Kabız olmak, dışkı yapmakta zorlanmak veya tuvalete çıkamamak anlamına geliyor. Bedeninizdeki artık istenmeyen gıdaların, yani atıkların, sindirim sisteminin alt kısımlarında hareket etmek yerine sertleşmesi sonucunda ortaya çıkar. Pek çok insan bu durumu daha önce yaşamıştır ancak hamilelikte daha da yaygın olarak görülür. Bedeninizdeki hormonal değişimler bu süreçte kabız olma ihtimalinizin artmasına sebep olur.
Hamilelikte Kabızlık Ne Zaman Başlar?
Bedeninizdeki hormonlar hamileliği desteklemek için artış göstermeye başladıklarında, kabızlık problemi de başlayabilir. Bu değişimler ikinci trimesterin başlarında, hatta ilk trimesterin üçüncü ayında bile ortaya çıkabilirler.
Hamilelikte Kabızlık Ne Kadar Yaygın?
İnsanların %16-39’u hamileliğin bir noktasında kabızlık yaşar. Özellikle bebeğin en ağır olduğu ve bağırsaklar üzerine en çok baskıyı yaptığı üçüncü trimesterde kabız olma ihtimaliniz yüksektir. Fakat tüm trimesterlerde görmek de mümkündür. Bazen bebek doğduktan üç ay sonra bile kabız kalmaya devam edebilirsiniz.
Belirtiler ve Sebepleri
Hamilelikte Kabızlığın Sebebi Nedir?
Gebelikte bedeninizdeki hormonal değişimler ve günlük alışkanlıklarınız, kabızlık ihtimalini arttırırlar. Hamilelikte kabızlığın bazı sebepleri şöyle:
- Progesteron: Bedeniniz hamile kaldığınızda daha fazla progesteron üretmeye başlar. Progesteron ise kas gevşetici olduğundan bağırsakları da gevşetir ve bu nedenle eskisi kadar sıkı bir şekilde çalışamazlar. Bu yavaşlama bedenin gıdalardan daha fazla besin ve su emmesine sebep olur. Gıdalar kalın bağırsaklarınızda ne kadar uzun süre kalırlarsa, içlerindeki nem o kadar emilir. Bu yüzden dışkı kurur ve çıkartması zor olur.
- Bebek: Bebek büyüdükçe rahim ağırlaşır. Bu fazladan ağırlık bağırsaklar üzerinde baskı yapar ve dışkının bedeninizden çıkmasını zorlaştırır.
- Demir takviyeleri: Gebelikte döneminde alınan vitamin takviyeleri, bedeninizin oksijen transferini iyileştirecek kan artışına yardımcı olurlar. Ancak demirin biraz fazla olması bağırsaklarınızdaki bakterilerin gıdaları parçalamasını zorlaştırır. Bağırsaklarda takılan dışkıyı yumuşatacak kadar sıvı almamanız da problemi daha kötü hale getirir. Bu birikim genelde kabızlık ile son bulur.
- Yaşam tarzı: Beslenmeniz, her gün aldığınız sıvı miktarı, ne kadar spor yaptığınız gibi faktörlerin hepsi kabızlığa etki eder. Çoğu hamile insan maalesef yeterince lif almaz, su içmez ve yeterince spor yapmaz. Bu da dışkıların bedenden atılmasını zorlaştırır.
Kabızlık Belirtileri Nelerdir?
Dışkıyı dışarı çıkartmak insanı rahatlatır, kabızlık ise tam tersidir. Şunları gördüğünüzde kabız olduğunuzu anlayabilirsiniz:
- Haftada sadece bir kaç defa dışkı yapmak
- Tuvaletinizi yapmak için karnınız şişkin ve gazlı hissettirse bile ıkınmak zorunda olmak
- Tuvalete çıkınca dışkının sert ve parçalı olması. Kuru olduğu için çıkartmanın ağrılı olması.
Kabızlık bazen hemoroid gibi sorunlara da yol açabilir veya varsa kötüleştirebilir. Kabızlık gibi hemoroid problemi de hamilelikte yaygındır.
