Yumurtlama, yumurtalıklardan bir tanesinin adet döngüsü içinde olgunlaşmış yumurta bırakmasıdır. Yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurtanın sperm tarafından döllenmesi halinde gebelik gerçekleşmektedir. Yumurta, döllenmemesi halinde yok olmakta ve rahim içi duvarı dökülerek adet kanaması başlamaktadır.
Yumurtlamanın nasıl ve ne zaman gerçekleştiğini anlamak, hem gebe kalmak hem de gebeliği önlemek açısından önem taşımaktadır. Yumurtlama döneminizi takip etmeniz aynı zamanda üreme sisteminizle ilgili bir sorun yaşamanız halinde bunu anlamanıza da yardımcı olabileceği için yumurtlama sürecine dair bilgi sahibi olmanız önemlidir.
Yumurtlamanın ve yumurtlama döneminin ne olduğunu, nasıl hesaplanabileceğini, kaç gün sürdüğünü ve yumurtlama ile gebelik arasındaki ilişkiyi bu yazıda detaylı bir şekilde okuyabilirsiniz.
Yumurtlama Dönemi Nedir?
Yumurtlama, adet döngüsü içinde yumurtalıklardan bir tanesinin yumurta bırakması anlamına gelmektedir. Yumurta, yumurtalıktan bırakıldıktan sonra fallop tüpüne ilerlemekte ve burada sperm tarafından döllenmeyi beklemektedir. Yumurtlama, 28 günlük bir adet döngüsünün yaklaşık 14. gününde gerçekleşmektedir.
Yumurtlama süreci, hipotalamusun GnRH hormonu salgılamasıyla başlamaktadır. Bu hormon, hipofiz bezinin FSH ve LH hormonlarını salgılamasına neden olmaktadır.
Adet döngüsünün 6 ila 14. günleri arasında FSH’deki artış nedeniyle yumurtalıklardan birinde foliküller olgunlaşmaya başlar. Döngünün 10 ila 14. gününe gelindiğinde gelişmekte olan foliküllerden bir tanesi tamamen olgunlaşır. 14. güne gelindiğinde LH’deki ani artış, olgunlaşan yumurtanın bırakılmasına neden olur. Yumurtanın bırakılması ile yumurtlama gerçekleştikten sonra progesteron hormonu seviyelerindeki artış ile rahim içi duvar, gebelik için hazır hale gelmeye başlar.
Yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurta, fallop tüplerinden birine doğru ilerler. Yumurta, fallop tüpünde spermle karşılaşır ve döllenirse gebelik gerçekleşir ve yumurta fallop tüpünden rahme doğru ilerler. Döllenmiş yumurta, yaklaşık bir hafta sonra rahme tutunur.
Gebelik gerçekleştikten sonra salgılanan östrojen ve progesteron hormonları, rahim içinin daha kalın hale gelmesini ve bu sayede döllenmiş yumurtanın beslenmesini sağlar. Sonrasında döllenmiş yumurtadaki hücreler gelişir ve bunların bir kısmı fetüsü bir kısmı ise plasentayı oluşturur. Bu süreçte hormonlar, fetüsün gelişimini desteklemeye başlar ve kadının adet görmesini engeller. Bu nedenle gebeliğin ilk belirtisi genellikle adet gecikmesi olmaktadır.
Yumurtlama Belirtileri
Yumurtlama döneminde en sık rastlanan belirtilerden bir tanesi, vajinal akıntıdaki artıştır. Bu dönemde vajinal akıntı genelde şeffaftır ve yapışkandır. Yumurtlama bittikten sonra akıntı daha kıvamlı ve bulanık hale gelebilir.
Yumurtlamanın diğer belirtileri şu şekildedir:
- Hafif kanama ya da lekelenme
- Göğüslerde hassasiyet
- Cinsel istekte artış
- Yumurtlama ağrısı
Yumurtlama ağrısı, her kadında görülen bir belirti olmamakla birlikte kadınların bir kısmında hafif bir rahatsızlık şeklinde ağrı görülebilmektedir. Bu ağrı genelde her ay görülmekte ve karnın alt kısmında sağ veya sol tarafta olmaktadır.
Yumurtlama ağrısı orta ila yüksek şiddette olabilir ve kramp gibi keskin bir şekilde gelebilir. Bununla birlikte ağrınız şiddetli oluyorsa doktorunuzu ziyaret etmeniz ve ortada bir sorun olup olmadığını anlamanız için önemlidir.
