Miyomlar, rahimdeki kas dokusunda oluşan tümörlerdir. İyi huylu olan bu tümörler bezelye kadar küçük olabilecekleri gibi portakal kadar büyük de olabilirler. Rahim duvarının dışında, rahim boşluğunun içinde veya rahim duvarında büyüyebilen bu oluşumlar kadınların çoğunda farklı büyüklüklerde bulunmaktadır.
Kadınların pek çoğunun hayatlarının belli dönemlerinde rahimlerinde miyom bulunmakla birlikte miyomların gebelikte tespit edilmesi her zaman kolay olmamaktadır. Gebelik sırasında rahim kasları kalınlaştığı için miyomları görüntülemek zor olabilmektedir.
Rahim miyomları genelde çok küçük oldukları için herhangi bir belirtiye ve komplikasyona neden olmamaktadır. Bununla birlikte miyomların büyük olması gebe kalmanın zorlaşmasından fetal gelişimin etkilenmesine kadar çeşitli sorunlara yol açabileceği için büyük boyutlu miyomlarla ilgili dikkatli olmak gerekir.
Gebelikte Miyom Belirtileri
Miyomlar her zaman belirti vermediği için miyomların tespit edilmesi her zaman mümkün olmayabilir. Belirti gösteren miyomlarda ise genelde aşırı veya uzun adet kanaması görülmektedir.
Gebelikte miyom nedeniyle ortaya çıkabilen belirtilerden bazıları şu şekildedir:
- Adet sancısına benzer şiddetli ağrılar
- Midede gerilim hissi ve yayılım gösteren ağrı
- Kabızlık gibi sindirim sorunları
- Miyomların mesaneye baskı yapması halinde idrara çıkma isteğinde artış
Rahim miyomları nadiren olmakla birlikte idrar yapmada zorluğa ve sırt ağrısına da yol açabilmektedir.
Gebelikte Miyom Bebeğe Zarar Verir mi?
Rahim miyomları çoğu zaman gebelikte büyümemekle birlikte bazen ilk trimesterde büyümeler görülebilmektedir. Bunun nedeni gebelikle birlikte östrojen hormonunun daha fazla üretilmesinden kaynaklanmaktadır. Miyomların gebeliğin ilk trimesterinde bebek ve anne açısından neden olabileceği komplikasyonlar şu şekildedir:
- Kanama ve ağrı: Rahminde miyom olan kadınlarda ilk trimesterde ağrı ve kanama birlikte veya ayrı ayrı görülebilmektedir.
- Düşük: Rahminde miyom olan kadınlarda ilk trimesterde düşük olasılığı, miyomu olmayan kadınlara göre daha yüksek olmaktadır. Rahimdeki miyomların boyutları büyüdükçe düşük riskinde artış görülmektedir.
İkinci ve üçüncü trimesterle birlikte bebeğin barınabilmesi adına rahim genişlediği için miyomlara baskı yapabilmektedir. Bu da gebelikte şu sorunların görülmesine neden olabilmektedir:
- Ağrı: Miyomların büyük olması halinde kramp ve rahatsızlık hissedilebilmektedir. Bazense rahmin miyomlara yaptığı baskı nedeniyle miyomlara giden kan akışı kesilebilmekte ve miyomlar yok olabilmektedir. Bu durumda şiddetli mide ağrıları hissedilebilir. Bazense düşük gerçekleşebilir. Miyomların ağrıya neden olması halinde reçetesiz satılan asetaminofen içeren ağrı kesiciler kullanılabilir. Bununla birlikte non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar düşük riskini arttırabileceği ve bebekte çeşitli sorunlara yol açabileceği için gebelikte bunlardan uzak durmak gerekir.
- Plasenta dekolmanı: Rahminde miyom olan gebelerin plasenta dekolmanı, yani plasentanın doğumdan önce rahimden ayrılması riskinin daha yüksek olduğunu gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Bu durumda bebek oksijen alamayacağı ve anne ağır kanama yaşayabileceği için acil tıbbi müdahale çok önemlidir.
- Erken doğum: Miyomu olan kadınların erken doğum yapma olasılıklarının daha yüksek olduğu düşünülmektedir.
Rahim miyomları doğum sırasında şu sorunlara neden olabilmektedir:
- Sezaryen doğum: Rahim miyomlarının sezaryen ihtimalini arttırdığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Bunun nedeninin miyomların rahmin kasılmasını engelleyebilmesinin ve doğum kanalını tıkayarak doğum sürecini yavaşlatabilmesinin olduğu düşünülmektedir.
- Makat doğum: Normal doğum pozisyonunda bebeğin başının önce çıkması gerekir. Makat doğum ise bebeğin önce poposu veya ayakları çıktığı için tehlikelidir.
