Şiddetli adet sancısı, adet döneminde görülen ve rahmin kasılması nedeniyle meydana gelen ağrıdır. Şiddetli adet sancısı bazen altta yatan herhangi bir nedenden kaynaklanmıyor olmakla birlikte bazense altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkabilmektedir. Adet sancıları genellikle 12 ila 72 saat sürmekle birlikte bazı durumlarda ağrıya mide bulantısı ve kusma, yorgunluk ve ishal gibi belirtiler eşlik edebilmektedir.
Şiddetli adet sancısının belirtilerini, nedenlerini, ağrılarınızı azaltmak için neler yapabileceğinizi ve ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini bu yazıda okuyabilirsiniz.
Şiddetli Adet Sancısı Belirtileri
Adet sancıları, karnın alt kısmında sancı veya kramp şeklinde hissedilen ağrılardır. Bazen karında baskı hissine veya sürekli ağrıya neden olan adet sancıları, bel bölgesinde ve bacakların iç kısmında da hissedilebilmektedir.
Adet sancıları genelde adet görmeden birkaç gün önce başlamakta ve adet kanaması başladıktan yaklaşık 24 saat sonra en şiddetli seviyelere ulaşmaktadır. Adet sancıları genel olarak acı verici olmakla birlikte çoğunlukla reçetesiz ağrı kesicilerle ortadan kaybolmaktadır.
Adet sancılarınızın normalden şiddetli olup olmadığını merak ediyorsanız, şu belirtileri yaşayıp yaşamadığınıza bakabilirsiniz:
- Reçetesiz ağrı kesicilerle geçmeyen ağrı
- Günlük aktiviteleri etkileyen ağrı
- Aşırı kanama veya kan pıhtılarıyla birlikte görülen ağrı
Yukarıdaki belirtiler, adet sancılarınızın normalden şiddetli olduğunu gösteriyor olabilir. Bu durumda doktora giderek adet sancılarınızın şiddetli olmalarına neden olan faktörün ne olduğunu öğrenebilir ve gerekirse tedavi görebilirsiniz.
Şiddetli Adet Sancısı Nedenleri
Adet sancısının nedeni, prostaglandin adı verilen bir kimyasal nedeniyle rahmin kasılmasıdır. Rahmin kasılmasının nedeni, rahim içindeki dokunun adet kanamasıyla birlikte atılmasını sağlamaktır. Ancak rahimdeki kasılmalar çok güçlü bir şekilde gerçekleşirse yakınlardaki kan damarlarının üzerinde baskı oluşabilir ve kas dokusuna giden oksijende azalma olabilir. Kas dokusunun yeterince oksijen alamaması halinde adet sancısı hissedilir.
Şiddetli adet sancısı, primer dismenore veya sekonder dismenore olarak ikiye ayrılabilmektedir. Primer dismenorede adet sancılarının şiddetli olmasına neden olan altta yatan herhangi bir neden bulunmamaktadır. Sekonder dismenorede ise sancının nedeni üreme organlarıyla ilgili sorunlardır.
Sekonder dismenore nedeniyle görülen şiddetli adet sancısına neden olabilen sağlık sorunları şu şekildedir:
Endometriozis
Rahim içine ait dokunun rahim dışında bir yerde büyümesidir. Rahim dışında büyüyen dokular adet döneminde kanadıkları için şişkinliğe ve ağrıya yol açabilir. Aynı zamanda yoğun adet kanamasına, kanamanın 7 günden uzun sürmesine, ara kanamaya, mide-bağırsak ağrılarına ve gebe kalmakta zorluğa neden olabilir.
Adenomiyoz
Rahim içine ait dokunun rahim kaslarına doğru büyümesidir. Rahim kaslarına doğru büyüyen dokular adet döneminde aşırı kanama ve ağrıya neden olabilecekleri gibi rahmin normalden fazla büyümesine de yol açabilir.
Polikistik over sendromu (PKOS)
PKOS, yaygın olarak görülen hormonal bir bozukluktur. PKOS’ta erkeklik hormonu olan androjenlerin fazla salgılanması, adet düzensizliğine ve adet sancısı gibi belirtilere yol açabilmektedir. PKOS’ta görülen diğer belirtiler arasında ağır geçen adet dönemleri, yüzde ve vücutta aşırı tüylenme, kilo artışı, akne, saçlarda dökülme ve cilt kararması gibi belirtiler bulunmaktadır.
Pelvik inflamatuar hastalık
Rahimde başlayan ve diğer organlara yayılabilen bakterilerin neden olduğu bir hastalıktır. Pelvik inflamatuar hastalık, adet döneminde ve cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
Rahim ağzı yetmezliği
Rahim ağzının daralması veya kapanması, rahim ağzı yetmezliği olarak isimlendirilmektedir. Rahim ağzının daraldıktan sonra tamamen kapanması, adet kanamasının vücuttan atılmasını engelleyebilir. Bu da adet düzensizliğine yol açabilir.
