Yıllarca doğum kontrol hapı kullandıktan sonra bebek sahibi olmaya karar verdiyseniz, hapların doğurganlığınızı etkileyip etkilemediğini merak ediyor olabilirsiniz. Doğum kontrol haplarının kısırlığa neden olmadığını, doğum kontrol hapı kullanmış kadınlarla kullanmamış kadınların gebe kalma ihtimallerinin benzer olduğunu söylemek mümkündür.
Doğum kontrol haplarının yanı sıra hormonlu diğer doğum kontrol yöntemlerinin de doğurganlık üzerinde uzun süreli etkilerinin olmadığı bilinmektedir. Vajinal halka, spiral ve doğum kontrol iğnesi dahil olmak üzere hormonlu doğum kontrol yöntemleri, gelecekte gebe kalma ihtimalinizi engellemeyecektir.
Doğum kontrol hapının doğurganlık üzerindeki etkilerini, doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra ne zaman gebe kalmayı deneyebileceğinizi ve doğurganlığınızı desteklemek için neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapı Kısırlık Yapar mı?
Doğum kontrol hapları kısırlığa doğrudan neden olmasa da bu hapların bazı açılardan bebek sahibi olma sürecini etkileyebileceği düşünülmektedir. Doğum kontrol hapı kullanımının doğurganlık üzerinde neden olabileceği etkiler şu şekildedir:
Sağlık sorunlarının tespitini geciktirmesi
Doğum kontrol hapı gibi hormonlu doğum kontrol yöntemleri adet düzensizliği veya adet görmeme gibi sorunları ortadan kaldırsa da bunlara neden olan faktörlerin kökten düzelmesini sağlamaz. Doğum kontrol hapı kullanırken adete benzer kanama yaşansa da bu kanama, gerçek adet kanaması değildir.
Adet düzensizliği gibi belirtiler polikistik over sendromu (PKOS), tiroit bozuklukları veya başka sağlık sorunları sonucu ortaya çıkıyor olabilir. Doğum kontrol hapları, bu sağlık sorunları nedeniyle yaşanan belirtilerin ortadan kalkmasını sağlasa da altta yatan sorunu tedavi etmemektedir. Bu nedenle kadınlar sahip oldukları sağlık sorunlarını öğrenmekte zorlanabilmekte ve doğum kontrol hapı kullanmayı bıraktıklarında gebe kalmakta zorluk yaşayabilmektedir.
Rahim duvarının incelmesi
Doğum kontrol haplarının beş yıl ve üzeri süreyle kullanılmasının, kısırlık tedavisi gören ve rahim duvarı ince olan kadınlarda embriyonun tutunmasını zorlaştırabilmektedir. Rahim duvarının incelmesine neden olan faktörlerin aynı zamanda rahim duvarı kanserine karşı koruyucu olabileceği de düşünülmektedir. Bununla birlikte doğum kontrol hapının bu etkilerinin yalnızca halihazırda kısırlık tedavisi gören kadınlar üzerinde yapılan araştırmalardan elde edildiğini ve kesin bir sonuç ifade etmediğini unutmamak gerekir.
Doğurganlığın gecikmesi
Doğum kontrol hapı kullanmayı bıraktıktan sonra yaklaşık üç ay içinde adet döngüleri eski haline gelmektedir. Bununla birlikte bazı kadınlar doğurganlığını daha geç geri kazanabilmekte ve hapı bıraktıktan sonra altı aya kadar düzenli adet görememektedir.
Doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra en az altı ay olmak üzere adet görememek, yumurtlamanın olmadığı anlamına gelmektedir. Adet görememenin nedeni doğum kontrol hapı yerine genelde altta yatan sağlık sorunları olduğu için adet göremiyorsanız, doktorunuzla konuşabilir ve kısırlığa neden olan faktörlerin değerlendirilmesini isteyebilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapını Bıraktıktan Sonra Ne Zaman Hamile Kalınır?
Doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra hamile kalmayı denemek için belli bir süre beklemenize gerek yoktur. Ancak hamile kalmayı denemeden önce vücudunuzu hamileliğe hazırlamanız iyi olacaktır.
Vücudunuzu hamileliğe hazırlamak için dikkat etmeniz gereken noktalar genel olarak şu şekildedir:
- Doğum öncesi vitaminlerinizi kullanın.
- Sigara içiyorsanız bırakın.
- Stresinizi azaltın.
- Egzersiz yapın.
- Dengeli ve sağlıklı beslenin.
