Rahim iç duvarı veya endometrium, rahmin içindeki tabakayı ifade etmektedir. Her ay adet döngüsüne bağlı olarak değişim gösteren rahim duvarı, rahmin embriyonun tutunması için hazır hale gelmesi açısından önemlidir. Embriyonun tutunması ve gebeliğin oluşması için rahim duvarının kalınlığında artış gerçekleşmektedir.
Yumurtalıklar tarafından üretilen östrojen hormonu, adet döngüsü içerisinde rahim duvarının kalınlaşmasına yardımcı olmaktadır. Yumurtlama gerçekleştikten sonra ise progesteron hormonu seviyelerinin yükselmesiyle rahim duvarı, embriyonun tutunması için hazır hale gelmektedir. Gebeliğin gerçekleşmemesi halinde östrojen ve progesteron seviyelerinde gerçekleşen düşüşten sonra adet kanaması gerçekleşmekte ve rahim duvarı dışarı atılmaktadır.
Rahim duvarının kalınlaşmasından sorumlu olan hormonlarda herhangi bir dengesizlik olması halinde rahim duvarı çok fazla kalınlaşabilir ve gebe kalmanın zorlaşması gibi komplikasyonlara neden olabilir. Rahim duvarı kalınlaşmasının neden olduğu komplikasyonları ve neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedir?
Rahim duvarı kalınlaşması, rahim içi tabakanın çok fazla kalınlaşmasını ifade etmektedir. Rahim duvarı, her ay adet kanamasıyla birlikte vücuttan atılmaktadır. Gebeliğin gerçekleşmesi halinde ise fetüsün tutunmasını ve hayatta kalmasını sağlamaktadır. Rahim duvarının normalden fazla kalın olması, kanser riskinin artması gibi çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.
Rahim duvarı kalınlaşmasının farklı türleri bulunmakta ve neden olabileceği komplikasyonlar, türlere göre şu şekilde farklılık göstermektedir:
- Basit veya kompleks atipisiz endometrial hiperplazi: Rahim kalınlaşmasının bu türünde kansere dönüşme olasılığı olmayan normal görünümlü hücreler mevcuttur. Bu durum, tedavi gerektirmeksizin iyileşebilir veya gerekli olması halinde hormon tedavisine başlanabilir.
- Basit veya kompleks atipili endometrial hiperplazi: Rahim kalınlaşmasının atipili olması halinde kansere dönüşme olasılığı daha yüksektir. Tedavi görülmediği takdirde rahim kanseri riskinde artış görülmektedir.
Rahim duvarı kalınlaşması tanısı aldığınızda kullanılan terimler nedeniyle kafanız karışabilir. Bu nedenle aklınızda soru işaretleri varsa merak ettiğiniz şeyleri doktorunuza sormaktan çekinmemelisiniz.
Rahim Duvarı Kalınlaşması Belirtileri
Rahim duvarı kalınlaşması olan kadınlarda şu belirtiler görülebilir:
- Normal olmayan adet kanaması veya ara kanama
- 21 günden kısa süren adet döngüleri
- Aşırı adet kanaması
- Menopoz sonrası kanama
- Adet görmeme
Yukarıdaki belirtiler genellikle menopoza geçiş aşamasındaki kadınlarda görülmektedir. Menopoza geçiş sürecinde adet düzensizlikleri ve adet görememe gibi adet dönemleriyle ilgili değişiklikler olması mümkündür. Bu nedenle yukarıdaki belirtileri yaşamanız halinde bunların menopozdan mı yoksa rahim duvarı kalınlaşmasından mı kaynaklandığını anlamak için doktora gitmeniz önemlidir.
Rahim Duvarı Kalınlaşması Gebeliği Engeller mi?
Rahim duvarı, döllenmiş yumurtanın tutunması ve gelişmesi açısından çok önemlidir. Bu nedenle gebeliğin başlaması ve sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için rahim duvarının normal kalınlıkta olması gerekmektedir. Rahim duvarı, embriyonun başarılı bir şekilde tutunmasını ve ihtiyacı olan besinleri almasını sağlamaktadır. Gebelik açısından genelde rahim duvarının çok ince olması sorun yaratmakla birlikte bazen çok kalın olması da sorun olabilmektedir. Bu nedenle gebe kalmada sorun yaşıyor ve bunun rahim duvarınızın kalınlığı ile ilgili olabileceğini düşünüyorsanız, endişelerinizi doktorunuzla paylaşmalı ve nasıl bir tedavi uygulanabileceğini öğrenmelisiniz.
Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedenleri
Başka hiçbir belirti yaşanmaması halinde rahim duvarı kalınlaşması tek başına herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Bununla birlikte rahim duvarının kalın olması bazen aşağıdaki sorunların belirtisi olarak ortaya çıkabilmektedir:
Polipler
Rahim içindeki polipler, rahimde bulunan dokularda meydana gelen anormalliklerdir. Polipler, ultrason sırasında rahim duvarının kalın görünmesine neden olabilir. Polipler genellikle iyi huylu oluşumlar olmakla birlikte nadiren de olsa kötü huylu tümörlere dönüşebilir.
Miyomlar
Rahim miyomları, rahim duvarına tutunabilir ve rahim duvarının daha kalın görünmesine neden olabilir. Miyomlar, sık görülen oluşumlardır ve kadınların yaklaşık yüzde 80’inde 50 yaşından önce görülmektedir.
Tamoksifen kullanımı
Tamoksifen, meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Bu ilacın sık görülen yan etkileri arasında erken menopoz ve rahim duvarının kalınlaşması veya incelmesi bulunmaktadır.
