Kürtaj, rahim içindeki dokunun alınması için yapılan cerrahi bir işlemdir. Kürtaj genelde istenmeyen gebeliklerin sonlandırılması için yapılan bir işlem olarak düşünülmekle birlikte kürtaj yapılmasını gerektiren sağlık sorunları da olabilmektedir.
Kürtajın ne olduğunu, nasıl yapıldığını, neden yapıldığını ve kürtaja dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Kürtaj Nedir?
Kürtaj, istenmeyen gebeliğin sonlandırılması ve düşük sonrası rahim içindeki dokunun alınması amacıyla yapılmaktadır. Bu sayede olası bir enfeksiyonun veya yoğun kanamanın önüne geçilmiş olur. Kürtaj aynı zamanda adet dönemlerinde veya adet dönemleri dışında yaşanan kanamaların tedavisi ve teşhisinde de kullanılabilmektedir.
Kürtaj genel olarak riski düşük bir işlem olmakla birlikte kürtajdan sonra kramp ve hafif lekelenme gibi belirtiler görülmesi normaldir. Kürtaj sonrası komplikasyon görülme riski düşük olmakla birlikte bazen rahim ağzında hasar, rahim delinmesi veya rahim içinde skar doku gibi sorunlar yaşanabilmektedir.
Kürtaj sonrası iyileşme sürecinde ilk birkaç gün aktivitelerinizi kısıtlamanız gerekebilir. Ayrıca kanamanız için hijyenik ped kullanmanız veya ağrı kesici almanız gerekli olabilir.
Kürtaj Nasıl Yapılır?
Kürtaj genellikle hastanede yatış gerektirmeyen bir operasyondur. Bununla birlikte kürtaj sonrası anestezinin etkisi nedeniyle kendinizi sersemlemiş hissetmeniz mümkündür. Bu nedenle kürtaj sonrası kendinizi toparlamanız için birkaç saat dinlenmeniz gerekebilir.
Kürtajdan bazen birkaç saat ve hatta bir gün önce rahim ağzının açılmaya başlaması gerekebilmektedir. Bu sayede rahim ağzının yavaş yavaş daha fazla açılması sağlanabilir. Rahim ağzının normalden fazla açılmasını gerektiren durumlar arasında gebeliğin sonlandırılması veya histeroskopi bulunabilmektedir.
Kürtaj öncesi hastaya anestezi verilmesi gerekir. Bununla birlikte kullanılacak anestezi türü, kürtajın nedenine ve hastanın sağlık geçmişine göre değişiklik gösterecektir.
Kürtaj yaparken izlenen adımlar genel olarak şu şekildedir:
- Hasta muayene masasına sırt üstü uzanır ve ayaklarını masanın destek kısmına koyar.
- Doktor, rahim ağzını görebilmek için spekulum adı verilen aleti vajinaya yerleştirir.
- Doktor, rahim ağzını hegar bujileri ile kademeli bir şekilde açar.
- Doktor, hegar bujilerini çıkarır ve kaşık şeklindeki keskin kenarlı bir aletle veya vakum cihazı ile rahim içindeki dokuyu çıkarır.
Kürtaj sırasında hasta anestezi etkisinde olduğu için yapılan işlemleri hissetmemektedir. Bununla birlikte kürtajdan sonra birkaç saat hastanede dinlenmek gerekebilir. Bu sayede hastaya herhangi bir kanama ya da komplikasyon yaşaması halinde müdahale edilebilir.
Kürtaj sonrası hafif sancı veya hafif kanama şeklinde lekelenme görülebilir. Sancılar nedeniyle rahatsızlık hissediyorsanız, ibuprofen veya başka ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
Kürtaj sonrası enfeksiyonla karşılaşmamak adına hastanın, doktorunun önerdiği süre boyunca tampon kullanmaktan veya cinsel ilişkiye girmekten kaçınması gerekir.
Kürtaj sonrası rahim içinde yeni bir iç tabaka oluşması gerekeceği için bir sonraki adet dönemi beklenenden erken ya da geç gerçekleşebilir. Düşük nedeniyle kürtaj yapıldıysa hastanın tekrar gebe kalmayı deneyene kadar ne kadar süre geçmesi gerektiğini doktoruna danışması gerekir.
Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?
Kürtaj, temel olarak iki farklı şekilde yapılabilmektedir. Kürtaj, gebelik haftasına bağlı olarak aşağıdaki şekillerde yapılabilmektedir:
Vakumlu kürtaj
Vakumlu kürtajda rahim içini boşaltmak için hafif bir vakum kullanılır. Genelde acı verici olmayan bu işlemin sonrasında rahmin kasılması nedeniyle sancı hissedilebilir. Yaklaşık 5-10 dakika süren vakumlu kürtaj sonrası birkaç saat dinlenmek yeterli olacaktır.
Vakumlu kürtaj, güvenli bir yöntemdir. Bununla birlikte her cerrahi işlemde olduğu gibi vakumlu kürtajda da enfeksiyon riski bulunmaktadır. Bu nedenle doktorunuz işlem sonrası enfeksiyonu engellemek için antibiyotik kullanmanızı isteyebilir.
Dilatasyon ve evakuasyon
Dilatasyon ve evakuasyon genelde vakumlu kürtaja göre daha ileri gebelik haftalarında kullanılır. Bu yöntemde rahim ağzı açıldıktan sonra fetüsü ve plasentayı almak için forseps adı verilen bir alet kullanılır. Ardından rahim iç duvarı kazınır.
Dilatasyon ve evakuasyon genel olarak güvenli bir yöntemdir. Gebeliğin ikinci trimesterinden sonra zorunlu kürtaj gerektiren durumlarda düşük risk içermesi nedeniyle dilatasyon ve evakuasyon tercih edilmektedir.
Kürtaj Neden Yapılır?
Kürtaj genelde istenmeyen gebeliğin sonlandırılması olarak bilinse de bu işlemin düşükten sonra veya adet dönemleri arasında açıklanamayan kanamalar olması halinde de yapılması gerekebilir. Hatta bazen histeroskopi sırasında kürtaj yapılması, hastanın yaşadığı sağlık sorununun tespit edilmesini sağlayabilir.
Kürtaj Yaptırmanın Riskleri
Kürtaj genel olarak riski düşük bir prosedür olmakla birlikte tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi kürtaj yaptırmanın da bazı riskleri bulunmaktadır. Kürtaj yaptırdıktan sonra karşılaşabileceğiniz risklerden bazıları şu şekildedir:
Rahmin delinmesi
Rahmin delinmesi, ameliyatta kullanılan aletin rahimde delik açmasıyla gerçekleşir. Bu durum genelde yakın zamanda gebe kalmış veya menopoza yaklaşan kadınlarda görülmektedir. Rahim delinmesi çoğunlukla kendi kendine iyileşmektedir. Bununla birlikte damar veya başka bir organ hasar gördüyse bu hasarı onarmak adına tekrar bir cerrahi işlem yapılması gerekebilir.
Rahim ağzının zarar görmesi
Kürtaj sırasında rahim ağzı zarar gördüyse kanamanın durdurulması için ilaç kullanılabilir veya dikiş atılması gerekebilir. Kürtaj öncesi rahim ağzını rahatlatmak için ilaç kullanılması halinde bu durumun önüne geçilebilir.
Rahim duvarında skar doku
Nadiren de olsa kürtaj nedeniyle rahim duvarında skar doku oluşabilir. Asherman sendromu adı verilen bu durum genelde düşük veya doğum sonrası yapılan kürtaj nedeniyle görülmektedir. Asherman sendromu, adet görmemeye veya adet dönemlerinin ağrılı olmasına, gelecekte düşük yapmaya veya kısırlığa neden olabilir. Bu nedenle hastanın ameliyat olması gerekebilir.
Enfeksiyon
Kürtaj sonrası enfeksiyon nadir olarak görülür.
