Polikistik over sendromu veya PKOS, kadınların doğurganlığını etkileyebilen bir bozukluktur. PKOS, yumurtlamayı etkilediğinden dolayı yumurtlamanın ara sıra gerçekleşmesi veya hiç gerçekleşmemesi nedeniyle kadının gebe kalma şansı azalmaktadır.
Tüp bebek tedavisi, yumurtlamayı kontrol altına almak ve yumurtaların doğru zamanda bırakılmasını sağlamak için ilaç kullanılan bir tedavidir. Tüp bebek sürecinde yumurtlamadan önceki ve embriyo transferinden sonraki süreç ilaçlarla kontrol edildiği için hormonal dengesizlik yaşama riski daha azdır. Bu da PKOS hastalarında erken gebelik kaybı riskinin azaltılmasına yardımcı olmaktadır.
Polikistik over sendromunda tedavi seçeneklerini ve tüp bebek tedavisinden neler bekleyebileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Polikistik Over Tedavisi
PKOS tedavisi, hastanın yaşadığı belirtilere, sağlık geçmişine ve gebe kalmak isteyip istememesine göre kişisel olarak belirlenmektedir. PKOS tedavisinde yaşam tarzında değişiklikler yapmak ve ilaç kullanmak gibi yöntemlere başvurmak gerekebilir.
Gebe kalmak istemeyen PKOS hastalarında başvurulan tedaviler genel olarak şu şekildedir:
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri arasında doğum kontrol hapları, enjeksiyon, vajinal halka veya spiral bulunmaktadır. Hormonlu doğum kontrol yöntemleri ile adet döngüsünün düzenlenmesi, sivilcelerin geçmesi ve aşırı tüylenmenin önüne geçilmesi mümkün olabilir.
İnsülin duyarlılaştırıcı ilaç
Metformin, diyabet tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Vücudun insülini işlemesine yardımcı olan metformin, PKOS’lu bazı kadınların adet döngülerinde iyileşme sağlamaktadır.
Androjenleri bloke eden ilaçlar
Bazı ilaçlar, androjenlerin etkisini bloke edebilmektedir. Bu sayede sivilcelenmenin azaltılması veya aşırı tüylenmenin kontrol altına alınması mümkün olabilir.
Yaşam tarzında değişiklikler
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, sağlıklı kiloda olmak gibi etkenler, insülin seviyeleri üzerinde etkili olarak adet döngülerini düzenlemeye yardımcı olabilir.
Şu an veya gelecekte gebe kalmak isteyen PKOS hastalarında başvurulan tedaviler ise genel olarak şu şekildedir:
Yumurtlamayı tetikleyen ilaçlar
Gebeliğin gerçekleşmesi için yumurtlamanın olması gerekir. Bazı ilaçlar PKOS’lu kadınlarda yumurtlamayı tetiklemektedir. Yumurtlamayı tetiklemek için oral yolla klomifen sitrat ve letrozol, enjeksiyon ile gonatropinler kullanmak gerekebilir.
Cerrahi prosedürler
Cerrahi prosedürlerle yumurtalıklardaki androjen hormonları üreten doku çıkarılarak yumurtlamaya yardımcı olunabilir. Ancak bunun için yeni nesil ilaçlar mevcut olduğundan dolayı cerrahi prosedür nadiren uygulanmaktadır.
Tüp bebek tedavisi
Tüp bebek tedavisi, ilaçla yumurtlama sağlanamadığında tercih edilmektedir. Bu tedavide kadından alınan yumurtalar ile erkekten alınan spermler laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenmenin gerçekleşmesi beklenir. Daha sonrasında oluşan embriyo kadının rahmine transfer edilerek gebeliğin gerçekleşmesi beklenir.
Polikistik Overde Yumurta Kalitesi
Yumurta kalitesi, yumurtanın doğru sayıda kromozom içermesini ifade etmektedir. Kromozomların doğru sayıda olması, yumurtanın hayatta kalması açısından önemlidir. Yumurtanın hayatta kalamaması halinde sperm ile bir araya gelmesi ve gebeliğin gerçekleşmesi mümkün değildir.
Bebek sahibi olmak isteyen PKOS’lu kadınların tedavisinde ilk önce yumurtlamanın gerçekleşmesi hedeflenmekle birlikte yumurtaların kalitesi de önemlidir. Yumurtaların kalitesini arttırmak için kesin yöntemler olmamakla birlikte şu noktalara dikkat ederek doğurganlığınızı destekleyebilirsiniz:
- Dengeli beslenin. Tükettiğiniz karbonhidrat miktarına dikkat edin ve kilonuz normalin üzerindeyse doktorunuza danışarak kilo verin.
- Düzenli olarak egzersiz yapın. Düzenli egzersizle doğurganlığınızı destekleyebilir ve stresinizi azaltabilirsiniz.
