Rahim filmi veya HSG (histerosalpingografi), rahmin ve fallop tüplerinin görüntülenmesi için kullanılan bir tür röntgendir. Özel bir boya kullanılan rahim filminde rahmin ve fallop tüplerinin net bir görüntüsü elde edilebilir.
Rahim filminde kullanılan boyanın hareket etmesi sayesinde üreme sistemi detaylı bir şekilde görüntülenebilmektedir. Bu sayede fallop tüplerinde herhangi bir tıkanıklık olup olmadığı görülebilmekte veya rahimde bir şekil bozukluğu varsa tespit edilebilmektedir.
Rahim Filmi (HSG) Neden Çekilir?
Doktorunuz, fallop tüplerinizin açık olup olmadığını görmek için rahim filmi çekilmesini isteyebilir. Bu sayede kısırlığa neden olan sorunların tespit edilmesi sağlanabilir.
Fallop tüplerinin açık olması, döllenmenin gerçekleşmesi için önemlidir. Spermin yumurtayı döllemesi için fallop tüplerinden geçmesi gerekir. Gebeliğin gerçekleşmesi ise döllenmiş yumurtanın fallop tüplerinden rahme ulaşarak tutunması ile mümkün olur.
Fallop tüplerinde tıkanıklık olması, gebelik için gerekli süreçlerin etkilenmesine neden olabilmekte ve kısırlığa yol açabilmektedir. Bu nedenle rahim filmi çekilmesi, gebe kalmada zorluk yaşayan çiftler açısından önemlidir.
Rahim filmi, tüp ligasyonunun yani tüplerin bağlanmasının başarılı olup olmadığını görmek için kullanılabilir. Aynı zamanda tüp ligasyonu sonrası tüplerin tekrar açılması için ameliyat yapılması halinde de rahim filmine ihtiyaç duyulabilir.
Rahim Filmi (HSG) Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
Rahim filmi bazı kadınlar için rahatsız edici bir işlem olabileceği için doktorunuz, işlem öncesi ağrı kesici kullanmanızı isteyebilir. Ağrı kesicinin, rahim filminden en az bir saat önce alınması gerekir. Rahim filmi öncesi kendinizi gergin hissetmeniz veya rahatlamaya ihtiyaç duymanız halinde ise sakinleştirici kullanmanız gerekebilir. Enfeksiyon riskini önlemek amacıyla rahim filmi öncesi veya sonrası antibiyotik kullanmanız da gerekli olabilir.
Rahim filmi, adetinizi gördükten birkaç gün ila birkaç hafta sonrası için planlanacaktır. Bunun nedeni, gebe olmadığınızdan emin olmaktır. Rahim filmi, anne karnındaki fetüs açısından tehlikeli olabileceği için gebelik şüpheniz varsa doktorunuza haber vermeniz gerekir. Rahim filminin gebelik harici pelvik inflamatuar veya açıklanamayan vajinal kanama olması halinde de yapılmaması gerekir.
Rahim filminde kontrast boya kullanılarak bazı organların ve dokuların daha iyi görüntülenmesi sağlanır. Bu boya, organların boyanmasına neden olmayacağı veya vücutta çözünmeyeceği için boyanın yan etkilerinden endişelenmeniz gerekmez. Bununla birlikte baryuma veya kontrast boyaya karşı alerjiniz varsa bu durum hakkında doktorunuzu önceden bilgilendirmeniz gerekir.
Röntgen cihazı, metal eşyalardan etkilenebileceği için rahim filmi öncesi üzerinizde takı gibi metal eşyalar varsa bunları çıkarmanız istenecektir. Bu nedenle rahim filmi öncesi metal eşyalarınızı odaya veya gelmeden önce evinize bırakabilirsiniz.
Rahim Filmi (HSG) Nasıl Çekilir?
Rahim filmi için tıpkı pelvik muayenede olduğu gibi sırt üstü yatmanız, dizlerinizi bükmeniz ve ayaklarınızı birbirinden ayırmanız gerekir. Ardından vajinadan spekulum sokularak rahim ağzından geçilir.
Sonrasında rahim ağzı temizlenir ve rahatsızlık hissini azaltmak için lokal anestetik kullanılabilir. Ardından spekulum çıkarılıp kanül yerleştirilir ve kanül aracılığıyla rahme ve fallop tüplerine boya verilir.
Kanül aracılığı ile boya verildikten sonra röntgene geçilir. Röntgen sırasında birkaç kez pozisyon değiştirmeniz gerekebilir. Boyanın fallop tüplerinde hareket etmesiyle birlikte ağrı ve kramp gibi rahatsızlıklar görülebilir.
Röntgen çekildikten sonra kanül çıkarılır ve rahim filmi çekilmiş olur. İşlem sonrası doktorunuz duruma göre ağrı kesici veya antibiyotik kullanmanızı isteyebilir.
Rahim Filminden (HSG) Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?
Rahim filminden sonra adet sancılarına benzer ağrılar hissedebilirsiniz. Ayrıca vajinal akıntı veya hafif vajinal kanama yaşayabilirsiniz. Bu süreçte enfeksiyondan kaçınmak adına tampon yerine hijyenik ped kullanmanız daha iyi olacaktır.
Rahim filmi sonrası bazı kadınlarda baş dönmesi ve mide bulantısı görülebilir. Bu yan etkiler tamamen normaldir ve geçicidir. Bununla birlikte aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde doktorunuza haber vermeniz gerekir:
- Ateş
- Şiddetli ağrı ve sancı
- Kötü kokulu vajinal akıntı
- Bayılma
- Şiddetli vajinal kanama
- Kusma
Rahim filmi çekildikten sonra doktorunuz sonuçları görüntüleyecek ve sizinle paylaşacaktır. Doktorunuz, rahim filminin sonuçlarına bakarak bir sonraki adımda neler yapılması gerektiğine karar verecektir.