Kürtaj sonrası aşağıdaki durumlarla karşılaşmanız halinde bir an önce doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir:
- Sürekli ped değiştirmenizi gerektiren yoğun kanama
- Geçmeyen baş dönmesi
- Ateş
- 48 saatten uzun süren sancılar
- İyileşmek yerine kötüleşen ağrı
- Vajinadan kötü kokulu akıntı gelmesi
Kürtaj Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Kürtaj günü kendinize dikkat etmeniz önemlidir. Kürtajdan sonraki gün bazı hastalar günlük aktivitelerine dönebilirken bazı hastaların iyileşmesi daha uzun zaman alabilmektedir.
Kürtaj sonrası bazı hastalarda kanama ve sancı gibi belirtiler görülebilir. Kanama, içinde pıhtılar olan adet benzeri bir kanama olabileceği gibi lekelenme şeklinde hafif bir kanama da olabilir. Bununla birlikte kürtaj sonrası genelde yoğun bir kanama beklenmediği için bir saat içinde iki tane hijyenik ped kullanmanızı gerektirecek kadar yoğun bir kanamanız varsa bir an önce doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.
Doktorunuz, kürtaj sonrası dikkat etmeniz gereken noktalar hakkında sizi bilgilendirecektir. Ağrılarınız varsa reçetesiz ağrı kesiciler kullanmanız gerekebilir. Bunun yanı sıra enfeksiyonu engellemek adına bazen antibiyotik kullanmak da gerekebilir. Doktorunuz antibiyotik reçete ettiyse bunları doktorunuzun önerdiği süre boyunca kullanmanız gerekir.
Kürtaj sonrası cinsel ilişki için genelde belli bir süre beklenmesi gerekmektedir. Bu sürenin ne kadar olması gerektiği konusunda doktorunuz bilgilendirme yapacaktır. Bununla birlikte kürtaj sonrası korunmasız ilişki yaşamanız halinde gebe kalabileceğiniz için gebelik düşünmüyorsanız, doğum kontrol hapı veya spiral gibi doğum kontrol yöntemlerine başvurabilirsiniz.
Kürtaj Ne Zamana Kadar Yapılır?
Kürtaj ülkemizde yasal olarak gebeliğin 10. haftasına kadar yapılabilmektedir. Bununla birlikte kürtajın erken dönemde yapılması, hastanın iyileşme sürecinin hızlı olması açısından önemlidir. En erken 5 haftalık gebeliklerde yapılabilen kürtaj için en uygun zamanın gebeliğin 5 ila 7. haftaları arasında olduğu söylenebilir.
Kürtajın, gebeliğin 10. haftasından sonra yapılması bazı zorunlu durumlarda mümkün olabilmektedir. Fetüste sakatlık söz konusuysa gebeliğin 26. haftasına kadar kürtaj yapılabilmektedir. Ancak bunun için üniversite hastanelerinden rapor alınması gerekmektedir.
Kürtaj Sonrası Ağrı
Kürtaj sonrası ağrı görülmesi normaldir. Bu ağrı, kürtaj sonrası ilk birkaç gün boyunca adet sancısı gibi gelebilir. Sonrasında ise kanamayla birlikte ağrıda artış görülebilir. Ağrının ibuprofen, ısı bandı ve dinlenme ile azalması gerekir.
Kürtaj sonrası ağrınızı azalmak için şunları yapabilirsiniz:
- Her 6 ila 8 saatte bir yiyeceklerle birlikte ibuprofen alın.
- Çay ve sıcak kakao gibi içecekler için.
- Karnınıza ısı bandı veya sıcak su şişesi koyun.
İlaçların işe yaramadığı şiddetli ağrılarınız veya kramplarınız varsa bu durum normal olmadığı için doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir.
Sonuç Olarak
Kürtaj, rahim içindeki dokunun çıkarılması işlemidir. Kürtaj, istenmeyen gebeliğin sonlandırılmasından histeroskopi ile sağlık sorunlarının tespitine kadar çeşitli nedenlerle yapılabilmektedir. Bu nedenle kürtajın sizin için uygun bir seçenek olup olmadığını doktorunuzla konuşarak ne yapmanız gerektiğine karar verebilirsiniz.
