Spiral, rahme yerleştirilerek istenmeyen gebeliklerin önlenmesini sağlayan T şeklindeki ufak bir cihazdır. Bakır ve hormonal olmak üzere iki tür spiral bulunmaktadır. Bakır spiraller, spermlerin fallop tüplerine ilerleyişini ve embriyonun rahim iç zarına tutunmasını engellerken hormonal spiraller ise progesteron salgılayarak gebeliği engellemektedir.
Hem bakır hem de hormonlu spiraller güvenilir doğum kontrol yöntemleri olmakla birlikte nadiren de olsa spiralin kayması söz konusu olabilir. Bu durumda spiral rahimden dışarı kayabilir, yanlış konumlanmış veya rahim duvarlarına gömülmüş olabilir veya rahmi delerek karın boşluğuna doğru ilerleyebilir. Spiral kaydığı zaman gebeliğe karşı koruma sağlamayacağı için spiralin iplerini düzenli olarak kontrol etmek önemlidir.
Spiral kaymasının neden gerçekleştiğini, spiralin nasıl kontrol edilmesi gerektiğini ve neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Spiral Neden Kayar?
Spiral kayması, sık karşılaşılan bir komplikasyon olmamakla birlikte bazen gerçekleşebilmektedir. Spiralin kaymasına neden olabilen risk faktörlerinin şunlar olduğu düşünülmektedir:
- Daha önce doğum yapmamış olmak
- Aşırı adet kanaması yaşıyor olmak (Menoraji)
- Şiddetli adet sancıları (dismenore)
- Daha önce spiral kayması yaşamış olmak
- 20 yaşın altında olmak
- Spiralin kürtajdan veya doğumdan hemen sonra yerleştirilmesi
Spiral Kayması Belirtileri
Spiralinizin kaydığından şüpheleniyorsanız doktorunuzu ziyaret edene kadar ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız. Aşağıdaki durumlarda spiraliniz kaymış olabileceği için bir an önce doktorunuzla iletişime geçmelisiniz:
- Spiralin iplerini hissedemiyorsunuz. İpleri kontrol ettiğiniz halde elinize gelmiyorsa ipler rahmin içinde olabilir.
- Spiralin ipleri normalden kısa veya uzun geliyor. Spiralin iplerinin farklı uzunlukta olması, kaydığını gösteriyor olabilir.
- Spiralin kendisini hissediyorsunuz. Spiral doğru yerdeyken ipler dışında spiralin kendisini hissetmemelisiniz. Spiralin sert ve plastik yapısını hissetmeniz, spiralin kaydığını gösterebilir.
- Partneriniz spirali hissediyor. Normalde spiral, partnerin hissedebileceği bir şekilde takılmadığı için spiralin hissedilmesi, spiralin kaymış olduğunu gösterebilir.
- Ağrınız var. Ağrınız varsa ve kötüleşiyorsa spiralde kayma olabilir.
- Aşırı ya da anormal kanamanız var. Spiral takıldıktan sonra lekelenme ve kanama normal olsa da aşırı ya da anormal kanamalar normal değildir. Aşırı kanama, rahimde delinme olduğunu gösteriyor olabilir.
- Şiddetli sancınız, anormal bir akıntınız ya da ateşiniz var. Bu belirtiler, spiralin kaydığına ya da enfeksiyona işaret edebilir.
Spiralin hiçbir belirti göstermeden de kayması mümkündür. Bu nedenle hiçbir belirtiniz olmasa dahi düzenli aralıklarla spiralin iplerini kontrol etmeyi ihmal etmemelisiniz.
Spiralin İpleri Nasıl Kontrol Edilir?
Spiral kayması halinde bazen hiçbir belirti yaşamamak mümkündür. Bu nedenle spiralin iplerini nasıl kontrol edeceğinizi iyi bilmeniz gerekir. Spiralin iplerini kontrol ederek yerinden kayıp kaymadığını kesin olarak anlayabilirsiniz.
Özellikle spiral kullanımının ilk birkaç ayında adet dönemlerinde spiralin kayması mümkündür. Spiralin dışarı çıkmadığından emin olmak için pedlerinizi ya da tamponlarınızı düzenli olarak kontrol etmelisiniz.
Spirali taktırdıktan sonraki birkaç gün ipleri her gün kontrol etmelisiniz. Birkaç hafta boyunca ipleri sürekli olarak kontrol ettikten sonra adet dönemleri arasında ipleri kontrol etmeye devam etmelisiniz. Spiralin iplerini hissedemezseniz, spiral yerinden kaymış olabilir. Bu durumda başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmıyorsanız, gebeliğe karşı korunmuyorsunuz demektir.
Spiralinizin iplerini hissedemiyorsanız bir an önce doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. Doktorunuz, iplerin neden hissedilmediğini anlamak için muayene gerçekleştirecektir.
