Tüp bebek tedavisi söz konusu olduğunda başarıyı belirleme üzerinde pek çok faktörün rolü bulunmaktadır. Bu faktörler arasında en önemlilerinden bir tanesi kilodur. Tüp bebek için uygun kiloyu belirlemek için ise Vücut Kitle İndeksi’nde (VKİ) başvurulmaktadır.
Vücut Kitle İndeksi veya kısaca VKİ, tüm dünyada sağlıklı kiloyu belirlemenin bir yolu olarak kullanılmaktadır. VKİ’si normal aralığın altında ya da üstünde olan pek çok kadın sağlıklı bir gebelik süreci geçirebilmekle birlikte sağlıklı kiloda olmak, tedavinin doğru bir şekilde planlanabilmesi ve başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından önemlidir.
Tüp bebekte kilo sorun olur mu, aşırı kilonun veya zayıflığın tüp bebek üzerindeki etkilerini ve tüp bebekte ideal kilonun ne olması gerektiğni bu yazıda okuyabilirsiniz.
Tüp Bebekte Kilo Önemli mi?
Tüp bebekte kilo çeşitli açılardan önemlidir. Tüp bebekte kilo söz konusu olduğunda genelde Vücut Kitle İndeksi’nden (VKİ) faydalanılmaktadır. Kişinin sağlıklı kilosunda olup olmadığını belirlemeye yarayan bu ölçüte göre sağlıklı bir bireyin VKİ’si 18,5 ila 24,5 arasında olmalıdır. 25 ila 29,9 arasındaki kişiler aşırı kilolu, 30 ve üzerindekiler ise obez olarak kabul edilmektedir. Aşırı kilo ve obezite hem kadın hem de erkek doğurganlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Aşırı kilo ve obezitenin kadın üreme sağlığı ve tüp bebek başarısı üzerindeki etkileri genel olarak şu şekildedir:
Hormon düzeylerinde değişiklik
Obezite, yumurtalıkların folikül olgunlaştırmasını ve yumurtayı serbest bırakmasını engelleyen anovülasyona neden olabilmektedir. Normalde vücuttaki yağ dokusu, çeşitli hormonlar üretmektedir. Östrojen ve leptin, yağ hücrelerinin ürettiği hormonlardan ikisidir. Bu hormonların aşırı üretilmesi, adet döngüsünde sorunlara neden olabilir ve anovülasyona yol açabilir. Obezite aynı zamanda düşük yapma ve gebelikte komplikasyon yaşama riskinin artmasına neden olabilmektedir.
İnsülin direncinde artış
Obezite insülin direncinin artmasına yol açabilmektedir. Bu da vücuttaki hücrelerin şeker emilimini düzgün bir şekilde gerçekleştirememesine ve kan şekeri seviyelerinde değişikliklere neden olabilmektedir. Kan şekeri seviyelerinin stabil olmaması, tüp 2 diyabete yol açarak yumurtlamayı ve embriyo gelişimi engelleyebilmektedir. Yüksek kan şekeri seviyeleri aynı zamanda üretilen yumurtaların kalitesinin düşmesine ve kalp-damar hastalıklarına yol açabilmektedir.
Gebelik ihtimalinde azalma
Obezitenin tüp bebek tedavisinin başarısı üzerinde ciddi olumsuz etkileri olabilir. Obez hastalarda yumurtalıkların uyarılması için daha yüksek dozlarda ilaç kullanımı gerekebilir ve ilaçların etkisi her zaman beklendiği gibi olmayabilir. Ayrıca embriyo implantasyonu ihtimali, VKİ’si normal hastalara göre daha az olup düşük yaşama ihtimali daha yüksek olabilir.
Aşırı kilo ve obezitenin erkek üreme sağlığı ve dolayısıyla tüp bebek üzerinde de bazı etkileri bulunmaktadır. Araştırmalar, aşırı kilolu ya da obez erkeklerde kısırlık ihtimalinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Erkeklerde obezite testislerde ve testosteron seviyelerinde sorunlara neden olabilmektedir. Bu da sperm sayısını ve kalitesini etkileyerek tüp bebekte başarı şansının azalmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle tüp bebekte sağlıklı bir gebelik için her iki eşin de sağlıklı kiloda olmaları önemlidir.