Hamile kalmayı planlıyorsanız, doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. Kullandığınız ilaçlar, sağlık sorunlarınız ve doğurganlığınızı etkileyebilecek diğer konularla ilgili doktorunuzla konuşarak hamileliğinizi sağlıklı bir şekilde geçirmek için neler yapabileceğinizi doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Kısırlık Belirtileri Nelerdir?
Doğum kontrol hapı kullanmayı bıraktıktan sonra hamile kalamıyorsanız, kısırlık belirtilerine dikkat etmeniz gerekir. Kısırlığın temel belirtisi bir yıl korunmasız cinsel ilişkiye rağmen hamile kalamamak olsa da doğum kontrol hapını bıraktıktan sonra adet düzensizliği yaşamak gibi belirtiler, doğurganlığınızla ilgili sorunlar olduğunu gösteriyor olabilir.
Doğum kontrol hapı kısırlık açısından risk faktörü olmamakla birlikte PKOS, endometriozis ve fallop tüplerinde tıkanıklık gibi sorunlar kısırlığa neden olabilmektedir. Bazı vakalarda ise kısırlığın nedenini tespit etmek mümkün olmayabilir.
Hamile kalamıyorsanız nasıl bir tedavi göreceğiniz, kısırlığa neden olan faktörlere göre değişiklik gösterecektir. Örneğin, yumurtlamayla ilgili sorunlar varsa yumurtlamayı kontrol altına almak adına doğum kontrol hapı kullanılması gerekebilmektedir. Bazense yumurtlamayı teşvik etmek için klomifen sitrat kullanılabilmektedir.
Kısırlık tedavisinde bazen tüp bebek tedavisi ve aşılama gibi yardımcı üreme teknikleri de gerekli olabilmektedir. Bu tedavi yöntemlerinde spermin doğrudan rahme enjekte edilmesi veya sperm ile yumurtanın laboratuvar ortamında bir araya getirildikten sonra embriyonun transfer edilmesi gibi süreçler bulunmaktadır.
Doğurganlığı Arttırmak için Neler Yapılmalı?
Halihazırda doğum kontrol hapı kullanıyor olsanız dahi doğurganlığınızı desteklemek için bazı şeylere dikkat edebilirsiniz. Bu sayede gelecekte bebek sahibi olmak için doğum kontrol hapı kullanmayı bıraktığınızda vücudunuzun hamilelik için hazır olmasını sağlayabilirsiniz.
Doğurganlığınızı desteklemek için dikkat edebileceğiniz noktalar şunlardır:
Belirtilerinizin nedenini öğrenin
Aşırı adet kanaması, adet düzensizliği, ağrılı adet dönemleri ve sivilce gibi belirtileri kontrol altına almak için doğum kontrol hapı kullanmaya başlayabilirsiniz. Doğum kontrol hapları, belirtileri kontrol altına almakla birlikte bunlara neden olan sorunun tedavi edilmesini sağlamaz. Bu nedenle belirtilere neden olan sorunu tespit etmek için doktorunuza danışabilirsiniz.
Dengeli beslenin
Folat ve antioksidanlar bakımından zengin yiyecekleri beslenme düzeninize ekleyin. Avokado ve balık gibi kaynaklardan sağlıklı yağlar alın. Bu sayede yumurtalıklarınızın sağlığını destekleyebilirsiniz.
Kaliteli uyuyun
Melatonin, uyku hormonu olarak bilinen bir hormondur ve yumurtalıkları korumada etkili bir antioksidandır. Geceleri özellikle dijital ekranlardan yayılan mavi ışığa maruz kalmak, melatonin üretimini azaltabilmektedir. Bu nedenle geceleri yatmadan bir saat önce ekrana bakmayı bırakmalı ve kaliteli uyumalısınız.
Sigara içiyorsanız bırakın
Kombine doğum kontrol hapı kullanırken sigara içmek felç riskini arttırdığı gibi doğurganlığa da zarar vermektedir. Sigara içmenin hamile kalmayı zorlaştırabileceğini ve erken menopoza neden olabileceğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Sonuç Olarak
Doğum kontrol hapları kısırlığa neden olmamakla birlikte hap kullanmayı bırakmanıza rağmen bir yıl içinde hamile kalamadıysanız, doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Bu sayede yaşam tarzınızda yapmanız gereken değişiklikler varsa bunların neler olduğunu öğrenebilir veya gerekli tedavileri görmeye başlayabilirsiniz.