Perimenopoz, menopoza geçiş sürecini ifade eden bir kavramdır. Perimenopoz sırasında kadınlık hormonu olarak da bilinen östrojen hormonu seviyelerinde azalış başlamaktadır. Perimenopozda tıpkı menopozdaki gibi sıcak basması veya adet düzensizliği gibi belirtilere rastlanabilmektedir. Yıllarca sürebilen bu dönemde 12 ay boyunca adet görülmemesiyle birlikte menopoz başlamış sayılmaktadır.
Perimenopoz belirtilerini, kaç yaşında başladığını, kaç yıl sürdüğünü ve perimenopoza dair merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Perimenopoz Nedir?
Perimenopoz, menopoza geçiş sürecidir. Bu geçiş sürecinde yumurtalıklar daha az hormon üretmeye başladığı için adet döngüleri düzensiz hale gelmeye başlamaktadır. Perimenopoz, vücudun doğurgan olduğu yılların sonlarına doğru geldiğini göstermektedir.
Perimenopoz bazı kadınlarda 30’lu yaşların ortalarında başlayabildiği gibi bazı kadınlarda ise 50’li yaşların ortalarında başlayabilmektedir. Bu süreç birkaç yıl sürebildiği gibi 4 ila 8 yıl arası da sürebilmektedir. Bu süreçte adet döngülerinde düzensizlikler meydana geldiği için ne zaman adet görüleceğini tahmin etmek zorlaşabilmektedir.
Perimenopoz sürecinde hormonlarda meydana gelen değişimler vücutta birtakım belirtiler görülmesine neden olmaktadır. Bu süreçte doğurganlık azalmakla birlikte hamile kalmak mümkündür. Perimenopozun ne zaman başlayacağı, ne kadar süreceği ve menopoza ne zaman girileceği kişiden kişiye değişen bir durumdur.
Perimenopoz Belirtileri
Perimenopozda görülen belirtilerden bazıları çok fazla belirgin olmamakla birlikte bazıları ise menopoz belirtileriyle benzerlik gösterebilmektedir. Perimenopozda görülebilen belirtilerden bazıları şu şekildedir:
Adet düzensizliği
Perimenopozla birlikte yumurtlamanın düzensizleşmesiyle adet döngüleri daha uzun veya daha kısa hale gelebilir, adet kanaması hafifleşebilir veya ağırlaşabilir ve her ay adet görülmeyebilir. Adet döngünüzde her ay yedi günden fazla değişiklik oluyorsa perimenopozun başlarında olabilirsiniz. Adet dönemleriniz arasında 60 gün veya daha fazla süre bulunuyorsa perimenopozun sonlarında olabilirsiniz.
Sıcak basması ve uyku sorunları
Sıcak basması, perimenopozda sık görülen belirtiler arasındadır. Sıcak basmasının şiddeti ve uzunluğu kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Uyku sorunları genellikle sıcak basması ve gece terlemesi nedeniyle meydana gelse de bazen bu etkenlerden bağımsız olarak uyku bozuklukları görülebilmektedir.
Ruh halinde değişimler
Perimenopoz sırasında ruh halinde değişimler, sinirlilik ve depresyon riskinde artış görülebilmektedir. Bu belirtilerin nedeni sıcak basması nedeniyle meydana gelen uyku sorunları olabileceği gibi hormonal değişiklikler de olabilmektedir.
Vajina ve mesaneyle ilgili sorunlar
Perimenopozda östrojen seviyelerinin azalmaya başlamasıyla birlikte vajinal dokunun kayganlığı ve elastikiyeti azalarak cinsel ilişkinin ağrılı olmasına neden olabilmektedir. Düşük östrojen seviyeleri aynı zamanda idrar yolları enfeksiyonlarına veya vajinal enfeksiyonlara yatkın hale gelmeye yol açabilmektedir.
Doğurganlığın azalması
Yumurtlamanın düzensiz hale gelmesiyle doğurganlık azalmaktadır. Bununla birlikte adet görüldüğü sürece hamile kalmak mümkündür. Bu nedenle adet görmeye devam ediyor ve hamile kalmak istemiyorsanız, doğum kontrol yöntemi kullanmaya devam etmelisiniz.
Cinsel istekte değişimler
Perimenopoz sırasında cinsel uyarım ve cinsel istekte değişimler olabilir. Bununla birlikte menopoz öncesi dönemde cinsellikle ilgili herhangi bir sorununuz yoksa sonrasında da muhtemelen aynı şekilde devam edecektir.
Kemik kaybı
Östrojen seviyelerinin azalmasıyla birlikte kemik kaybında artış olmaktadır. Bu da kemik erimesi riskinde artışa ve kemiklerin kırılgan hale gelmesine neden olabilmektedir.
Kolesterol seviyelerinde değişimler
Östrojen seviyelerinin azalması, hem kötü (LDL) hem de iyi (HDL) kolesterol seviyelerinde değişimlere neden olarak kalp hastalığı riskini arttırabilmektedir. Yaş ilerledikçe kötü kolesterolün artması ve iyi kolesterolün azalması ile kalp hastalığına yakalanma riskinde artış olmaktadır.
Perimenopoz Kaç Yaşında Başlar?
Perimenopoz, menopozdan 8 ila 10 yıl önce başlayan bir süreçtir. Perimenopoz genelde 40’lı yaşların ortalarında başlamakla birlikte bazı kadınlarda perimenopozun başlangıcı daha erken olabilmektedir.