Tüp bebekte aşırı kilonun yanı sıra zayıflık da başarıyı etkileyebilmektedir. VKİ’si normalin altında olan kadınlarda adet döngülerinde ve yumurtlamada düzensizlikler olabilmekte ve hatta hormonların çok az üretilmesi nedeniyle hiç adet görmemek mümkün olabilmektedir. Bu nedenle tüp bebekte aşırı kilolu olmanın yanı sıra zayıf olmak da tedavinin başarı ihtimalini azaltabilmektedir.
Zayıf olmanın kadın üreme sağlığı ve tüp bebek başarısı üzerindeki etkileri genel olarak şu şekildedir:
Doğurganlıkta ve hormon düzeylerinde değişiklik
Aşırı kilolu ve obez olmak kadar zayıf olmak da hamile kalmayı zorlaştıracak veya imkansız hale getirebilecek ciddi hormonal değişikliklere neden olabilir. Kilosu normalin altında olan kadınlarda östrojen seviyelerinin azalma riski daha yüksektir. Bu durum düzensiz adet döngüleri ve düzensiz yumurtlama ile birleştiğinde gebe kalmada zorluklara yol açabilir. Bazı kadınlar, metabolizmaları hızlı olduğu için kilo alamazken bazıları ise yeme bozukluğundan dolayı kilo almayabilir. Zayıflığınız doğurganlığınızı etkiliyorsa doktorunuza danışmanız ve sağlıklı kilonuza ulaşmaya yardımcı olacak bir tedavi planına başlamanız önemlidir.
Erken doğum riskinde artış
Erken doğum, bebeğin anne karnındaki gelişimini tam olarak tamamlamadan doğmasını ifade etmektedir. Erken doğum, gebeliğin 37. haftasından önce meydana gelmektedir. Erken doğumda genelde bebek henüz tam olarak gelişmediği için doğum sonrası tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle gebelikte erken doğum riskini azaltmak adına neler yapabileceğinizi gebelik öncesinde doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Tüp Bebekte İdeal Kilo Kaç Olmalı?
Herkesin vücut yapısı, boyu ve yaşam tarzı alışkanlıkları farklı olduğundan dolayı tüp bebekte her kadın için tek bir ideal vücut ağırlığından bahsetmek mümkün değildir. Bujnunla birlikte genel olarak Vücut Kitle İndeksi’nin (VKİ) 18 ila 30 arasında olması tavsiye edilmektedir. Klinikler, VKİ’si 35’e kadar olan kadınları kabul edebilmekle birlikte tedavinin başarı ihtimalini arttırmak için ideal kilonuza yaklaşmanız önemlidir.
Tüp bebekte ideal kilonuza ulaşmak için yaşam tarzınızda yapabileceğiniz değişiklikler şu şekildedir:
Sağlıklı ve dengeli beslenin
Beslenme, VKİ üzerinde en etkili faktörlerden bir tanesidir. Beslenme düzeninizde çeşitli meyve ve sebzelere, yağsız proteinlere, tamn tahıllara ve sağlıklı yağlara yer vererek sağlıklı beslenmeye başlayabilirsiniz. Bununla birlikte şok diyetler ve aşırı kısıtlamalar doğurganlığınızı olumsuz yönde etkileyebileceğinden dolayı bunlardan uzak durmalısınız.
Düzenli egzersiz yapın
Düzenli olarak hareket etmeyi günlük rutininiz haline getirin. Egzersiz yapmak, VKİ’nizin normal aralığa ulaşmasına, hormonal dengenizin düzelmesine ve stresinizi azaltmaya yardımcı olabilir. Tüm bunlar, tüp bebek başarısını arttırmayı sağlayabilir.
Gerekiyorsa kilo verin ya da alın
VKİ’niz normalin üzerinde veya altındaysa tüp bebek başarısını arttırmak için kilo vermeniz ya da kilo almanız gerekebilir. Ancak bu değişiklikleri sağlıklı ve kademeli bir şekilde gerçekleştirmek adına bir uzmanla birlikte çalışmanız çok önemlidir.
Duygusal destek alın
Tüp bebek süreci duygusal açıdan zorlayıcı olabildiği için stresinizi yönetmeye yardımcı olması açısından arkadaşlarınızdan, ailenizden veya bir uzmandan destek almayı ihmal etmeyin. Tüp bebekte ideal kilonuza ulaşmaya çalışırken gerekli duygusal desteğe sahip olmanız, süreci daha rahat geçirmenize yardımcı olacaktır.