Spiralin ipleri genelde 3-5 cm uzunluğundadır. Bu nedenle vajinal kanalınızı parmağınızla kontrol ettiğinizde spiralin rahim ağzından sarkan her iki ucunu hissedebilmeniz gerekir. Spiral ipleri, zamanla yumuşayan ve kıvrılabilen oldukça ince bir plastikten üretilmiştir.
Spiral yerinde düzgün bir şekilde durduğunda rahim ağzınızda spiral olduğunu hissetmemeniz gerekir. Spiralin iplerini kontrol etmediğiniz halde hissediyorsanız, spiral hareket etmiş olabilir. Bu durumda doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmemelisiniz.
Spiralin İpi Neden Görünmez?
Spiralin iplerinin görünmemesinin ya da hissedilmemesinin iki nedeni olabilir. Öncelikle spiral yerinden çıkmış olabilir. Veya spiral takılırken delinme meydana gelmiş olabilir. Yani spiral rahim duvarına doğru itilmiş olabilir. Spiralin rahim duvarına doğru itilmesi, ciddi bir komplikasyona neden olabileceği için bu durumun doktor tarafından düzeltilmesi gerekir.
Spiralinizin iplerini göremiyor ve hissedemiyorsanız, gebeliğe karşı korunmak için yedek bir doğum kontrol yöntemi kullandığınızdan emin olmalısınız. Spiral yerinden kaydıysa gebeliğe karşı korumayacağı için ek bir yöntem tercih etmelisiniz.
Spiral ipleri bazense rahmin bir nedenden dolayı şişmesi veya büyümesidir. Bunun nedeni miyomlar olabileceği gibi gebelik de olabilmektedir.
Spiral kayması halinde hala rahimde yer almaktadır. Bununla birlikte rahmin nerede olduğunu kontrol etmek veya gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediğini anlamak için ultrason gibi görüntüleme testlerine başvurulması gerekebilir.
Spiralin ipleri bazen hissedilmese de doğru konumda olabilir. Bu durumda ipler kıvrılmış olabileceği için ipleri parmakla hissetmek mümkün olmayabilir. Bazense ipler koptuğu için hissedilmeyebilir.
Spiralin iplerinin hissedilmemesinin bir diğer nedeni ise spiralin dönmesi olabilir. Spiralin dönmesi, spiralin yerleştirilmesi sırasında veya sonrasında gerçekleşebilir. Spiral dönmesi halinde ipler daha yukarı çıkıp hissedilmeyebilir. Bu durumda spiral hala etkin olsa da ipleri hissetmek mümkün olmayabilir.
20 yaşın altındaki kadınlarda veya daha önce spiral kayması yaşayan kadınlarda spiralin kayma ihtimali daha yüksektir. Spiral kayması genelde belirti vermemekle birlikte en önemli belirti, iplerin hissedilememesidir. İpleri hissedemiyorsanız, doktora gidip spiralin yerinde olup olmadığını öğrenmeden önceki süreçte ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız önemlidir.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Spiralinizin kaydığını düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuzu aramanız gerekir. Ayrıca spiral kaydığında korumayacağı için spirale ek olarak başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız önemlidir. Spiral kayması nedeniyle ağrınız varsa doktorunuzu ziyaret edene kadar cinsel ilişkiden uzak durmanız iyi olabilir.
Doktorunuz, fiziksel muayene ile spiralin yerinde olup olmadığını kontrol edecektir. Spiral yerinde değilse spirali çıkaracak ya da tekrar yerleştirecektir.
Spiral yerinden oynamışsa ve nerede olduğu muayene sırasında tespit edilemiyorsa ultrason gibi görüntüleme cihazları ile spiralin nerede olduğuna bakılabilir. Doktorunuz, spiralinizin kaymış olması halinde tekrar spiral isteyip istemediğinizi veya başka bir doğum kontrol yöntemi tercih etmek isteyip istemediğinizi soracak ve buna göre hareket edecektir.
Sonuç Olarak
Spiralin yerinde olup olmadığını anlamanın en iyi yolu ipleri kontrol etmektir. Spiral iplerinin hissedilememesi, spiralin dışarı kaydığını veya yerinden oynadığını gösteriyor olabilir.
Bazen spiral yerinde olsa da spiralin ipleri hissedilmeyebilir. Bunun nedeni, iplerin yukarı doğru kıvrılması ve ele gelmemesi veya spiralin yönünün değişmiş olması olabilir.
Spiral kayması endişe verici bir durum olmakla birlikte doktorunuzu ziyaret ederek bu sorunu kolayca çözebilirsiniz. Doktorunuz, spiral yerinden kaymışsa spirali çıkaracak veya isterseniz tekrar yerine yerleştirecektir.