Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi, tedavideki en önemli adımlardan biri olduğundan dolayı bu işlemle ilgili çok fazla şey merak edilmektedir. Tüp bebek tedavisi özet olarak kadından alınan yumurtaların laboratuvar ortamında döllenmesinin ardından oluşan embriyoların rahme transfer edilmesidir. Bu nedenle tüp bebek söz konusu olduğunda yumurta toplama oldukça önemlidir.
Yumurta toplama işlemi, kısa süren bir işlem olmakla birlikte öncesinde yumurtalık rezervini kontrol etmek ve herhangi bir sorun olup olmadığını anlamak önemlidir. Gerekli testler yapıldıktan sonra hastaya özel olarak en uygun tedavi planı belirlenecek ve ilaç kullanımına başlanacaktır. Yumurtalıkların uyarılması için gerekli olan hormonlar 10 ila 14 gün kullanıldıktan ve ultrason ile foliküller kontrol edildikten sonra yumurta toplama işleminin zamanlamasına karar verilecektir.
Yumurta toplama işleminin nasıl yapıldığını, ne kadar sürdüğünü, sonrasında nelere dikkat etmeniz gerektiğini, risklerini ve yumurta toplama işlemine dair merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Yumurta Toplama İşlemi Nasıl Yapılır?
Yumurta toplama işlemine geçmeden yaklaşık 36 saat önce çatlatma iğnesinin enjekte edilmesi gerekir. Çatlatma iğnesinin yapılma zamanı çok önemlidir. Bu nedenle iğneyi ne zaman yapmanız gerektiği konusunda doktorunuz sizi detaylı bir şekilde bilgilendirecektir. Çatlatma iğnesinin zamanlamasının yanlış olması halinde yumurtalar olgunlaşmaz, yumurtalıklar tarafından bırakılmaz ve döllenmenin gerçekleşme olasılığı azalır.
Yumurta toplama işlemi öncesi en az 7-8 saat hiçbir şey yiyip içilmemesi gerekir. Bunun nedeni yumurta toplama işleminden önce sakinleştirici ilaç kullanılmasının gerekli olmasıdır. Sakinleştirici ilaç ile yumurta toplama işlemi sırasında rahatlamanız ve ağrı hissetmemeniz açısından gereklidir.
Yumurta toplama işlemi öncesi tüm süreçler tamamlandıktan sonra işleme başlanabilir. Yumurta toplama işlemi için öncelikle kol ya da el damarlarından birine kanül yerleştirilir. Kanül ile hastaya sakinleştirici ilaç verilir. Ayrıca hastaya oksijen verilir ve hastanın nabzı, tansiyonu ve solunumu işlem boyunca takip edilir.
Yumurta toplama işlemi şu şekilde gerçekleştirilir:
- Vajina içerisine ultrason probu yerleştirilir. Ultrason probunun yan kısmında ince bir iğne vardır. Bu iğne yavaşça vajina duvarından geçirilir ve yumurtalığa ulaşır.
- İğne ile yumurtalıkta folikül içerisindeki sıvı toplanır. Tüm foliküller boşalana kadar iğne sırayla hareket ettirilir.
- Son olarak iğne çıkarılır ve aynı işlem diğer yumurtalıkta tekrarlanır.
Yumurtalıklardaki tüm foliküllerde yumurta bulunmaz. Hatta bazen çok sayıda folikül boşaltılmasına rağmen az sayıda yumurta elde edilebilir. İşlem sonrasında kaç tane yumurta toplandığı size söylenecektir.
Yumurta Toplama İşlemi Ne Kadar Sürer?
Yumurta toplama işlemi, tüp bebeğin ilk aşaması olan yumurtalıkların ilaçlarla uyarılmasından sonra gelen ikinci aşamadır. Yumurta toplama işlemi yaklaşık olarak 20 dakika sürmektedir. Yumurta toplama işleminin ne zaman yapılacağına doktorunuz sağlık durumunuza, vücudunuzun ilaçlara verdiği tepkiye ve ultrason taramasına göre karar verecektir.
Yumurta toplama işlemi, bir adet döngüsü içerisinde yumurtalıkların çok sayıda yumurta üretmesini sağlamak için ilaç kullanımına başladıktan yaklaşık 10-12 gün sonra gerçekleştirilir. Yumurta toplama işlemi sırasında kullanılan sakinleştiricinin hafif olması ve işlemin minimal invazif olması nedeniyle yumurta toplama işleminde iyileşme süresi minimum düzeydedir.