Gebelikte Miyom Tedavisi
Miyomların herhangi bir komplikasyona neden olmaması halinde tedavi edilmesi gerekmez. Bununla birlikte doktorunuz şu noktalara dikkat ederek tedaviye ihtiyacınız olup olmadığına karar verecektir:
- Rahatsızlık seviyesi
- Gebelikte ağrı veya kanama olup olmaması
- Miyomların gebelikte gösterdiği değişim
- Annenin yaşı
Rahim miyomları genelde kanama riski söz konusu olduğu için gebelikte tedavi edilmez. Bununla birlikte miyomlar nedeniyle ağrılarınız oluyorsa doktorunuz yatak istirahati yapmanızı, bol bol su içmenizi ve hafif ağrı kesiciler kullanmanızı önerebilir. Doğumdan sonra ise miyomların boyutlarına ve gelişim hızlarına bağlı olarak miyomektomi ve histerektomi gibi tedavi seçeneklerine başvurulabilir.
Gebelikte Miyom Ağrısına Ne İyi Gelir?
Rahim miyomları gebelikte ağrıya neden olabilmektedir. Bu ağrılar genelde kısa süreli olsa da gebeliğin belli bir aşamasına kadar ağrı yaşanması mümkündür. Miyom ağrısının bir yerden sonra bitmesinin nedeni, bebeğin büyümesiyle birlikte miyomlara giden kan akışının durmasından ve miyomların ölmesinden kaynaklanmaktadır.
Gebeliğiniz sırasında miyomlarınız nedeniyle ağrı yaşıyorsanız doktorunuzla görüşmelisiniz. Doktorunuz miyomların neden olduğu ağrıyı kontrol altına almak için ağrı kesici reçete edebilir. Miyomlar şiddetli ağrıya neden olabildiği için ağrınız olması halinde doktorunuzla konuşmaya çekinmemelisiniz.
Bununla birlikte yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yaparak ağrılarınızın ilaç kullanmadan geçmesinin mümkün olup olmadığını görebilirsiniz. Ağrınızı hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:
- Ağrınız olduğunda rahat bir koltukta veya yatakta dinlenin.
- Ağrıyı önlemek için uygun bir uyku pozisyonu bulun.
- Hafif egzersizler yapın.
Miyomlar Gebe Kalmaya Engel mi?
Rahminde miyom olan kadınların gebe kalması mümkündür. Bununla birlikte gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyeceğinden emin olmak için gebe kalmadan önce doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Miyomların yaşam kaliteniz üzerinde etkileri olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzla konuşarak doğurganlığınızı korumanıza yardımcı olacak tedavi seçenekleri hakkında konuşabilirsiniz.
Bazı miyom türlerinin doğurganlığı etkilemesi mümkündür. Örneğin, rahmin ortasına doğru şişkinlik yapan miyomlar, embriyonun rahim duvarına tutunmasını zorlaştırabilmekte ve gebeliği engelleyebilmektedir. Bu nedenle miyomlarınız varsa ve gebe kalamıyorsanız bunun nedeninin miyomlar olup olmadığını doktorunuza danışmanız gerekir.
Miyomların gebeliğe engel olma nedenlerinden bazıları şu şekildedir:
- Rahim ağzının şeklinde değişikliğe neden olarak rahme ulaşan sperm sayısını etkileme
- Rahmin şeklinde değişikliğe neden olarak sperm veya embriyonun hareketini engelleme
- Fallop tüplerini tıkama
- Rahim duvarının kalınlığını etkileme
- Rahme giden kan akışını engelleme ve embriyonun rahim duvarına tutunma veya gelişme becerisini etkileme
Bazı hastalarda rahme müdahale edilmeden doğurganlığın arttırılması mümkün olabilmektedir. Ancak miyom tedavisinde amacın genel olarak şiddetli kanama ve şişkinlik gibi belirtileri hafifletmek olduğu unutulmamalıdır.
Miyomlarınız varsa ve doğurganlığınızı korumak istiyorsanız herhangi bir cerrahi prosedüre başvurmadan önce yumurtalarınızı dondurmayı tercih edebilirsiniz. Bu sayede miyom embolizasyonu gibi tedavilerden sonra gebe kalmakta zorlanmanız halinde kendi yumurtalarınızla tüp bebek tedavisine başlayabilirsiniz.
Sonuç Olarak
Rahim miyomları kadınlarda sıkça rastlanan oluşumlardır. Bu oluşumlar çoğu zaman herhangi bir belirtiye veya komplikasyona neden olmadığı için genelde tedavi gerekmemektedir. Bununla birlikte miyomlar farklı boyutlarda ve farklı yerlerde olabileceği için gebeliği etkileyen miyomların tedavi edilmesi gerekebilir. Rahminizde miyomlar varsa ve bunlar gebeliğinizi etkiliyorsa neler yapabileceğinizi doktorunuzla konuşmayı ihmal etmemelisiniz.