Yumurtlama Dönemi Nasıl Takip Edilir?
Yumurtlama döneminizi yaşadığınız belirtilere bakıp takip edebileceğiniz gibi ovulasyon testi kullanarak da takip edebilirsiniz. Ovulasyon testini, tahmini yumurtlama tarihinizden birkaç gün öncesinden başlayarak yapabilirsiniz.
Adet döngüsü içinde en doğurgan olunan günler, yumurtlama gerçekleşmeden ve gerçekleştikten sonraki birkaç gündür. Bu nedenle 28 günlük ortalama bir adet döngüsünde yumurtlamanın 14. gün gerçekleştiği düşünülürse 10 ila 11. günden itibaren test yapmaya başlayabilirsiniz.
Ovulasyon testini eczanelerden satın alarak kolayca uygulayabilirsiniz. Testi günün herhangi bir saatinde yapabilirsiniz. Bununla birlikte idrardaki sıvı miktarı, testin idrardaki LH hormonunu tespit etmesini zorlaştırabileceği için testi yapmadan 2 saat önce bir şeyler içmeyi bırakmanız ve birkaç saat idrar yapmamanız tavsiye edilmektedir.
Ovulasyon testleri genelde adet döngüleri düzenli olan kadınlarda doğru sonuçlar verse de adet düzensizliği olan kadınlarda da işe yarayabilmektedir. Ancak adet düzensizliği olan kadınların daha sık test yapmaları gerekebilir. Adet düzensizliğiniz varsa adet kanamanız bittikten birkaç gün sonra test yapmaya başlayabilir ve sonrasında haftada bir test yapabilirsiniz.
Yumurtlama Dönemi Nasıl Hesaplanır?
Yumurtlama genelde adet kanaması başlamadan 10 ila 16 gün önce meydana gelir. Adet döngüsünü takip ederek döngü içinde en doğurgan olunan günleri bulmak mümkündür.
Yumurtlama döneminizi hesaplamak ve en doğurgan olduğunuz günleri bulmak için şu adımları izleyebilirsiniz:
- Adet döngünüzü 8 ila 12 ay kadar takip edin. Bir adet döngüsü, adet kanamasının ilk gününden başlayarak sonraki adet kanamasının ilk gününe kadar geçen süreci kapsar. Ortalama bir adet döngüsü 28 gün olmakla birlikte döngünün 24 gün kadar kısa veya 38 gün kadar uzun olması mümkündür.
- En kısa süren adet döngünüzün kaç gün sürdüğüne bakın ve bundan 18 çıkarın.
- En uzun süren adet döngünüzün kaç gün sürdüğüne bakın ve bundan 11 çıkarın.
- Bir takvim alın ve bir sonraki adet döngünüzün başlangıcını işaretletin. İkinci adımda hesapladığınız sayı kadar takvimde ileri gidin. Bu şekilde doğurganlığınızın başlangıcını bulabilirsiniz. Doğurganlığınızın sona erdiğini ise üçüncü adımda elde ettiğiniz gün sayısını işaretleyerek bulabilirsiniz.
Örneğin, ikinci adımda elde ettiğiniz sayı 8, üçüncü adımda elde ettiğiniz sayı 19 ise doğurganlık pencereniz, bir sonraki adet döneminizin başlangıcından 8 gün sonra başlayacak ve 19 gün sonra sona erecektir.
Adet döngünüzü takip etmeniz, gebeliğin yanı sıra adet düzensizliği yaşamanız halinde bunu tespit etmenize de yardımcı olacaktır.
Yumurtlama Dönemi Kaç Gün Sürer?
Yumurtlama, kısa bir sürede gerçekleşen bir süreç olmakla birlikte yumurtlamadan önceki 5 gün ve yumurtlama günü, doğurganlık penceresi olarak isimlendirilir. Doğurganlık penceresinde ilişkiye girilmesi halinde gebelik gerçekleşebilir.
Sperm, cinsel ilişki sonrası fallop tüplerinde belli bir süre hayatta kalabilir. Bu sayede fallop tüplerinde bekleyen spermler, yumurtlama gerçekleştikten sonra yumurtayı dölleyebilir. Yumurta, fallop tüplerinden birine ulaştıktan sonra yaklaşık 24 saat hayatta kalır ve bu süre geçtikten sonra döllenemeyeceği için doğurganlık penceresi son bulmuş olur.