Spiral
Spiral, etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Ancak spiral kullanımı bazen adet sancılarının şiddetlenmesine, adet düzensizliğine ve aşırı adet kanamasına neden olabilmektedir. Ayrıca spiral kullanımı nadiren de olsa rahmin delinmesine ve takılırken rahme bakteri girmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle normal olmayan herhangi bir belirtiniz olması halinde doktorunuzla iletişime geçmeniz çok önemlidir.
Rahim miyomları
Rahmin içinde, dışında veya rahim duvarında meydana gelen oluşumlardır. Miyomların neden olacağı belirtiler nerede olduklarına, boyutlarına ve sayılarına göre değişiklik gösterir. Rahim miyomları şiddetli adet ağrılarıyla birlikte aşırı adet kanamasına, kanamanın bir haftadan uzun sürmesine, kabızlığa ve sık idrara çıkmaya neden olabilir.
Şiddetli Adet Sancısı Nasıl Geçer?
Şiddetli adet sancısının tedavisi, sancıların şiddetli olmasına neden olan faktörlere bağlı olarak belirlenmelidir. Bununla birlikte sancılara neden olan herhangi bir sağlık sorunu tespit edilememesi halinde hissettiğiniz ağrıları ve rahatsızlığı azaltmak için aşağıdaki yöntemlere başvurabilirsiniz:
Sıcak uygulama
Ağrıyan kasları rahatlatmanın en kolay yollarından bir tanesi ağrıyan bölgeye sıcak uygulamaktır. Adet sancılarında da etkili olabilen sıcak uygulama için ısı bandı veya sıcak su torbası alabilir ve karnınıza uygulayarak ağrılarınızı hafifletebilirsiniz.
Egzersiz
Adet sancılarınız varken egzersiz yapma fikri saçma gibi görünse de egzersiz, ağrıları rahatlatmada etkilidir. Adet döneminizde egzersiz yapmanız, vücudunuzun bazı kimyasallar üretmesini sağlayarak ağrılarınızı azaltmanıza yardımcı olabilir.
Sıcak içecekler
Kafeinsiz kahve veya ballı sıcak su gibi içecekler kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayabilir. Hatta ağrı kesici özelliği olan esansiyel yağlardan istediğinizi içeceğinize ekleyebilir ve ağrıların neden olduğu gerginliği azaltabilirsiniz.
Reçetesiz ağrı kesiciler
Diğer yöntemler işe yaramadıysa nonsteroid antiinflamatuar ağrı kesicilere yönelebilirsiniz. Reçetesiz olarak satılan bu ağrı kesiciler, ağrının ve inflamasyonun tedavisinde etkili ilaçlarlardır. Bu ilaçlar, rahmin kasılmasına neden olan prostaglandinlerin salgılanmasını engelleyerek sancıları önlemeye yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte ilaçları çok yüksek dozlarda kullanmadığınızdan emin olmak için günde 600 mg ibuprofenin üzerine çıkmamanız gerekir.
Aldığınız bu önlemlere rağmen adet sancılarınız azalmıyorsa doğum kontrol hapı kullanmayı düşünebilirsiniz. Doğum kontrol hapları, adet sancılarını azaltmaya yardımcı olabileceği için doktorunuzla konuşarak sizin için hangi ilacın uygun olduğunu öğrenebilirsiniz.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Adet sancılarınız şiddetliyse veya her zamankinden farklı ağrılarınız varsa ve 2-3 günden uzun sürüyorsa doktora gitmeniz gerekir. Adet sancılarınız için doktora gittiğinizde doktorunuz öncelikle belirtileriniz ve adet döngüleriniz hakkında bilgi sahibi olmak isteyecektir. Ardından pelvik muayene ile rahim ağzını, rahmi ve vajinayı kontrol edecektir.
Doktorunuz, şiddetli adet ağrılarınıza neden olan bir sağlık sorununuz olduğunu düşünürse ultrason veya laparoskopi gibi ek testler yapmak isteyebilir. Bu testlerde bir sağlık sorununuz olduğunun ortaya çıkması halinde doktorunuz size özel bir tedavi planı hazırlayacaktır.
Şiddetli adet ağrıları için doktora gitmeniz önemli olmakla birlikte tampon kullanmanız ve aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde acil tıbbi yardım almanız gerekir:
- Ateş
- Kusma
- İshal
- Baş dönmesi veya bayılma
- Güneş yanığına benzer cilt döküntüleri
Bu belirtiler, toksik şok sendromuna işaret ediyor olabileceği için bir an önce hastaneye gitmeniz önemlidir.
Sonuç Olarak
Şiddetli adet sancıları, altta yatan başka sağlık sorunlarının belirtisi olarak ortaya çıkıyor olabileceği için adet döneminde yaşadığınız ağrılar şiddetliyse mutlaka doktora gitmeniz gerekir. Özellikle günlük aktiviteleri engelleyen ve 2-3 günden uzun süren ağrılar normal olmadığı için doktora gitmeyi ihmal etmemeniz önemlidir. Doktora giderek adet sancılarınızın nedenini anlayabilir ve ağrılarınızı ve diğer belirtilerinizi kontrol altında tutmak doktorunuzun size özel olarak hazırlayacağı tedavi planını uygulamaya başlayabilirsiniz.