Rahim Filmi (HSG) Ağrılı Bir İşlem mi?
Rahim filmi çekilirken veya çekildikten sonra hafif ağrı veya rahatsızlık hissetmeniz normaldir. Boyanın fallop tüplerine ve rahme verilmesi sırasında hafif bir sancı hissedebilirsiniz. Tüplerde tıkanıklık varsa yaşadığınız sancı biraz daha fazla olabilir.
Rahim filmi nedeniyle yaşanan sancı genelde işlem sonrası beş dakika ila birkaç saat içinde geçecektir. Ağrınız hafifse ilaç kullanmanız gerekmeyebilir veya reçetesiz ağrı kesiciler yeterli olabilir.
Rahim Filmi (HSG) Gebeliği Kolaylaştırır mı?
Rahim filminin gebeliği kolaylaştırdığı söylenmekle birlikte bunun nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak rahim filmi için fallop tüplerine verilen boyanın, tüplerdeki tıkanıklığın az olması halinde tüpleri açabileceği düşünülmektedir. Yani tüplerdeki tıkanıklık hafifse boya bu tıkanıklığı geçerek açabilir.
Rahim filminin gebeliği kolaylaştırabileceğine dair bir diğer görüş ise boyanın rahim içi tabakayı kalınlaştırdığı yönündedir. Bunun ise embriyonun tutunmasını kolaylaştırdığı düşünülmektedir.
Rahim filmi, teşhis amaçlı yapılan bir test olduğu için kısırlık tedavisi öncesi yaptırdığınız rahim filmi sonrası birkaç ay içinde gebe kalmazsanız, umutsuzluğa kapılmamalısınız. Bu nedenle rahim filmini gebe kalmanıza yardımcı bir yöntem olarak görmek yerine doğurganlığınızı değerlendirmeye yarayan bir test olarak görmelisiniz.
Rahim Filmi (HSG) Sonrası Tüpler Tıkalıysa Ne Yapılmalı?
Rahim filmi sonucu tüplerinizde tıkanıklık olduğu anlaşıldıysa sperm ve yumurtanın doğal olarak bir araya gelmesi ve gebeliğin gerçekleşmesi zordur. Tüplerin her ikisi tıkalıysa tedavi görmeden bebek sahibi olmak mümkün değildir. Bununla birlikte tüpler kısmen tıkalıysa gebe kalma ihtimaliniz vardır. Ancak bu durumda dış gebelik riski söz konusudur.
Tüplerde tıkanıklık olması halinde döllenmiş yumurtanın rahme ulaşması zordur. Tüplerden biri tıkalıysa yumurta, açık olan tüpten geçebileceği için gebe kalma şansınız vardır. Bu durumda gebelik ihtimalini arttırmak için doğurganlığı destekleyici ilaçlar kullanılması yeterli olabilir. Bununla birlikte tüplerden ikisi de tıkalıysa tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme tekniklerine başvurmak gerekli olabilir.
Rahim filmi sonrası fallop tüplerinde tıkanıklık olduğu görülürse aşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilir:
Laparoskopik ameliyat
Bazı vakalarda laparoskopik ameliyat ile tıkalı tüpleri açmak veya skar dokuyu ortadan kaldırmak mümkün olmaktadır. Bununla birlikte bu tedavi her zaman işe yaramamaktadır. Tedavinin başarı şansı hastanın yaşına, tıkanıklığın şiddetine ve nedenine göre farklılık göstermektedir. Tüpler ve yumurtalıklar arasında az sayıda yapışıklık varsa ameliyat sonrası gebe kalma şansı daha yüksek olacaktır.,
Laparoskopik ameliyat sonrası dış gebelik riski yüksek olabilir. Bu nedenle gebe kalmanız halinde doktorunuz durumunuzu yakından takip edecek ve yapabilecekleriniz konusunda size yardımcı olacaktır.
Laparoskopik ameliyat, her zaman en iyi seçenek olmamaktadır. Tüplerdeki skar dokunun büyük olması, şiddetli endometriozis veya şiddetli erkek kısırlığı gibi durumlarda tüp bebek tedavisi, daha iyi bir seçenek olabilmektedir. Bu nedenle hangi tedavinin sizin için daha avantajlı olduğunu doktorunuzla konuşmalısınız.
Tüp bebek tedavisi
Laparoskopik ameliyat işe yaramadıysa veya yapılması mümkün değilse tüp bebek tedavisine başvurulabilir. Tüp bebek tedavisi, fallop tüplerinin tıkalı olması halinde gebe kalmaya yardımcı olmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde yumurtalıkları uyarmak için ilaç kullandıktan sonra olgunlaşan yumurtalar ince bir iğne yardımıyla yumurtalıklardan toplanır. Ardından yumurtalar ile spermler laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenmenin gerçekleşmesi beklenir. Döllenme gerçekleştikten sonra sağlıklı embriyoların bir veya birkaç tanesi rahme transfer edilir.
Tüp bebek tedavisinde fallop tüpleri kullanılmadığı için tüplerdeki tıkanıklık önemli değildir. Bununla birlikte tüplerde inflamasyon olması halinde tedavinin başarı şansı azalabilmektedir. Bu nedenle doktorunuz, tüpler alındıktan sonra tüp bebek tedavisine başvurmanızı önerebilir.