Yumurtlama Dönemi Dışında Hamile Kalınır mı?
Doğurganlık penceresi, adet dönemi içinde hamile kalınabilecek günleri ifade etmektedir. Ortalama bir adet döngüsünün 28 gün sürdüğü kabul edilirse adet döngüsü içinde doğurganlığın en yüksek olduğu zaman, yaklaşık 6 günlük bir süreyi kapsayacaktır.
Bununla birlikte adet döngüsü uzunluğunun her kadında farklı olduğunu unutmamak gerekir. Adet döngüleri düzenli olan kadınlarda dahi yumurtlama her ay farklı günlerde gerçekleşebileceği için doğurganlık penceresini tam olarak tespit etmek zor olabilir.
Bu nedenle yumurtlama dönemi dışında hamile kalmak mümkündür. Bunun nedeni, yumurtlamanın her ay farklı bir günde gerçekleşebilmesi ve spermin vücutta günlerce hayatta kalabilmesidir. Bu nedenle adet döngünüzün herhangi bir döneminde korunmasız cinsel ilişkiye girmeniz halinde hamile kalabilirsiniz. Bu nedenle hamile kalmak istemiyorsanız, doğurganlık penceresinde olmasanız dahi korunmanız çok önemlidir.
Yumurtlama Döneminde Nelere Dikkat Edilmeli?
Yumurtlama döneminizi yaklaşık olarak hesapladıktan sonra bazı noktalara dikkat ederek hamile kalma şansınızı arttırabilirsiniz. Hamile kalmak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şu şekildedir:
- Adet döngünüz boyunca düzenli olarak ilişkiye girin. Her gün veya iki günde bir ilişkiye girmek, hamile kalma şansınızı arttıracaktır.
- Yumurtlama gerçekleşmeden bir hafta öncesinden başlayarak her gün ya da 2-3 günde bir ilişkiye girin. Bu sayede döngü içinde en doğurgan olduğunuz günleri kaçırmamış olursunuz.
- Normal kilonuzda olmaya dikkat edin. Aşırı kilolu veya zayıf olmak, yumurtlama bozukluklarına yol açabileceği için normal kilonuzda olmaya çalışın.
Hamile kalma şansınızı arttırmak için uzak durmanız gereken noktalar ise şu şekildedir:
- Sigara içmeyin. Sigara içmek, doğurganlığı olumsuz yönde etkileyen bir alışkanlıktır. Sigara içiyorsanız, doktorunuzdan da yardım alarak hamile kalmadan önce sigarayı bırakmaya çalışmalısınız.
- Alkol kullanmayın. Çok fazla alkol tüketmek, doğurganlığın azalmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle hamile kalmaya çalışıyorsanız, her ihtimale karşı alkolden tamamen uzak durmayı denemelisiniz.
- Kafein tüketiminizi kısıtlayın. Araştırmalar, günlük 200 mg’ın altındaki kahve tüketiminin doğurganlığı olumsuz yönde etkilemediğini söylemektedir. Bu nedenle hamile kalma şansınızı arttırmak için günde 1-2 fincandan fazla kahve tüketmemeye çalışmalısınız.
- Aşırı egzersiz yapmayın. Haftada beş saati aşacak şekilde yoğun ve yorucu egzersizler yapmak, yumurtlamanın azalmasına neden olabilmektedir.
Dikkat etmeniz gereken bu noktaların yanı sıra kullandığınız ilaçlar varsa doktorunuza bunlardan bahsedin. Bazı ilaçlar, doğurganlığı etkileyebildiği için kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzun görüşünü almayı ihmal etmeyin.
Sonuç Olarak
Yumurtlama dönemi, adet döngüsünde yer alan bir süreçtir. Yumurtlamanın adet döngüsü içinde ne zaman gerçekleştiği kişiden kişiye ve hatta aydan aya değişiklik göstermektedir. Yumurtlama olmadan veya düzenli adet görmeden hamile kalmak mümkün olmadığı için yumurtlama dönemini takip etmek önemlidir. Adet döngünüzü takip ediyor ve yumurtlama döneminizle ilgili bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, bir an önce doktorunuzu ziyaret etmeli ve ortada bir sorun olup olmadığını öğrenmelisiniz.
