Yumurtalık kanseri, yumurtalıkların birinde veya her ikisinde birden kötü huylu tümör bulunmasıdır. Yumurtalık kanseri genelde son evrelere kadar belirti göstermediğinden dolayı kanserin tespit edilmesi zor olabilmektedir. Yumurtalık kanserinin tedavisinde genellikle cerrahi yöntemlere ve kemoterapiye başvurulmaktadır.
Yumurtalık kanseri belirtilerini, nedenlerini, tedavisini ve yumurtalık kanseri hakkında merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Yumurtalık Kanseri Nedir?
Kanser, vücuttaki anormal yapıya sahip hücrelerin kontrolden çıkmasıyla meydana gelen bir hastalıktır. Kanser, ilerleyen evrelerde vücudun diğer kısımlarına yayılsa dahi genelde vücutta yayılmaya başladığı bölgeyle isimlendirilmektedir.
Yumurtalık kanseri, yumurtalıklardan veya fallop tüpleri gibi yumurtalıklarla ilgili bölgelerden başlayan bir kanser türüdür. Yumurtalıklar, rahmin her iki tarafında birer adet bulunan üreme organlarıdır. Bunlar, kadınlık hormonlarının ve yumurtanın üretilmesinden sorumludur.
Yumurtalık kanseri erken evrelerde tespit edildiğinde genelde tedaviye iyi bir şekilde cevap vermektedir. Yumurtalık kanserinde ortaya çıkabilecek belirtileri tespit etmek için vücudunuzu iyi tanımanız ve vücudunuz için neyin normal olduğunu ve neyin normal olmadığını bilmelisiniz. Yaşadığınız belirtilerin nedeni kanser olmasa dahi bunların neden kaynaklandığını anlamak için doktora gitmeniz çok önemlidir.
Genlerde meydana gelen bazı değişiklikler, yumurtalık kanseri riskinde artışa neden olabilmektedir. Meme kanseriyle ilişkili olan BRCA 1 ve BRCA 2 gen mutasyonlarının ve Lynch sendromuyla ilişkili olan gen mutasyonlarının yumurtalık kanseri riskini arttığı bilinmektedir.
Yumurtalık Kanseri Belirtileri
Yumurtalık kanseri hiçbir belirtiye neden olmadan ilerleyebilen ve karın bölgesine yayılabilen bir kanserdir. Bu nedenle yumurtalık kanserini ilk evrelerde tespit etmek zor olabilmektedir.
Yumurtalık kanserinde görülen belirtiler genel olarak şu şekildedir:
- Pelvikte veya karında ağrı, şişkinlik veya rahatsızlık
- Erkenden doyma veya iştahın azalması gibi yeme alışkanlıklarında değişimler
- Vajinal akıntı veya adet dışı ya da menopoza girdikten sonra anormal vajinal kanamalar
- İshal ve kabızlık gibi bağırsak hareketlerinde farklılıklar
- Karın ölçülerinde artış
- Normalden daha sık idrara çıkma
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşamanız halinde doktorunuzu ziyaret etmeniz önemlidir.
Yumurtalık Kanseri Neden Olur?
Yumurtalık kanserinin nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte bazı kişilerin yumurtalık kanserine yakalanma riskinin daha yüksek olduğu düşünülmektedir.
Yumurtalık kanserine neden olabilecek risk faktörleri şu şekildedir:
- 60 yaşın üzerinde olmak
- Obezite
- Ailede yumurtalık kanseri olmuş kadınların olması
- Daha önce hiç hamile kalmamış olmak veya ilerleyen yaşlarda bebek sahibi olmak
- Endometriozis
Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Yumurtalık kanserini erken evrelerde tespit etmek genellikle zor olmaktadır. Bununla birlikte doktorunuz yumurtalık kanseri olabileceğinizden şüpheleniyorsa belirtilerinizi değerlendirecek ve pelvik muayene yapacaktır. Pelvik muayene sırasında karın bölgesinde anormal oluşumlar olup olmadığı kontrol edilecektir.
Yumurtalık kanseri teşhisinde pelvik muayene dışında kullanılan yöntemler genel olarak şu şekildedir:
Görüntüleme testleri
Doktorunuz, iç organlarınızı görüntülemek için aşağıdaki testleri kullanmak isteyebilir:
- Pelvik ultrason
- Emar (MR)
- Bilgisayarlı tomografi
- Pozitron emisyon tomografisi
Kan testleri
Kan testleri ile kanda CA-125 isimli madde aranmaktadır. Kanda CA-125 seviyelerinin yüksek olması kanser belirtisi olabilmektedir. Bununla birlikte kanser olsa dahi CA-125 seviyelerinin düşük olması mümkündür. Bu nedenle yumurtalık kanseri teşhisinde kan testlerinin yanı sıra diğer testlerin de kullanılması gerekir.
Cerrahi prosedürler
Doktorunuz, cerrahi bir prosedür sırasında yumurtalık kanserini teşhis edebilir. Prosedürde anormal bir oluşum tespit edilirse çıkarılabilir.
Laparoskopi
Laparoskopik cerrahide karında küçük bir kesi açılır ve buradan ucunda kamera bulunan ince bir tüp geçirilir. Laparoskopi ile biyopsi yapılabileceği gibi tümörün çıkarılması da mümkündür.