Endometriyal hiperplazi
Endometriyal hiperplazi, endometrial bezlerinin dokuların daha hızlı büyümesine neden olmasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu sorun genelde menopoza girmiş kadınlarda görülmektedir ve kanserli olabilmektedir.
Rahim kanseri
Rahim kanserinde anomaliler genellikle rahim duvarındaki hücrelerde başlamaktadır. Bu nedenle normalden çok fazla kalın rahim duvarı, rahim kanserine işaret edebilmektedir. Rahim kanserinin diğer belirtileri arasında menopoz sonrası düzensiz kanama ve akıntı ile alt karın ağrısı ve pelvik ağrı görülebilmektedir.
Rahim Duvarı Kalınlığı Ne Kadar Olmalı?
Rahim duvarı kalınlığı, yaşamın farklı evrelerinde değişiklik göstermektedir. Rahim duvarının yaşamın farklı evrelerinde olması gereken kalınlık genel olarak şu şekildedir:
Ergenlik öncesi
Ergenlik öncesi dönemde rahim duvarı tüm ay boyunca ince bir çizgi halindedir. Bu nedenle bazı durumlarda rahim duvarının ultrasonla tespit edilmesi mümkün olmayabilir.
Menopoz öncesi
Üreme çağındaki kadınlarda rahim duvarı adet döngüsüne göre kalınlaşır ve incelir. Bu nedenle rahim duvarının 1 mm’nin altında veya 16 mm’nin üstünde olması mümkündür. Rahim duvarı kalınlığının normal olup olmadığı, adet döngüsünün hangi aşamasında olunduğuna göre değişiklik gösterir. Bununla birlikte normal değerler genel olarak şu şekildedir:
- Adet dönemi boyunca: 2 ila 4 mm
- Erken foliküler faz: 5 ila 7 mm
- Geç foliküler faz: 11 mm’ye kadar
- Luteal faz: 16 mm’ye kadar
Gebelik meydana geldiği zaman döllenmiş olan yumurta, rahim duvarı en kalın halindeyken duvara tutunacaktır. Rahim duvarı gebelikte embriyonun beslenebilmesi için büyüyecektir. Ancak sonrasında gebelik kesesi ve plasenta tarafından görünemeyecek hale gelecektir.
Doğum sonrası
Rahim duvarı doğum sonrası, normalden daha kalındır. Bunun nedeni doğumdan sonra rahim içinde kan pıhtılarının ve diğer dokuların kalabilmesinden kaynaklanmaktadır. Gebelikten kalan dokular özellikle sezaryen sonrası daha fazladır.
Menopoz sonrası
Menopoza girdikten sonra rahim duvarının kalınlığı değişmez. Menopoza girmek üzereyseniz ve ara sıra vajinal kanamalarınız oluyorsa rahim duvarınız 5 mm’den az olacaktır. Ancak hiç kanamanız olmuyorsa ve rahim duvarı kalınlığınız 4 mm’nin üzerindeyse rahim kanseri riski söz konusu olabilir.
Rahim Duvarı Kalınlaşması Tedavisi
Rahim duvarı kalınlaşmasında görülen belirtiler, başka sağlık sorunlarının neden olduğu belirtilerle benzer olabileceği için sorunun doğru teşhis edilmesi ve buna göre bir tedavi planı hazırlanması önemlidir. Rahim duvarı kalınlaşması teşhisinde kullanılan yöntemler genel olarak şu şekildedir:
- Ultrason: Transvajinal ultrason ile rahim içinin görüntülenmesi sağlanır. Bu sayede rahim duvarının çok kalın olup olmadığı anlaşılabilir.
- Biyopsi: Endometriyal biyopsi ile rahim duvarından örnek alınabilir ve kanserli hücreler olup olmadığı anlaşılabilir.
- Histeroskopi: Histeroskopi ile rahim ağzı ve rahim kontrol edilebilir. Histeroskopi sırasında dilatasyon ve küretaj ya da biyopsi yapılabilir.
Rahim duvarı kalınlaşması tanısı konulduktan sonra tedavinin belirlenmesi çeşitli faktörlere göre değişiklik gösterecektir:
- Atipik hücreler olup olmadığı
- Menopoza girilip girilmediği
- Gelecekte gebe kalma isteği olup olmadığı
- Kişisel tercihler
Basit atipisiz endometrial hiperplazide genelde tedavi uygulanmamakta ve yaşanan belirtiler takip edilmektedir. Rahim duvarı kalınlaşmasının bu türünde belirtiler kötüye gitmeyebilir ve hatta sorun kendiliğinden ortadan kaybolabilir.
Rahim duvarı kalınlaşmasında tedavi gerekmesi halinde aşağıdaki yöntemlere başvurulabilir:
- Hormon tedavisi: Progesteron hormonunun sentetik formu olan progestin hap, enjeksiyon veya spiral olarak kullanılabilir.
- Histerektomi: Atipili hiperplazi halinde kanser riskini azaltmak için rahmin alınması gerekir. Bu ameliyattan sonra gebe kalmak mümkün olmadığı için herkes için uygun bir tedavi yöntemi olmayabilir.
Sonuç Olarak
Rahim duvarının kalınlığı, kadının yaşamında hangi aşamasında olduğuna göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle rahim duvarı kalınlığı kalınlığının yanı sıra kanama, akıntı, pelvik ağrı ve rahatsız edici başka belirtiler yaşanması halinde altta yatan bir sağlık sorunu olabileceğini düşünmek ve doktora gitmek önemlidir. Rahim duvarı kalınlaşması, gebe kalmada zorluk dahil olmak üzere çeşitli komplikasyonlara neden olabileceği için tedavi gerekmesi halinde tedaviye bir an önce başlamak gerekir.
