Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere tutunmasıyla meydana gelen bir komplikasyondur. Embriyonun rahim dışında bir yerde büyümesi mümkün olmadığından dolayı genelde fallop tüplerinde gerçekleşen dış gebeliğin devam ettirilmesi mümkün değildir.
Geçmişte dış gebelik yaşayan bir kadının, tekrar hamile kalması ve sonraki gebeliğini sağlıklı bir şekilde geçirmesi mümkündür. Bununla birlikte tekrar hamile kalmaya çalışmadan önce dış gebeliğe neden olan belli bir süre beklenerek vücudun yeni bir gebeliğe hazır olduğundan emin olmak gerekir.
Dış gebelikte risk faktörlerini, tekrar ne zaman hamile kalabileceğinizi ve dış gebeliğe dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Dış Gebelik Nedir?
Normal bir gebelikte döllenmiş yumurtanın rahim duvarına tutunması gerekir. Dış gebelikte ise döllenmiş yumurta rahim dışında bir yere tutunur. Dış gebelikte döllenmiş yumurta yumurtalıklar ve rahim ağzının alt kısmı gibi yerlere tutunabilmekle birlikte genelde fallop tüplerine tutunmaktadır.
Döllenmiş yumurta, rahim dışında bir yere tutunduğunda gelişemediği için gebeliğin kaybı kaçınılmazdır. Bunun nedeni, rahim dışına tutunan yumurtanın gerekli besini, oksijeni ve hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu diğer şeyleri alamamasıdır.
Dış gebeliğin ilk dönemlerinde hiçbir belirti olmayabileceği gibi iç kanama gibi ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir. Ayrıca belirtiler yumurtanın tutunduğu yere göre farklılık gösterebilir. Bununla birlikte en sık karşılaşılan yan etkiler arasında vajinal kanama ve karın ağrısı olduğu bilinmektedir.
Dış gebelik yaşayan her kadında dış gebeliğe neden olan faktörlerin tespit edilmesi mümkün olmayabilir. Bununla birlikte döllenmiş yumurtanın rahme geçişinde sorunlar olması halinde dış gebelik riskinde artış olmaktadır. Yumurtanın rahme ulaşmasını engelleyen nedenler arasında şunlar bulunabilir:
- Geçmişte geçirilen ameliyat veya enfeksiyon nedeniyle fallop tüpünde hasar
- Kısırlık tedavisi sonucu gebe kalmış olmak
- Daha önce dış gebelik yaşamış olmak
Dış Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?
Dış gebelik tedavisi gebelik haftasına, belirtilere ve gebelik kesesinin konumuna bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. İlerlemiş dış gebelikte genelde fallop tüpünde yırtılma, ağrı veya şiddetli kanama görüldüğü için annenin sağlığını korumak adına gebeliğin cerrahi olarak sonlandırılması ve kanamanın cerrahi olarak durdurulması gerekebilir.
Dış gebeliğin erken ve belirtiler başlamadan teşhis edilmesi halinde gebeliğin ilerlemesini durdurmak için ilaç kullanılabilir. Bu sayede fallop tüpünün alınması da gerekli olmayabilir.
Dış gebelikte bazen cerrahi prosedürlere başvurulması da gerekebilir. Dış gebeliğe ait doku laparoskopik cerrahi ile alınabilir veya fallop tüpünün ciddi şekilde hasar görmesi halinde alınması gerekebilir. Dış gebeliğin ilaçla mı yoksa cerrahi olarak mı tedavi edileceği, fallop tüpünün durumuna ve gerçekleşen hasara göre belirlenecektir.
Dış Gebelik Sonrası Ne Zaman Hamile Kalınır?
Dış gebelik sonrası hamile kalmak için ne kadar beklenmesi gerektiğine dair kesin bir süre bulunmamakla birlikte genel olarak üç ay veya iki adet döngüsü kadar beklenmesi önerilmektedir. Bunun sürenin, anne adayının hem fiziksel hem de psikolojik anlamda kendisini hazır hissetmesi için gerekli olduğu düşünülmektedir.
Dış gebelik tedavisinden kısa bir süre sonra yaşanan kanama, ilk adet kanaması değildir. Bu kanama, kaybedilen gebelikle ilişkili olarak hormonların düşmesinden dolayı vücudun bir tepkisi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle tedavi sonrası yaşadığınız kanamayı, ilk adet döneminiz olarak kabul etmemeniz önemlidir.
