskopi, tüp bebek öncesi yapıldığında kısırlığın nedeninin tespit edilebilmesine yardımcı olsa da her ameliyatta olduğu gibi laparoskopinin de bazı riskleri bulunmaktadır. Laparoskopi yapılan hastaların ufak bir kısmında anesteziyle ilgili sorunlar ya da enfeksiyon gibi ufak komplikasyonlar görülebilmektedir. Bununla birlikte daha ciddi komplikasyonlarla karşılaşmak da mümkündür:
- Yapışıklıkların ve hematomların oluşması
- Alerjik reaksiyon
- Sinirlerde hasar
- Kan pıhtıları
Bazı durumlarda bağırsak ya da mesane gibi organlarda yaralanma meydana gelebilir. Yaralanma riski her hastada bulunmakla birlikte daha önce karın bölgesinden ameliyat geçirmiş, pelvik yapışıklıkları olan ya da aşırı kilolu kadınlarda risk daha yüksektir. Bu nedenle laparoskopi öncesi risklerin farkında olmak önemlidir.