- Stresinizi kontrol altına alın. PKOS, strese neden olabilmekte ve doğurganlığı etkileyebilmektedir. Bu nedenle stresinizi kontrol altına almanın yollarını bulun.
- Gebe kalmaya çalışmadan önce olacak şekilde folik asit takviyesi kullanmaya başlayın.
Polikistik Over ve Tüp Bebek
PKOS’lu kadınların doğal yolla gebe kalma ihtimalleri olmakla birlikte gebe kalmada zorluk yaşanabilmektedir. Tüp bebek tedavisi, PKOS’ta başarı oranları yüksek bir tedavi yöntemidir. Kişiye özel bir tedavi planı hazırlandığında tüp bebek ile PKOS’ta başarı sağlanabilir.
Tüp bebek tedavisinde adet döngüsü ilaçlarla kontrol altına alındığı için yumurtlamanın gerçekleşmesi sağlanabilir ve elde edilen embriyo sağlıklı bir şekilde transfer edilebilir. Tüp bebekteki en önemli ve en zor aşamanın ilaçlarla yumurtalıkları uyarmak olduğu söylenebilir. Her kadın bu ilaçlara farklı şekilde tepki verdiğinden dolayı ilaçları ve dozlarını belirlemek için dikkatli olmak gerekir.
PKOS hastalarında tüp bebek tedavisine başlamadan önce bazı değişiklikler yapmak gerekebilir. Tüp bebek tedavisi öncesi ihtiyaç duyulabilen değişikliklerden bazıları şu şekildedir:
- Kilo verme
- Dengeli beslenme
- Düzenli egzersiz
- Yüksek kan şekerini kontrol altına alma
- Hipotiroidi gibi metabolik bozuklukları düzeltme
PKOS’lu kadınların adet döngüleri düzensiz olabilir, adet gecikmesi olabilir veya hiç adet görülmeyebilir. Adet düzensizliği yaşayan kadınların adet döngülerini düzenlemek için tedavi öncesi ilaç kullanılması gerekebilir.
PKOS hastalarının tüp bebek tedavisi, PKOS hastası olmayanlara göre daha uzun sürebilmektedir. Tedavi öncesi yaşam tarzında değişiklikler yapılması ve ilaç kullanılması ile tüp bebek tedavisinde başarı oranları arttırılabileceği gibi PKOS’un seyrinde de uzun vadeli olumlu etkiler görülebilir.
Polikistik Overde Tüp Bebek Şansı
PKOS’u olan kadınlarda yumurtlama düzensiz gerçekleştiği veya hiç gerçekleşmediği için gebelik zordur. Yumurtlamanın ne zaman gerçekleştiğinin bilinmemesi, adet döngüsü içerisinde en doğurgan olunan zamanın bilinmesini zorlaştırmaktadır. Bazense PKOS’u olan kadınlar gebe kalmalarına rağmen erken dönemde düşük yaşayabilmektedir.
PKOS’ta tüp bebek tedavisinin uygulanmasıyla birlikte tedavide yer alan ilaçlar sayesinde yumurtlama kontrol altına alınmaktadır. Tüp bebek tedavisinde hem yumurtlama öncesi hem de embriyo transferi sonrası hormon ilaçlarının kullanılması sayesinde gebeliğin başlarında karşılaşılabilecek hormonal dengesizliklerin önüne geçilmektedir. Bu sayede PKOS’lu kadınların erken gebelik kaybı yaşama risklerinin azaltılması sağlanmaktadır.
PKOS’ta tüp bebek tedavisi doğru bir şekilde uygulandığında başarı şansı, PKOS’lu olmayan kadınlarla benzer olmaktadır. Hatta bazen toplanan yumurta sayısının fazla olması nedeniyle PKOS’lu kadınlarda gebelik şansı daha yüksek olabilmektedir.
Bununla birlikte PKOS’u olan kadınlarda yumurta kalitesi, embriyo kalitesini etkileyecek şekilde düşük olabilmektedir. Bu nedenle tüp bebek tedavisi şansını arttırmak için tüp bebek öncesi yumurta kalitesiyle ilgili olarak başka tedaviler görmek gerekebilir.
Sonuç Olarak
Polikistik over sendromu veya PKOS, kadınlarda yumurtlamayı ve gebe kalmayı etkileyebilen bir sorundur. PKOS’ta gebelik şansını arttırmak için tüp bebek tedavisi dahil olmak üzere çeşitli tedavilere başvurmak mümkündür. Herkes için tek bir tedavi planı bulunmadığı için doktorunuzla konuşmanız ve sizin için uygun tedavinin nasıl olacağını öğrenmeniz, gebe kalma şansınızı arttırmanız açısından önemlidir.