Dış gebelik sonrası adet dönemleriniz öncekilere göre ağır olabilir veya öncekilerle aynı olabilir. Adet döngülerinizin normale dönmesi, hamile kalmaya çalışmak için vücudunuzun hormonal olarak hazır olduğunu göstermektedir. Adet döngülerinizin normale dönmesini beklemeniz, dış gebelikten veya tedaviden kaynaklanan inflamasyonun iyileşmesi açısından da faydalı olacaktır.
Dış gebeliğin tedavisi için metotreksat enjeksiyonu olmanız halinde ise tekrar hamile kalmak için hCG seviyelerinizin 5 mIU/mL’nin altına düşmesini beklemeniz gerekir. Ardından ise tekrar hamile kalmaya çalışmadan önce en az 12 hafta boyunca folik asit takviyesi kullanmanız gerekir. Bunun nedeni, metotreksatın vücuttaki folat seviyelerini azaltabilmesinden kaynaklanmaktadır. Folat eksikliği bebekte yarık dudak ve damak, nöral tüp defekti ve spina bifida gibi sorunlara neden olabileceğinden hamilelik öncesi süreçte ve hamileliğin başlarında folik asit takviyesi kullanmak gerekir.
Metotreksat, hızlı metabolize olan bir ilaç olsa da yumurtaların kalitesi olmak üzere pek çok şeyi etkileyebilir. İlaç aynı zamanda karaciğer fonksiyonlarını da etkileyebileceği için yeni bir hamilelik planlamadan önce vücudunuza kendini toparlaması için yeteri kadar zaman tanımanız önemlidir.
Dış Gebelik Sonrası Hamile Kalma Oranı
Dış gebelik sonrası hamile kalma oranının tam olarak kaç olduğunu söylemek mümkün değildir. Kısırlık tedavileri ile daha önce dış gebelik yaşamış olmak, dış gebelik açısından risk faktörleri olduğundan dolayı dış gebeliğin nasıl tedavi edileceği ve doğurganlığı nasıl etkilediği karmaşık bir konudur.
Dış gebeliğin tedavisinden sonra doğurganlıkta meydana gelen değişimleri inceleyen araştırmalara göre erken dış gebeliğin ilaçla tedavi edilmesi, fallop tüpünü koruyan cerrahi prosedürlere kıyasla doğurganlık üzerinde olumsuz etki göstermemektedir. Benzer şekilde hem fallop tüpünün korunduğu cerrahi prosedürler geçiren hem de fallop tüplerinden yalnızca biri alınarak tedavi edilen kadınların da aynı gebelik oranlarına sahip oldukları görülmüştür.
Kadının fallop tüplerinden birinde hasar olması veya bir fallop tüpünün olmaması halinde mevcut fallop tüpünün korunması önemlidir. Bununla birlikte bazı durumlarda geriye kalan fallop tüpü de çok fazla hasar görebildiğinden dolayı yalnızca tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri kullanılarak hamile kalınması mümkün olabilmektedir.
Dış Gebelik Nasıl Engellenir?
Tekrar hamile kalmayı deneyeceğiniz zaman dış gebeliği engellemek için neler yapabileceğinizi merak ediyor olabilirsiniz. Ne yazık ki dış gebeliği kesin olarak engellemenin bir yolu bulunmamaktadır. Dış gebelik, fallop tüpündeki hasarlar nedeniyle meydana gelir ve bu hasara neden olan faktörleri belirlemek her zaman mümkün olmayabilir.
Embriyonun doğrudan rahme yerleştirildiği tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknikleri de dış gebelikle sonuçlanabilir. Bu nedenle yaşadığınız sorunlar nedeniyle tüp bebek tedavisi tercih etseniz dahi tekrar dış gebelikle karşılaşmayacağınız kesin değildir.
Dış gebelik sonrası tekrar hamile kalmak için genelde 3 ay beklenmesi tavsiye edilmektedir. Bekleyeceğiniz bu süre boyunca dış gebeliğe neden olan faktörlerin araştırılması için daha fazla tetkik yaptırabilir ve doktorunuzun önerilerini uygulayabilirsiniz.
Sonuç Olarak
Dış gebelik, anne ve baba adayları açısından oldukça yıkıcı bir deneyim olsa da gelecekte tekrar hamile kalmak ve bebek sahibi olmak mümkündür. Dış gebeliğin tekrarlama riski olsa da gelecekteki hamileliğinizi doktorunuzla birlikte planlayarak sağlıklı bir gebelik geçirebilirsiniz.