Yumurta toplama işlemi sonrası yumurtalar embriyoloji laboratuvarına götürülür ve burada 3 ila 7 gün kadar döllenmenin ve gelişimin beklenmesi gerekir. Embriyolar yeteri kadar geliştikten sonra transfer edilecek olan embriyo dışındakiler dondurularak saklanabilir.
Yumurta Toplama İşleminden Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
Yumurta toplama işlemi sonrası birkaç saat yatakta istirahat etmeniz gerekir. Ardından kendinizi iyi hissettiğiniz zaman birinin sizi arabayla ya da taksiyle eve götürmesi gerekir. Yumurta toplama işlemi öncesi aldığınız sakinleştirici muhakeme yeteneğinizi, reflekslerinizi ve koordinasyonunuzu geçici olarak etkileyebileceğinden dolayı araba kullanmamanız önemlidir.
Yumurta toplama işlemi sonrası eve gitmeli ve günün geri kalanında dinlenmelisiniz. İşlem nedeniyle ağrı ya da rahatsızlık hissediyorsanız reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Ayrıca alkolden ve kafeinden uzak durmaya ve vücudunuzun susuz kalmamasına dikkat etmelisiniz.
Yumurta toplama işleminde sonra dikkat etmeniz gereken en önemli şeylerden biri, progesteron takviyesi kullanmaktır. Doktorunuz önerdiği dozda ve önerdiği süre boyunca progesteron takviyenizi kullanmaya devam etmelisiniz. Progesteron, rahim astarının gebeliğe hazırlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu nedenle yumurta toplama işlemi sonrası progesteron takviyenizi doktorunuzun önerdiği şekilde kullanmaya dikkat etmelisiniz.
Yumurta Toplama İşlemi Riskleri
Tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi yumurta toplama işleminin de potansiyel bazı riskleri olduğu söylenebilir. Yumurta toplama işlemiyle ilişkili riskler genel olarak şu şekildedir:
- Hafif ila orta şiddette rahatsızlık
- Yumurta toplama sırasında ya da sonrasında kanama (Kanama genelde azdır ve komplikasyona neden olma riski çok düşüktür)
- Enfeksiyon (Nadir olarak görülen bir komplikasyondur ve antibiyotiklerle tedavi edilebilir)
- İşlem sırasında bağırsak ve mesane gibi iç organların ya da damarların zarar görmesi (Oldukça nadir görülen komplikasyonlardır)
Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Cinsel İlişki
Yumurta toplama işlemi, sakinleştirici kullanılan bir prosedür olduğundan dolayı etkisinin 24 saat kadar sürmesi normaldir. Sakinleştiricinin etkisi sürerken dinlenmek ve yorucu aktivitelerden kaçınmak önemlidir.
Yumurta toplama işlemi öncesi hastaya yumurta gelişimini uyaracak hormonlar verilir. Bazı kişilerde bu dönemde gebe kalınması halinde yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromu (OHSS) görülebilir. Bunun yanı sıra bazen nadiren de olsa hormon ilaçları nedeniyle de OHSS ortaya çıkabilir.
OHSS, yumurtalıkların şişmesine yol açarak karın ağrısına, şişkinliğe, mide bulantısına ve kilo almaya neden olabilir. Ayrıca bazı kadınlarda çok daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle yumurtalıkların uyarılması aşamasında yaşanan belirtilere dikkat etmek gerekir.
Yumurtalıkların uyarılması aşamasında yumurtalıklar büyüdüğü ve içerisinde çok sayıda folikül geliştiği için bu süreçte ilişkiye girmek, başka komplikasyonların da ortaya çıkmasına neden olabilir. Cinsel ilişki gibi yoğun aktiviteler bu dönemde kist rüptürü ya da yumurtalık torsiyonu riskine yol açabilir. Bunlar sık görülen komplikasyonlar olmasa da riskin azaltılması önemlidir.
Yumurta toplama işleminden sonra belli bir süre cinsel ilişkiden uzak durması, vücudun iyileşmesinin desteklenmesi açısından önemlidir. Yumurta toplama işlemi sonrası özellikle ilk birkaç gün pelvik bölgenin dinlendirilmesi gerekir. Bu nedenle cinsel ilişki dahil olmak üzere yoğun aktivitelerden uzak durmak gerekir.
Yumurta toplama işleminden birkaç gün sonra ilişkiye girmek genelde güvenli olmakla birlikte bu konuda size rehberlik edecek en önemli kişi doktorunuzdur. Bu nedenle yumurta toplama işlemi sonrası cinsel ilişki dahil olmak üzere sürece dair merak ettiğiniz şeyleri mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