Menopoza geçiş sürecinin 40 yaşından önce tamamlanmış olması, erken menopoz olarak nitelendirilmektedir. Bazı sağlık sorunları veya geçirilen ameliyatlar erken menopoza neden olabilmektedir.
Ortada herhangi bir sağlık sorunu olmaması veya ameliyat geçirilmiş olunmaması halinde menopoza erken yaşta girilmesi ise erken yumurtalık yetmezliğinden kaynaklanmaktadır. Erken yumurtalık yetmezliği, yumurtalıkların normal menopoz yaşından daha önce yumurta üretimini bırakmasıdır ve tedavisi mümkün değildir.
Perimenopoz Döneminde Hamile Kalınır mı?
Perimenopoz döneminde hamile kalmak mümkündür. Bu dönemde hamile kalma ihtimalinde azalış görülmekle birlikte yumurtlama devam ettiği ve adet görüldüğü sürece hamile kalınabilir. Bu nedenle perimenopozda olmanıza rağmen bebek sahibi olmak istiyorsanız, vakit kaybetmeden doktorunuzu ziyaret etmeniz ve neler yapabileceğinizi konuşmanız önemlidir.
Perimenopozla birlikte adet döngüleri düzensiz hale geldiği için bu dönemde istemeden hamile kalmak da mümkündür. Bu nedenle bebek sahibi olmak istemiyorsanız, menopoza girmediğiniz sürece size uygun bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya devam etmelisiniz.
Menopoza girdikten sonra hamileliğe karşı korunmak gerekli olmamakla birlikte cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korunmak için güvenli cinsel ilişki önemlidir. Bu nedenle perimenopozdan sonraki dönemlerde de cinsel ilişki sırasında kondom gibi bariyer yöntemler kullanarak hastalıklara karşı korunmak gerekir.
Perimenopoz Kaç Yıl Sürer?
Perimenopozun kaç yıl sürdüğü, kadından kadına değişiklik gösteren bir konudur. Bununla birlikte perimenopozun yaklaşık 4 yıl sürdüğü düşünülmektedir. Ancak bu süre birkaç ay kadar kısa olabileceği gibi 10 yıl kadar uzun da olabilmektedir. Perimenopoz, 12 ay üst üste adet görülmemesiyle birlikte sona ermektedir.
Perimenopoz Tedavisi
Perimenopoz, menopoza geçiş sürecidir ve durumu tersine çevirmek için uygulanabilecek herhangi bir tedavi bulunmamaktadır. Bununla birlikte perimenopoz belirtilerini azaltmak için alınabilecek bazı önlemler ve uygulanabilecek bazı tedaviler bulunmaktadır:
- Sıcak basmasının kontrol altına alınması için sıcak içeceklerden ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak faydalı olabilir. Ayrıca katmanlı giyinerek sıcak bastığında üstünüzdekileri çıkarabilirsiniz. Sıcak basmalarını ve gece terlemeleri şiddetliyse doktor tavsiyesiyle östrojen kullanımı da gerekli olabilir.
- Sigara içmeyen kadınlar, hormonal düzensizlik olması halinde doğum kontrol hapı kullanabilir. Doğum kontrol hapları, adet dönemlerini düzenlemeye ve ruh halindeki değişiklikleri engellemeye yardımcı olabilmektedir.
- Şiddetli sıcak basmaları söz konusuysa ve hormon tedavisi mümkün değilse antidepresan kullanımı gerekli olabilir. Yeni nesil antidepresanlar, az yan etkiye sahip olduğu için sıcak basmalarının tedavisinde antidepresan kullanılabilir. Bununla birlikte antidepresanlar bazı ilaçlarla etkileşime girebileceği için bunları yalnızca doktor tavsiyesiyle kullanmak gerekir.
- Adet düzensizliği ve yoğun adet kanaması gibi belirtiler, hamilelik düşünülmemesi halinde düşük dozda doğum kontrol hapı ile tedavi edilebilir. Doğum kontrol hapları ile yumurtlama baskılanarak adet kanaması ile adet dönemleri düzenli hale getirilebileceği gibi endometriozisin kontrol altına alınması sağlanabilir.
- Perimenopoz nedeniyle vajinal kuruluk söz konusuysa düşük dozda doğum kontrol hapı veya vajinal östrojenle vajinal kuruluk tedavisi gerçekleştirilebilir. Bununla birlikte vajinal kuruluğun azaltılması için vajinal nemlendirici ve kayganlaştırıcılara da başvurulabilir.
- Perimenopoz ve menopoz döneminde kilo almayı engellemek için sağlıklı beslenmeye dikkat edilebilir ve egzersiz yapılabilir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme düzeniyle kalori alımına dikkat edilebilir ve vücudun ihtiyacı olan besinleri alması sağlanabilir. Egzersiz ise hem ruh halini desteklemek hem de kilo almayı engellemek açısından faydalı olabilir.
Sonuç Olarak
Perimenopoz, menopoza geçiş sürecidir ve bu dönemde menopoz belirtilerine benzer belirtilerin yaşanması normaldir. Perimenopoz belirtilerinden çoğunun kontrol altına alınması mümkündür. Bununla birlikte belirtilerinizle kendiniz başa çıkamıyor ve yardıma ihtiyaç duyuyorsanız, doktora giderek neler yapabileceğinizi öğrenebilir ve bu süreci en iyi şekilde geçirebilirsiniz.