Yumurtalık Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Yumurtalık kanserinin dört evresi bulunmaktadır. Bu evreler şu şekildedir:
Evre 1: Bu evrenin ilk aşamasında sadece bir yumurtalıkta veya bir fallop tüpünde tümör vardır. İkinci aşamada hem yumurtalıklarda hem de fallop tüplerinde tümör vardır. Üçüncü aşamada ise hem fallop tüplerinde hem de yumurtalığın dışında tümör bulunmaktadır.
Evre 2: Bu evrenin ilk aşamasında kanser yalnızca yumurtalıkta değildir ve aynı zamanda rahme de yayılmıştır. İkinci aşamada ise kanser pelvise yakın yapılara yayılmıştır.
Evre 3: Bu evrenin ilk aşamasında kanser pelvisin ötesine geçmiştir ve karna ya da lenf düğümlerine yayılmıştır. İkinci aşamada tümörün boyutu 2 cm’e kadar çıkabilir ve pelvisin ötesine geçmiştir ya da lenf düğümlerine yayılmıştır. Üçüncü aşamada ise tümör pelvis bölgesinin dışına çıkmıştır ve boyutu 2 cm’den fazladır. Bu aşamada kanserin karaciğer ve dalak gibi diğer organları etkilemesi mümkündür.
Evre 4: Dördüncü evre, kanserin en şiddetli olduğu evredir. Bu aşamada kanser, karaciğer ya da dalak gibi organların içine yayılmıştır. Evrenin ilk aşamasında tümör, akciğerlerin yakınlarındadır. İkinci aşamasında ise kasıklardaki lenf düğümlerine veya göğüs bölgesine yayılmıştır.
Yumurtalık kanserinin hangi evrede olduğunun belirlenmesi, kişiye özel tedavi planı hazırlanması açısından önemlidir.
Yumurtalık Kanseri Tedavisi
Yumurtalık kanseri tedavisinde amaç kanseri mümkün olduğunca yok etmektir. Yumurtalık kanserinde başvurulan tedavi yöntemleri genel olarak şu şekildedir:
Ameliyat
Ameliyatta üreme organlarının ve kanserden etkilenen diğer organların alınması sağlanır. Ameliyatın kapalı ya da açık ameliyat şeklinde yapılması mümkündür.
Kemoterapi
Kemoterapi, ameliyat öncesinde veya sonrasında gerekli olabilmektedir. Kemoterapi ilaçlarıyla kanserli hücrelerin yok edilmesi hedeflenmektedir.
Hedefe yönelik tedavi
Hedefe yönelik tedavilerde kanser hücrelerini tanıyan ve onlara saldıran ilaçlar kullanılır. Bu tedavi ile kanser hücrelerinin gelişmeleri ve bölünmeleri etkilenmektedir.
Hormon tedavisi
Yumurtalık kanserleri bazen gelişmek için hormonlara ihtiyaç duymaktadır. Hormon tedavisi ile kanserin gelişiminin yavaşlatılması veya durdurulması mümkün olabilir.
Belirtilerin tedavisi
Kanserin tedavisi ve yok edilmesi için tedavi görmek önemli olsa da bazen kanserin neden olduğu belirtiler için de tedavi görmek gerekebilir. Örneğin, yumurtalık kanserinde ağrı sık rastlanan bir belirtidir. Ağrının nedeni, tümörün çevre organlara, kaslara, sinirlere ve kemiklere baskı yapmasından kaynaklanmaktadır. Bazense kanser için görülen tedavilerin ağrıya neden olma gibi yan etkileri olabilmektedir. Bu nedenle kanserin tedavisinin yanı sıra ağrı gibi belirtilere yönelik tedavi planı hazırlanması da gerekebilir.
Radyoterapi
Yumurtalık kanserinde radyoterapi uygulanabilmekle birlikte genellikle tercih edilmemektedir.
Yumurtalık kanseri tedaviniz tamamlandıktan sonra doktorunuz muayene için kendisini düzenli olarak ziyaret etmenizi isteyecektir. Kanserin zaman içinde tekrarlamadığından emin olmak için kontrollere düzenli olarak gitmek çok önemlidir.
Yumurtalık Kanseri Nasıl Önlenir?
Yumurtalık kanserini kesin olarak önlemenin bir yolu bulunmamaktadır. Bununla birlikte kanser riskini azaltmak için yapılabilecek şeylerden bazıları şunlardır:
- Doğum kontrol hapı kullanmayı düşünün. Doktorunuza doğum kontrol hapının sizin için uygun bir seçenek olup olmadığını sorun. Doğum kontrol hapları, yumurtalık kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Bununla birlikte hapların bazı yan etkileri olabileceği için doktorunuzla konuşarak kararınızı verebilirsiniz.
- Doktorunuzla yumurtalık kanseri risk faktörlerinizi değerlendirin. Ailenizde meme ve yumurtalık kanseri öyküsü varsa bunun hakkında doktorunuzu bilgilendirin. Doktorunuz bu sayede sizin açınızdan riskin ne kadar olduğunu değerlendirebilir ve sizi genetik danışmanlık alabileceğiniz bir uzmana yönlendirebilir.
Sonuç Olarak
Yumurtalıklar, rahmin her iki tarafında yer alan ufak üreme organlarıdır. Kadınlık hormonları ve yumurta üretiminden sorumlu olan yumurtalıklarda kötü huylu tümör bulunması halinde hiçbir belirti ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle düzenli doktor kontrollerine gitmek ve kanser teşhisi alınması halinde gerekli tedaviyi görmek çok önemlidir. Bu sayede kanserin erken evrelerde teşhis ve tedavi edilmesi mümkün olabilmektedir.