Kabızlık Bir Hamilelik İşareti Midir?
Hamilelikte kabız hissedebilirsiniz ancak kabız olmak hamile olduğunuz anlamına gelmez. Hamilelik testi gibi çok daha net ve doğru sonuç veren yöntemler var.
Teşhis ve Testler
Hamilelikte Kabızlık Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz ne kadar tuvalete çıktığınızı ve dışkınızın nasıl göründüğünü sorabilir. Ayrıca günlük alışkanlıklarınıza dair sorular sorarak kabızlığın sebeplerini tespit etmeye çalışabilir. Örneğin şu sorulara cevap vermeniz istenebilir:
- Beslenmeniz ve günde ne kadar sıvı aldığınız
- Ne kadar fiziksel aktivitede bulunduğunuz
- Aldığınız takviyeler ve ilaçlar
Yönetimi ve Tedavisi
Hamilelikte Kabızlığı Geçirmenin Yolları
Hamilelik hormonlarının çalışmasını engelleyemezsiniz ancak başka değişimler yardımcı olabilirler.
- Her gün 25-30 gram lif almak: Doğru şekilde yemek gibi çok genel ifadeleri uygulamak zor olabilir. Ancak lifler gerçekten yardımcı olurlar. Lifler dışkıyı yumuşatırlar ve çıkışını kolaylaştırırlar. Lifleri meyvelerden, sebzelerden, tam tahıllardan, fasulyeden, bezelyeden ve mercimekten alabilirsiniz. Eğer kabızsanız, muhtemelen yeterince lif almıyorsunuzdur.
- Her gün 8-12 bardak su için: Günde sadece sekiz bardak suya ihtiyacınız olduğunu söyleyenleri boşverin. Hamilelikte sekiz bardak minimum miktardır. Dışkıyı yumuşatmak ve gebeliğinizi desteklemek için normalden daha fazla sıvıya ihtiyacınız vardır. Su en iyisidir ancak smoothie, az yağlı süt, çay ve meyve suları gibi diğer şeylerden de sıvı alabilirsiniz ancak şeker ilavesi olmaması iyi olur.
- Haftada üç gün 20-30 dakika hafif egzersizler yapın: Hamileyken daha az hareket etmek çok normaldir. Fazladan bir ağırlığınız var ancak bu ağırlık pelvik bölge ve eklemler üzerinde baskı yaptığından hareket etmek daha zor olabilir. Fakat kabızsanız oturmak da size pek iyi gelmeyecektir. Dolayısıyla doktorunuza güvenli egzersiz seçenekleri konusunda danışın.
- Farklı bir vitamin deneyin: Vitamininizdeki demir miktarı sindirim sisteminizin kaldırabileceğinden fazla olabilir. Bu nedenle daha az demirli başka bir vitamin tercih edebilirsiniz.
Hamilelikte Kabızlık İçin Alınabilecek İlaçlar
Eğer yaşam tarzı değişimleri ile çare bulamazsanız lif takviyeleri veya laksatifler fayda sağlayabilirler. Ancak bunları almadan önce doktorunuza her zaman danışın. Hepsi hamilelik için güvenli olmayabilir. Ayrıca mineral yağlar ve başka yağ türleri gibi ev çözümlerinden kaçının.
Tedavinin Yan Etkileri Nelerdir?
Bazı laksatifler susuz kalmanıza sebep olabilirler ve elektrolit dengenizi bozabilirler. Bu nedenle doğru laksatifi doğru zamanda almak önemlidir. Doktorunuz bu konuda bilgi verecektir.
Önleme
Hamilelikte Kabız Olma Riskimi Nasıl Azaltabilirim?
Kabızlığı kontrol altına almanızı sağlayacak önlemler, onu önlemenize de yardımcı olacaklardır. Alınan lif miktarına ve sıvı alımına dikkat edin. Spor da fayda sağlar. Yürüme, yüzme, yoga, pilates ve hafif aerobik gibi seçenekler bağırsaklarınızı aktif tutarlar.
